Ĥaŭtengo
Ĥaŭtengo (en la afrikansa kaj angla Gauteng) estas provinco de Sud-Afriko.
Historio
La provinco estis formita en aprilo 1994 el parto de la malnova provinco Transvalo per la provizora sud-afrika konstitucio de 1994. La provizora nomo estis Pretoria-Witwatersrand-Vereeniging (aŭ PWV; la nomo estas kunmetita el la urboj Pretorio kaj Vereeniging kaj regiono Witwatersrand). Ĝin oni nomis Ĥaŭtengo en decembro 1994.
Ĥaŭtengo estas la plej malgranda provinco de lando kun 1,4 % de la areo, sed ĝi havas loĝantaron de 12 272 263 (censo de 2011).
Etimologio
La nomo Ĥaŭtengo venas de Sesota-lingva vorto por "loko de oro". Efektive en la regiono troveblas oro, kies minado ek se 1886 donis al ĝi ekonomian prosperon.
Loĝantaro
Post kiam la 12-a amendo de la konstitucio ŝanĝis la landlimojn de la provincoj, la loĝantaro pligrandigis al 9 180 242. Ĝi jene dividiĝas laŭ la gepatraj lingvoj:
| Lingvo | Loĝantaro | % |
|---|---|---|
| Zulua | 1 937 312 | 21% |
| Afrikansa | 1 249 952 | 14% |
| Suda sota | 1 152 796 | 13% |
| Angla | 1 101 820 | 12% |
| Norda sota | 1 024 937 | 11% |
| Cvana | 910 803 | 10% |
| Kosa | 642 715 | 7% |
| Conga | 571 203 | 6% |
| Ndebela | 209 684 | 2% |
| Vendaa | 159 958 | 2% |
| Svazia | 129 399 | 1% |
| Aliaj | 89 663 | 1% |
| Sumo | 9 180 242 | 100% |
Distriktoj
| Distrikto | Loĝantaro | % |
|---|---|---|
| Johanesburgo | 3 225 811 | 35% |
| Ekurhuleni | 2 480 274 | 27% |
| Ĉvaneo | 1 985 980 | 22% |
| Sedibeng | 794 597 | 9% |
| Okcidenta Rando (West Rand) | 533 669 | 6% |
| Metsweding | 159 911 | 2% |
| Totalo | 9 180 242 | 100% |
Urboj
Plej granda urbo estas la provinca ĉefurbo Johanesburgo, al kies aglomeraĵo apartenas Soweto. La sud-afrika ĉefurbo Pretorio apartenas al la aglomeraĵo de Ĉvaneo. Inter la du algomeraĵoj situas la komuna internacia flughaveno Jan Smuts. Aliaj urboj estas Benoni kaj Tembisa.