10 Higia

	Higio ()
	Asteroido
	astronomia simbolo
asteroido
Oficiala nomo	10 Hygiea
Aliaj nomoj	A900 GA, A849 GA, 1900 GA vd
Astronomia simbolo	vd
Nomita laŭ	Higia vd
	Malkovro
Malkovrinto	Annibale de Gasparis
Dato de malkovro	12-a de aprilo 1849
Loko de malkovro	Napolo
	Orbitaj ecoj
Asteroida familio	asteroida zono vd
Granda duonakso; - Periapsido; - Apoapsido	469,58 Gm (3,139 AU); 414,38 Gm (2,77 AU); 524,63 Gm (3,507 AU)
Discentreco	0,117
Meza anomaliangulo	197,96°
Klinangulo	3,842°
Periodo	2 031,815 t (5,56 j)
Meza cirkulrapido	16,76 km/s
Longitudo de; suprenira nodo	283,45°
Argum. de periapsido	313,19°
	Fizikaj ecoj
Dimensioj; Diametro	530 × 407 × 370 km; 407,12 km vd
Maso; - Denso; - Surfaca falakcelo; - Liberiga rapido	8,85 ×1019 kg ; (2 120 ± 110) kg/m3; ~ 0,091 m/s2; ~ 0,21 km/s
Rotacia periodo	1,151 t (27,623 h)
Aksa kliniteco	~ 60°
	Atmosferaj kaj surfacaj ecoj
Surfaca temperaturo; - Minimuma; - Maksimuma	; 164 K; 247 K (−26 °C)
Geometria albedo	0,0717
	Observaj ecoj
Spektroklaso	C
Absoluta magnitudo	5,43
Videbla magnitudo; - Minimuma; - Maksimuma	; 11,97; 9
Angula diametro; - Minimuma; - Maksimuma	; 0,133"; 0,318"
	v • d • r

10 Higio (Hygiea) estas la kvara plej granda asteroido de la asteroida zono (post 1 Cereso, 4 Vesta kaj 2 Palaso) kun granda dimensio de 530 km kaj maso de ĉirkaŭ 2,9% el tiu de tiu zono, sed ĝia malheleco igas ĝin malfacile videbla.

Malkovro[redakti | redakti fonton]

10 Higio estis malkovrita far de la itala astronomo Annibale de Gasparis la 12-an de aprilo 1849.

Nomo[redakti | redakti fonton]

Ernesto Capocci, direktoro de la observatorio de Napolo unue nomis ĝin "Igea Borbonica" (la Higio de Burbono, reĝa familio de la Reĝlando de la du Sicilioj kie troviĝis Napolo). En 1852, John Russell Hind skribis ke "Higio estas internacia termino, kaj la neutilan apendaĵon Borbonica oni forlasu". La nomo venas de Higia, filino de Asklepio, helena diino de la sano (kies nomo donis ankaŭ la vorton "higienon").

Simbolo[redakti | redakti fonton]

Kiel la "grandaj" planedoj, la unue-trovataj asteroidoj ricevis astronomian simbolon. Tiu de 10 Higio estis kaj nun .

Higia familio[redakti | redakti fonton]

10 Higio estas plej granda ano de la Higia familio, ĝi entenas 90% el la maso de tiu asteroida familio. Du aliaj mezgrandaj anoj estas 333 Badenio kaj 538 Frideriko. La cetero estas objektoj de malpli de 30 km.

Ecoj[redakti | redakti fonton]

La surfaco de 10 Higio komponiĝas de karbonata materialo similas al la ĥondritoj. Ĝi estas plej granda ano de la klaso de C-tipaj asteroidoj, kiu plej abundas en la ekstera parto de la ĉefa asteroida zono.

Ĝia denso estas relative malgranda, kaj proksimiĝas de tiu de la glaciaj naturaj satelitoj de Jupitero kaj de Saturno

La analizo de ĝia luma kurbo estis malfacila pro ĝia malrapida rotacio (22 horoj kaj 37 minutoj, kiam la rotaci-periodo de la ordinara grandaj asteroidoj estas inter 6 kaj 12 horoj). Ĝi lasas pensi ke 10 Higio havus retrogradan rotacion^[2], en ambaŭ okazoj, la (absoluta) kliniteco estus proksima de 60°.

La kosmoteleskopo Hubble kapablis vidigi la neregulan formon de 10 Higio^[3], sed nenia luno estis trovita.

Noto kaj referencoj[redakti | redakti fonton]

Eksteraj ligiloj[redakti | redakti fonton]

Kategorio 10 Higia en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)

Antaŭe:	Listo de asteroidoj (1 - 1000)	Poste:
9 Metiso	10 Higio	11 Partenopo

[masoj-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 Recent Asteroid Mass Determinations maintained by Jim Baer (Freŝaj determinoj de asteroidaj masoj tenitaj de Jim Baer) (angle)

[2] 10 Hygiea: ISO Infrared Observations (Infraruĝa observo de 10 Higio per ISO)^{[rompita ligilo]} (angle)

[3] Imaging Observations of Asteroids with Hubble Space Telescope (Bildigaj observoj de asteroidoj per kosmoteleskopo Hubble) de A. D. Stoer kaj aliaj; Bulletin of the Astronomical Society, Vol. 31, No. 4, p. 1089, #11.03 (angle)

[1]

[2]

[3]