22-a de marto
Kalendaro Januaro | Februaro | Marto | Aprilo | Majo | Junio | Julio | Aŭgusto | Septembro | Oktobro | Novembro | Decembro |
marto 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 |
marto | ||||||
lu | ma | me | ĵa | ve | sa | di |
1 | 2 | 3 | ||||
4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 |
11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 |
18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 |
25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 |
aranĝo de 2024 tagoj |
La 22-a de marto estas la 81-a tago de la jaro (la 82-a en superjaroj) laŭ la gregoria kalendaro. 284 tagoj restas.
Je la 22-a de marto okazis, interalie:
Eventoj
- 238: Gordiano la 1-a kaj lia filo Gordiano la 2-a iĝis romiaj kunimperiestroj
- 752: Stefano la 2-a iĝis papo
- 1312: Papo Klemento la 5-a malfondis per buleo la Ordenon de Templanoj
- 1349: En germana urbo Fulda okazis masakro de judoj, akuzitaj pri estigo de epidemio de nigra morto
- 1421: En batalo de Baugé, dum la centjara milito, anglan armeon venkas francaj-skotaj alianculoj. Mortis tiam inter aliaj Tomaso de Lancaster, la 1-a duko de Clarence, frato de la angla reĝo Henriko la 5-a
- 1499: En la milito de Schwaben okazas la unua granda batalo, la batalo ĉe Bruderholz apud Bazelo en Svislando. Malvenkegis la Schwaben.
- 1594: Post konverto al katolikismo kaj akcepto de lia regado fare de ĉefepiskopoj kaj episkopoj reĝo Henriko la 4-a alvenis al Parizo
- 1595: Sir Walter Raleigh malkovras kiel unua eŭropano la Asfaltan lagon sur la insulo Trinidado kaj tuj uzas la naturan asfalton por protekti siajn ŝipojn.
- 1599: Laŭ ordono de Frederiko la 1-a estas fondita la ideala planita urbo Freudenstadt. Ĝi estu dukejo. La planadon kaj konstruon supervizis Heinrich Schickhardt.
- 1622: Masakro de Jamestown: indianoj likvidis Jamestown, la unuan centron de brita koloniigo en Norda Ameriko
- 1765: Brita parlamento voĉdonis pri imposto de Dek tri Kolonioj en Nord-Ameriko
- 1837: Urbo Jyväskylä fondiĝis en Meza Finnlando
- 1848: Venecio iĝis Venecia respubliko
- 1849: Kadre de milito inter Aŭstra imperio kaj Regno de Sardio komenciĝis batalo de Novaro
- 1860: Toskanio eniris unuigitan Italion
- 1895: La fratoj Lumiere prezentis sian unuan filmon, "La eliro de la fabrikejoj Lumière".
- 1903: Pro trosekeco mankis akvo en Niagara Akvofaloj
- 1909: Rusio agnoskis anekson de Bosnio kaj Hercegovino fare de Aŭstrio-Hungario
- 1917: Usono kiel la unua ŝtato en la mondo agnoskis rusan provizoran registaron, kreitan post faligo de caro rezulte de Februara revolucio
- 1918: Kartvela Demokratia Respubliko konkeris Cĥinval
- 1919: Japanio agnoskis sendependecon de Pollando
- 1924: Jón Magnússon la trian fojon iĝis ĉefministro de Islando
- 1933: Proksime al Munkeno, en Dachau, fondiĝis la unua germana koncentrejo - komenco de genocido; ĝis 1945 trapasis ĝin 253 mil malliberuloj de diversaj naciecoj, preskaŭ duono mortis
- 1935: Pollando: Ustka iĝis urbo
- 1939: Litovio: Nazia Germanio aneksis la Memel-regionon
- Dua mondmilito en Pollando kaj la mondo:
- 1940: Intelektul-kampanjo: en germana koncentrejo Stutthof, establita sur teritorio de Libera Urbo Dancigo, oni pafmortigis 66 polojn; germanaj regopovoj inspiris en Varsovio atakojn kontraŭ judaj magazenoj - kun helpo al prirabataj judoj intervenis parto de trapasantoj
- 1941: En Universitato de Edinburgo komencis funkcii la pola Kuracista Fakultato
- 1942: SS-anoj pafekzekutis en Wąwolnica (distrikto Puławski) 120 judojn
- Taktika venko de brita ŝiparo super la itala en batalo apud Sirto, post kiu ŝtatoj de Akso Berlino-Romo-Tokio rezignis invadi Malton
- 1943: Germana polico pafmortigis en Bodzechów (distrikto Ostrowiecki) 130 judojn kaj en 2 aliaj lokoj 34 personojn; en Mszana Dolna "etna germano" Gelb pendumis kap-al-tere kaj ĝismorte suferigis polan kamparanon, kiu vendis terpomojn al judo
- 1944: Gestapo alveturigis al koncentrejo Ravensbrück 27 polinojn de Radom
- 1945: En "Głos Wielkopolski" (Voĉo de Grandpolujo) aperis artikolo de eminenta pola arkeologo Józef Kostrzewski prezentanta historiajn argumentojn por reveno al Pollando de okcidentaj kaj nordaj teritorioj, troviĝantaj ĝis 1945 sub germana okupado
- Aliancaj armeoj transiris riveron Rejno
- 1945: Ligo de Arabaj Ŝtatoj fondiĝis en Kairo
- 1946: Per kontrakto Britio garantias la sendependecon de Jordanio, kiu sin realigas la 25-an de majo.
- 1957: En Barato ekvalidis Barata nacia kalendaro krom la gregoria kalendaro
- 1960: Vivanta komence de la 16-a jarcento lasta reganto kaj reĝo de kiĉeoj Tecún Umán estis anoncita nacia heroo de Gvatemalo
- 1963: The Beatles eldonis sian unuan albumon Bonvole plaĉu min
- 1965: Nicolae Ceaușescu iĝis ĝenerala sekretario de Rumana Komunista Partio
- 1966: Dum la unua oficiala vizito de Ĉefepiskopo de Canterbury en Vatikano oni ligis reciprokan rilaton inter Romkatolika Eklezio kaj anglikanismo
- 1967: Konzerno Daewoo fondiĝis en Sud-Koreio
- 1974: Reprezentantoj de sep apudbaltaj ŝtatoj subskribis en Helsinko konvencion pri protekto de medio en regiono de Balta Maro
- 1975: La 20-a Eŭrovido-Kantokonkurso okazis en Stokholmo
- 1981: Lanĉo de kosmoŝipo Sojuz 39 kun la unua mongola kosmonaŭto
- 1989: Soveta transporta aviadilo Antonov An-225 dum 3-hora flugo starigis 106 mondrekordojn
- 1991: La unua registaro de Aŭtonoma Respubliko Krimeo formiĝis
- 1993: Oficiala debuto de mikroprocesoro Pentium de la firmao Intel
- 1996: Göran Persson iĝis ĉefministro de Svedio
- 1997: Kometo Hale-Bopp ektroviĝis plej proksime al la Tero
- 1998: Kosovo: oficanta prezidento Ibrahim Rugova gajnis prezidentan baloton kaj lia Partio Demokratia de Kosovo balotadon al parlamento
- 2000: Papo Johano Paŭlo la 2-a celebris meson en Bet-Leĥem kaj preĝis en Groto de Naskiĝo
- 2002: Proklamo de la konstitucio de Orienta Timoro
- 2004: En raketa atako de israelaj helikopteroj en Gaza Sektoro pereis Aĥmed Jasin, kunkreinto kaj spirita gvidanto de Hamas
- 2006: Eŭska ETA proklamis malprovizoran armisticon
- 2008: Ma Ying-jeou gajnis prezidentan baloton en Tajvano
- 2011: Estinta prezidento de Israelo Moŝe Kacav estis kondamnita de juĝejo en Tel-Avivo je sep jaroj de malliberejo pro seksatenco
Naskiĝoj
- 1394: Ulugbek, centrazia sultano, matematikisto kaj astronomo, murdita (m. 1449)
- 1459: Maksimiliano la 1-a, imperiestro de la Sankta Romia Imperio (m. 1519)
- 1517: Gioseffo Zarlino, itala komponisto kaj muzikteoriisto, kiu priskribis kaj matematike pruvis konstruon de trisono (m. 1590)
- 1599: Antoon van Dyck, flandra pentristo (m. 1641)
- 1609: Johano la 2-a Kazimiro, reĝo de Pollando kaj Svedio (m. 1672)
- 1663: August Hermann Francke, germana teologo kaj pedagogo
- 1786: Joachim Lelewel, pola historiisto, numismatikisto, heraldikisto, poligloto kaj politika aganto (m. 1861)
- 1797: Vilhelmo la 1-a, reĝo de Prusio kaj imperiestro de Germanio (m. 1888)
- 1852: Otakar Ševčík, ĉeĥa violonisto (m. 1934)
- 1868: Robert Andrews Millikan, usona nobelpremiita fizikisto (m. 1953)
- 1982: Béla Felszeghy, hungara juristo (m. 1951)
- 1889: Amalia Núñez Dubús, hispana telegrafistino, esperantisto (m. nekonata)
- 1889: János Ferenczi, hungara etnografo (m. 1968)
- 1890: Carl Johan Johansson, sveda socialdemokrato, esperantisto (m. nekonata)
- 1900: Rudolf Palocsay, rumanihungara biologo, ĝardenisto (m. 1978)
- 1906: Sándor Keleti, hungara ĵurnalisto (m. 1975)
- 1907: Lucia Santos, portugala monaĥino, atestantino de revelacioj en Fátima (m. 2005)
- 1912: François Gall, rumania hungara-franca pentristo (m. 1987)
- 1912: Karl Malden, usona aktoro (m. 2009)
- 1913: Sabiha Gökçen, turka batalpilotino, ununura en la mondo (m. 2001)
- 1914: Lászlóné Boér, rumania hungara matematikistino (m. 2000
- 1915: Georgij Ĵĵonov, soveta aktoro kaj verkisto (m. 2005)
- 1923: Marcel Marceau, franca aktoro kaj mimo (m. 2007)
- 1925: Wojciech Ziembiński, pola socia kaj katolika aganto, kontraŭkomunisto (m. 2001)
- 1931: William Shatner, kanada aktoro
- 1933: Abolhasan Banisadr, unua prezidento de Irano
- 1934: Bernhard Eichkorn, germana katolika pastro, esperantisto
- 1937: Angelo Badalamenti, usona komponisto de filmmuziko
- 1942: Jorge Ben, brazila muzikisto
- 1948: Béla Borsi-Kálmán, hungara historiisto, redaktoro
- 1948: Andrew Lloyd Webber, brita komponisto
- 1950: Goran Bregović, jugoslava (bosnia) muzikisto kaj komponisto
- 1953: Dagmar Havlová, ĉeĥa aktorino, edzino de Vaclav Havel
- 1955: Valdis Zatlers, prezidento de Latvio
- 1957: Jacek Kaczmarski, pola poeto kaj kantisto, bardo de Solidareco (m. 2004)
- 1958: Adrienne Darvay Nagy, hungara teatrohistoriistino
- 1958: Janez Potočnik, slovena politikisto
- 1975: Sándor Kristály, rumania hungara matematikisto
- 1976: Reese Witherspoon, usona aktorino
- 1982: Ágnes Judit Felházi, hungara pentristino
- 1984: Zhang Zilin, ĉina belulino
Mortoj
- 1322: Tomaso Plantaĝeneto (2-a grafo de Lancaster), potenca angla nobelo kiu ribelis kontraŭ Eduardo la 2-a (Anglio) (n. ĉ. 1278)
- 1471: Georgo el Poděbrady, reĝo de Bohemio (n. 1420)
- 1602: Agostino Carracci, itala pentristo kaj gravuristo (n. 1557)
- 1685: Go-Sai, imperiestro de Japanio (n. 1638)
- 1687: Jean-Baptiste Lully, franca komponisto (n. 1632)
- 1727: Francesco Gasparini, itala komponisto (n. 1661)
- 1808: Václav Matěj Kramerius, ĉeĥa verkisto, fondinto de eldonejo (n. 1753)
- 1832: Johann Wolfgang von Goethe, germana poeto (n. 1749)
- 1864: Konstanty Kalinowski, nacia heroo de Belorusio, Litovio kaj Pollando, ekzekutita (n. 1838)
- 1946: Clemens August von Galen, germana beatigita kardinalo, kontraŭnazia (n. 1878)
- 1963: Mihály Székely, hungara operkantisto (n. 1901)
- 1969: Sándor Pataky, hungara pentristo (n. 1880)
- 1969: Gerhard Fritsch, aŭstra verkisto (n. 1924)
- 1971: Géza Deutsek-Pásztai, hungara juristo, ĵurnalisto (. 1892)
- 1979: Gerő Daday, hungara pentristo (n. 1890)
- 1991: László Ipó rumania hungara pentristo (n. 1911)
- 2004: Aĥmed Jasin, palestina spirita gvidanto, kunfondinto de Hamas, murdita (n. 1936)
- 2010: Valentina Tolkunova, sovetunia kaj rusia kantistino (n. 1946)
- 2012: Antal Bege, hungara matematikisto (n. 1962)
- 2012: Lajos Kozma, rumania hungara aktoro (n. 1925)
- 2013: Bebo Valdés, kuba pianisto kaj komponisto (n. 1918)
Specialaj tagoj kaj festoj
- Romkatolika Eklezio: Zakario, la lasta grekdevena papo
- Monda Tago de Akvo, la festo starigita de UN ekde 1992
- Baltio kaj aliaj apudbaltaj landoj: Tago de Balta Maro
Tagoj de semajno
La 22-a de marto estas (laŭ gregoria kalendaro):
- Dimanĉo en jaroj: 1587 1592 1598 1609 1615 1620 1626 1637 1643 1648 1654 1665 1671 1676 1682 1693 1699 1705 1711 1716 1722 1733 1739 1744 1750 1761 1767 1772 1778 1789 1795 1801 1807 1812 1818 1829 1835 1840 1846 1857 1863 1868 1874 1885 1891 1896 1903 1908 1914 1925 1931 1936 1942 1953 1959 1964 1970 1981 1987 1992 1998 2009 2015 2020 2026 2037 2043 2048 2054 2065 2071 2076 2082 2093 2099;
- Lundo en jaroj: 1582 1593 1599 1604 1610 1621 1627 1632 1638 1649 1655 1660 1666 1677 1683 1688 1694 1700 1706 1717 1723 1728 1734 1745 1751 1756 1762 1773 1779 1784 1790 1802 1813 1819 1824 1830 1841 1847 1852 1858 1869 1875 1880 1886 1897 1909 1915 1920 1926 1937 1943 1948 1954 1965 1971 1976 1982 1993 1999 2004 2010 2021 2027 2032 2038 2049 2055 2060 2066 2077 2083 2088 2094;
- Mardo en jaroj: 1583 1588 1594 1605 1611 1616 1622 1633 1639 1644 1650 1661 1667 1672 1678 1689 1695 1701 1707 1712 1718 1729 1735 1740 1746 1757 1763 1768 1774 1785 1791 1796 1803 1808 1814 1825 1831 1836 1842 1853 1859 1864 1870 1881 1887 1892 1898 1904 1910 1921 1927 1932 1938 1949 1955 1960 1966 1977 1983 1988 1994 2005 2011 2016 2022 2033 2039 2044 2050 2061 2067 2072 2078 2089 2095;
- Merkredo en jaroj: 1589 1595 1600 1606 1617 1623 1628 1634 1645 1651 1656 1662 1673 1679 1684 1690 1702 1713 1719 1724 1730 1741 1747 1752 1758 1769 1775 1780 1786 1797 1809 1815 1820 1826 1837 1843 1848 1854 1865 1871 1876 1882 1893 1899 1905 1911 1916 1922 1933 1939 1944 1950 1961 1967 1972 1978 1989 1995 2000 2006 2017 2023 2028 2034 2045 2051 2056 2062 2073 2079 2084 2090;
- Ĵaŭdo en jaroj: 1584 1590 1601 1607 1612 1618 1629 1635 1640 1646 1657 1663 1668 1674 1685 1691 1696 1703 1708 1714 1725 1731 1736 1742 1753 1759 1764 1770 1781 1787 1792 1798 1804 1810 1821 1827 1832 1838 1849 1855 1860 1866 1877 1883 1888 1894 1900 1906 1917 1923 1928 1934 1945 1951 1956 1962 1973 1979 1984 1990 2001 2007 2012 2018 2029 2035 2040 2046 2057 2063 2068 2074 2085 2091 2096;
- Vendredo en jaroj: 1585 1591 1596 1602 1613 1619 1624 1630 1641 1647 1652 1658 1669 1675 1680 1686 1697 1709 1715 1720 1726 1737 1743 1748 1754 1765 1771 1776 1782 1793 1799 1805 1811 1816 1822 1833 1839 1844 1850 1861 1867 1872 1878 1889 1895 1901 1907 1912 1918 1929 1935 1940 1946 1957 1963 1968 1974 1985 1991 1996 2002 2013 2019 2024 2030 2041 2047 2052 2058 2069 2075 2080 2086 2097;
- Sabato en jaroj: 1586 1597 1603 1608 1614 1625 1631 1636 1642 1653 1659 1664 1670 1681 1687 1692 1698 1704 1710 1721 1727 1732 1738 1749 1755 1760 1766 1777 1783 1788 1794 1800 1806 1817 1823 1828 1834 1845 1851 1856 1862 1873 1879 1884 1890 1902 1913 1919 1924 1930 1941 1947 1952 1958 1969 1975 1980 1986 1997 2003 2008 2014 2025 2031 2036 2042 2053 2059 2064 2070 2081 2087 2092 2098.