22-a de januaro
Kalendaro Januaro | Februaro | Marto | Aprilo | Majo | Junio | Julio | Aŭgusto | Septembro | Oktobro | Novembro | Decembro |
januaro 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 |
januaro | ||||||
lu | ma | me | ĵa | ve | sa | di |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
29 | 30 | 31 | ||||
aranĝo de 2024 tagoj |
La 22-a de januaro estas la 22-a tago de la jaro laŭ la gregoria kalendaro. 343 tagoj restas (344 en superjaroj).
Je la 22-a de januaro okazis, interalie:
Eventoj
- 871: Armeo de anglosaksa reĝo Ethelred malvenkis en batalo de Old Basing kun danaj invadintoj
- 1188: Alfonso la 9-a iĝis reĝo de Leono
- 1349: Ĉirkaŭ 400 judoj akuzitaj pri aperigo de pesto pereis en germana urbo Speyer
- 1506: Peter von Hertenstein fondis la Svisan Gvardion en Buonas en la hodiaŭa komunumo Risch Rotkreuz en Kantono Zugo, Svislando.
- 1771: Hispanio redonis Insulojn Falklandoj al Britio
- 1823: Ferenc Kölcsey finverkis la hungaran nacian himnon.
- 1828: Duko de Wellington iĝis ĉefministro de Britio
- 1863: Januara Ribelo komenciĝis - la plej granda pola nacia ribelo celanta akiri sendependecon sur teritorioj de la Respubliko de Ambaŭ Nacioj antaŭ ties dispartigo. Anoncita per Manifesto de la 22-a de januaro
- 1879: Zuluoj venkis britan armeon en batalo apud Isandhlwana
- 1896: Kapitulaco de itala garnizono en sieĝita etiopa urbo Mekele
- 1901: Eduardo la 7-a iĝis reĝo de Britio
- 1905: Sanga dimanĉo en Sankt-Peterburgo
- 1915: Unua mondmilito: venko de polaj legionoj, helpataj de aŭstraj-hugaraj taĉmentoj, kontraŭ la rusa armeo en batalo de Cârlibaba (suda Bukovino)
- 1919: En Kievo oni proklamis Akton de Unuiĝo de Ukrainio
- 1920: Pollando: la 13-jara defendanto de Lvovo gimnaziano Antoni Petrykiewicz estis postmorte distingita pro persona kuraĝo per Arĝenta Kruco de la Ordeno Virtuti Militari, iĝante ties la plej juna kavaliro en la historio; Pola Armeo eniris al Chełmno
- 1924: Ramsay MacDonald iĝis ĉefministro de Britio
- Dua mondmilito:
- 1940: Pollando: germanoj pafkzekutis en Rzeszów pli ol 30 judojn kaj arbare apud Palmiry 80 personojn; en Pruszków aperis unua numero de konspira skolta gazeto "Podsłuch" (Subaŭskultilo); en Parizo Pola Univesitato Eksterlande komencis didaktikan agadon
- 1941: Nord-Afrika kampanjo: brita kaj aŭstralia armeoj konkeris Tobruk; Pollando: soveta NKVD arestis en Lvovo komandanton de la loka Asocio de Armita Batalado subkolonelon Leopold Okulicki
- 1943: Pollando: Stefan Rowecki ordonis krei Gvidejon de Flankaj Atakoj ĉe la Ĉefkomandejo de Pola Enlanda Armeo; germana polico pafmortigis en Janów 30 polajn ostaĝojn, revenĝe pro atako kontraŭ malliberejo en Pinsk
- 1944: Usona armeo alteriĝis apud itala Anzio; Pollando: germana polico revenĝe pro partizana agado bruligis du vilaĝojn en distriktoj de Vaŭkavisk kaj Grodno pafmortigante ĉiujn loĝantojn; gestapo arestis 54 oficirojn de Pola Enlanda Armeo en Areo de Poznań; partizanoj eksplodigis fervojan trakon en distrikto Kraśnicki
- 1945: Pollando: marŝo de morto de germana koncentrejo Aŭŝvico atingis Wodzisław Śląski; SS-anoj murdis jenan nombron de evakuitaj personoj de Aŭŝvico: en Rybnik 358, en apudaj lokoj 39 kaj 19, en du aliaj 9 kaj 5; gestapanoj de Ostrołęka eskortis ĝis Żabików 33 malliberulojn, kiujn murdis sur loka tombejo post kiam eksciis ke la punlaborejo estis evakuita; germanaj soldatoj murdis en Marchwacz (distrikto Kaliski) 63, en Zakrzów 10 polojn; en Katowice germanoj gilotinis 7 personojn - en ties malliberejo de la 9-a de oktobro 1941 ĝis tiu ĉi tago ili faris 552 mortpunojn; Gołańcz, Kcynia, Margonin, Namysłów, Odolanów, Olsztyn,Pasym, Pobiedziska, Pyskowice, Rawicz, Stary Sącz, Syców kaj Września estis liberigitaj de germana okupado
- 1946: Sur teritorio de irana parto de Kurdio oni proklamis sendependecon de la Respubliko de Mehabad
- 1947 Paul Ramadier iĝis konsilia prezidanto en Francio
- 1957: Israela armeo finis retiriĝadon de Sinajo, krom Gaza Sektoro kaj Ŝarm el Ŝeiĥ
- 1963: Konrad Adenauer kaj Charles de Gaulle subskribis Elysée-Traktaton inter FRG kaj Francio
- 1970: Rumandevena dramisto Eugène Ionesco membriĝis al Franca Akademio
- 1980: Andrej Saĥarov estis arestita kaj kondamnita loĝi en Gorkij pro kritiko de sovetia invado al Afganio
- 1983: Sveda tenisisto Björn Borg finis sportan karieron
- 1984: Komputila firmao Apple montris publike la unuan komputilon Makintoŝo
- 1997: Petar Stojanov iĝis prezidento de Bulgario
- 2002: Georgi Parvanov iĝis prezidento de Bulgario
- 2006: Aníbal Cavaco Silva iĝis dum balotado prezidento de Portugalio
- 2006: Evo Morales iĝis prezidento de Bolivio
Naskiĝoj
- 1440: Ivano la 3-a, duko de Rusio (m. 1505)
- 1553: Mori Terumoto, japana daimio (m. 1625)
- 1561: Francis Bacon, angla filozofo, eseisto, politikisto, juristo (m. 1626)
- 1729: Gotthold Ephraim Lessing, germana verkisto (m. 1781)
- 1788: Lord Byron, angla romantikisma verkisto (m. 1824)
- 1801: Friedrich Clemens Gerke, germana verkisto kaj pioniro de telegrafo (m. 1888)
- 1849: August Strindberg, sveda verkisto (m. 1912)
- 1850: Johannes Roggenkamp, germana arkitekto
- 1855: Marah M. Megahy, irlanda esperantistino (m. nekonata)
- 1858: Beatrice Webb, brita ekonomikistino (m. 1943)
- 1869: Alice-Leontine Farges, franca esperantistino (m. nekonata)
- 1869: Grigorij Rasputin, rusa monaĥo, mistikulo, favorato de la cara familio de Nikolao la 2-a (m. 1916)
- 1875: David Wark Griffith, usona reĝisoro (m. 1948)
- 1877: Bolesław Leśmian, pola poeto juddevena, notario (m. 1937)
- 1879: Francis Picabia, franca pentristo (m. 1953)
- 1886: Roman Ungern von Sternberg, rusa generalo, kontraŭrevoluciulo, ekzekutita (m. 1921)
- 1891: Antonio Gramsci, itala filozofo, verkisto, politikisto (m. 1937)
- 1899: István Dobai, rumania hungara unitariisma pastro, poeto (m. 1938)
- 1904: Arkadij Gajdar, sovetia verkisto (m. 1941)
- 1906: Robert Ervin Howard, usona verkisto (m. 1936)
- 1907: István Gárdonyi, hungara ĵurnalisto (m. 1979)
- 1908: Lev Landau, soveta nobelpremiita nuklea fizikisto (m. 1968)
- 1909: Gyula Szövérdy, hungara verkisto (m. 1977)
- 1909: Béla Horosz, rumania ĵurnalisto, redaktoro, sportisto (m. ?)
- 1909: U Thant, birma politikisto, ĝenerala sekretario de UN (m. 1974)
- 1911: Ferenc Bordás, hungara pentristo (m. 1982)
- 1911: Tibor Zalányi, rumanuaja hungara agronomo (m. 1992)
- 1911: Bruno Kreisky, kanceliero de Aŭstrio (m. 1990)
- 1926: János Zsakó, rumania hungara kemiisto (m. 2001)
- 1928: Zoltán Panek, hungara verkisto (m. 2001)
- 1915: Jules Verstraeten, flandra eseprantisto (m. 2007)
- 1921: Krzysztof Kamil Baczyński, pola poeto (m. 1944)
- 1930: Dezső Balogh, rumania hungara lingvisto (m. 1999)
- 1932: Mancur Olson, usona ekonomikisto (m. 1998)
- 1936: István Komzsik, rumania hungara poeto, dramisto
- 1940: Ilona Fall, hungara aktorino, ĵurnalistino
- 1942: Amine Gemayel, prezidento de Libano
- 1943: Tamás Cseh, hungara kantisto, komponisto (m. 2009)
- 1944: Angela Winkler, germana aktorino
- 1953: Jim Jarmusch, usona filmreĝisoro, scenaristo, aktoro, muzikisto
- 1959: Zoltán Szalay, rumania hungara komponisto, muzikfolkloristo, universitata adjunkto
- 1968: Attila Bartis, hungara verkisto kaj fotisto
- 1983: Etienne Bacrot, franca grandmajstro de ŝako
Mortoj
- 1188: Ferdinando la 2-a, reĝo de Leono (n. 1137)
- 1666: Ŝaho Jahano, imperiestro de Mogola Imperio (n. 1592)
- 1788: Georg Joachim Zollikofer, svisa-germana teologo
- 1888: Heinrich Anton de Bary, germana botanikisto kaj fungosciencisto (n. 1831)
- 1901: Viktorino (Alexandrina Victoria), reĝino de Britio (n. 1819)
- 1909: António Gonçalves da Silva, brazila misiisto kaj apostolo de Spiritismo (n. 1839)
- 1922: Benedikto la 15-a, papo (n. 1854)
- 1943: Gyula Peidl, hungara politikisto kaj ĉefministro (n. 1873)
- 1953: József Ürmösi, rumania hungara unitariisma pastro, eklezia verkisto (n. 1879)
- 1965: Béla Iványi-Grünwald, hungara historiisto, kunlaboranto de radio BBC (n. 1902)
- 1973: Lyndon B. Johnson, prezidento de Usono (n. 1908)
- 1982: Erik Majtényi, hungara poeto (n. 1922)
- 1984: János Bottyán, hungara reformita pastro, redaktoro (n. 1911)
- 1985: Miĥail Gromov, soveta piloto (n. 1899)
- 1985: Károly Ziegler, hungara inĝeniero (n. 1898)
- 1990: Pál Morvay, hungara etnografo (m. 1914)
- 1993: Abe Kobo, japana verkisto (n. 1924)
- 1994: Jean-Louis Barrault, franca aktoro kaj reĝisoro
- 1994: Telly Savalas, usona aktoro kaj kantisto (n. 1924)
- 2005: Consuelo Velázquez, meksika muzikistino kaj komponistino (n. 1916)
- 2007: Henri Grouès (Abbé Pierre), franca katolika pastro kaj helpinto de malriĉuloj kaj rifuĝintoj (n. 1912)
- 2008: Claude Piron, svisa tradukisto kaj Esperanto-verkisto (n. 1931)
- 2008: Heath Ledger, aŭstralia aktoro (n. 1979)
- 2010: Jean Simmons, brita aktorino (n. 1929)
Specialaj tagoj kaj festoj
- Romkatolika Kalendaro: Sankta Vincento, hispana diakono kaj martiro
- Pollando: Tago de Avĉjo
- Ukrainio: Unuec-Tago de Ukrainio
Tagoj de semajno
La 22-a de januaro estas (laŭ gregoria kalendaro):
- Dimanĉo en jaroj: 1584 1589 1595 1606 1612 1617 1623 1634 1640 1645 1651 1662 1668 1673 1679 1690 1696 1702 1708 1713 1719 1730 1736 1741 1747 1758 1764 1769 1775 1786 1792 1797 1804 1809 1815 1826 1832 1837 1843 1854 1860 1865 1871 1882 1888 1893 1899 1905 1911 1922 1928 1933 1939 1950 1956 1961 1967 1978 1984 1989 1995 2006 2012 2017 2023 2034 2040 2045 2051 2062 2068 2073 2079 2090 2096;
- Lundo en jaroj: 1590 1596 1601 1607 1618 1624 1629 1635 1646 1652 1657 1663 1674 1680 1685 1691 1703 1714 1720 1725 1731 1742 1748 1753 1759 1770 1776 1781 1787 1798 1810 1816 1821 1827 1838 1844 1849 1855 1866 1872 1877 1883 1894 1900 1906 1912 1917 1923 1934 1940 1945 1951 1962 1968 1973 1979 1990 1996 2001 2007 2018 2024 2029 2035 2046 2052 2057 2063 2074 2080 2085 2091;
- Mardo en jaroj: 1585 1591 1602 1608 1613 1619 1630 1636 1641 1647 1658 1664 1669 1675 1686 1692 1697 1704 1709 1715 1726 1732 1737 1743 1754 1760 1765 1771 1782 1788 1793 1799 1805 1811 1822 1828 1833 1839 1850 1856 1861 1867 1878 1884 1889 1895 1901 1907 1918 1924 1929 1935 1946 1952 1957 1963 1974 1980 1985 1991 2002 2008 2013 2019 2030 2036 2041 2047 2058 2064 2069 2075 2086 2092 2097;
- Merkredo en jaroj: 1586 1592 1597 1603 1614 1620 1625 1631 1642 1648 1653 1659 1670 1676 1681 1687 1698 1710 1716 1721 1727 1738 1744 1749 1755 1766 1772 1777 1783 1794 1800 1806 1812 1817 1823 1834 1840 1845 1851 1862 1868 1873 1879 1890 1896 1902 1908 1913 1919 1930 1936 1941 1947 1958 1964 1969 1975 1986 1992 1997 2003 2014 2020 2025 2031 2042 2048 2053 2059 2070 2076 2081 2087 2098;
- Ĵaŭdo en jaroj: 1587 1598 1604 1609 1615 1626 1632 1637 1643 1654 1660 1665 1671 1682 1688 1693 1699 1705 1711 1722 1728 1733 1739 1750 1756 1761 1767 1778 1784 1789 1795 1801 1807 1818 1824 1829 1835 1846 1852 1857 1863 1874 1880 1885 1891 1903 1914 1920 1925 1931 1942 1948 1953 1959 1970 1976 1981 1987 1998 2004 2009 2015 2026 2032 2037 2043 2054 2060 2065 2071 2082 2088 2093 2099;
- Vendredo en jaroj: 1582 1588 1593 1599 1610 1616 1621 1627 1638 1644 1649 1655 1666 1672 1677 1683 1694 1700 1706 1712 1717 1723 1734 1740 1745 1751 1762 1768 1773 1779 1790 1796 1802 1808 1813 1819 1830 1836 1841 1847 1858 1864 1869 1875 1886 1892 1897 1904 1909 1915 1926 1932 1937 1943 1954 1960 1965 1971 1982 1988 1993 1999 2010 2016 2021 2027 2038 2044 2049 2055 2066 2072 2077 2083 2094;
- Sabato en jaroj: 1583 1594 1600 1605 1611 1622 1628 1633 1639 1650 1656 1661 1667 1678 1684 1689 1695 1701 1707 1718 1724 1729 1735 1746 1752 1757 1763 1774 1780 1785 1791 1803 1814 1820 1825 1831 1842 1848 1853 1859 1870 1876 1881 1887 1898 1910 1916 1921 1927 1938 1944 1949 1955 1966 1972 1977 1983 1994 2000 2005 2011 2022 2028 2033 2039 2050 2056 2061 2067 2078 2084 2089 2095.