Ŝuldo
Ŝuldo estas aĵo, kiun debitoro (prunteprenanto) devas redoni al kreditoro (ŝuldanto). Ŝuldo povas esti mono aŭ varo.
Specioj de ŝuldo
Ekzistas diversaj specioj de ŝuldo (ekz. hipoteko, ŝuldatesto, obligacio). Kutima aĵo estas prunti grandan sumon de mono (por ekz. por aĉeti domon aŭ aŭton) kaj iom post iom amortizi ŝuldon (redoni ĝin al kreditoro) kaj kune pagi interezon. Ŝuldo povas pligrandiĝi, se debitoro ne amortizas ĝin.
Senriska interez-tarifo
Prunto al stabilaj financaj institucioj (ekz. grandegaj entreprenoj aŭ ŝtato) estas ofte nomanta kiel senriska.
Nuligo de ŝuldo
Se debitoro bankrotas, tre ofte ŝuldo estas nuligita (okaze, ke debitoro jam ne havas iujn posedaĵon kaj ne povas pagi liajn ŝuldojn).
Efektoj de ŝuldo
Por entreprenoj kaj mastrumaĵoj ŝuldo signifas ebleco fari ion (aĉeti, investi, ...), kion ili ne povas fari sen mono.
Argumentoj kontraŭ ŝuldo
Ekzistaj multnombraj argumentoj kontraŭ ŝuldoj sur persona, familia, socia kaj ŝtata nivelo. Ekonomika kritiko konverĝas al edukado de malegaleco. Religia kritiko koverĝas al etikaj aĵoj rilataj al ŝuldo.
Proverbo
Ekzistas pluraj proverboj pri ŝuldo en la Proverbaro Esperanta de L. L. Zamenhof, inter ili[1]:
„ Bedaŭro kaj ĉagreno ŝuldon ne kovras. ” „ Eminenta ŝuldanto, malbona paganto. ” „ Larmoj ŝuldon ne pagas. ”
