4-a de septembro
| Kalendaro Januaro | Februaro | Marto | Aprilo | Majo | Junio | Julio | Aŭgusto | Septembro | Oktobro | Novembro | Decembro |
| septembro 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 |
| septembro | ||||||
| lu | ma | me | ĵa | ve | sa | di |
| 1 | ||||||
| 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 |
| 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 |
| 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 |
| 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 |
| 30 | ||||||
| aranĝo de 2024 tagoj | ||||||
La 4-a de septembro estas la 247-a tago de la jaro (la 248-a en superjaroj) laŭ la Gregoria kalendaro. 118 tagoj restas.
Je la 4-a de septembro okazis, interalie:
Eventoj
- 1024: Konrado la 2-a iĝis reĝo de Germanio
- 1037: Reĝo de Kastilio Fernando la 1-a venkis en batalo de Tamarón (en Provinco Burgoso) sian bofraton, la reĝon de Leono, kiu mortfalis kaj li mem okupis lian lokon
- 1207: Venko de bulgaroj super Latina imperio en batalo de Mosynopolis (en Orienta Makedonio kaj Trakio)
- 1260: Toskanio: en la batalo de Montaperti gibelinoj venkis armeon de Florenco
- 1564: Armeo de la sveda reĝo Eriko la 14-a masakris 2 mil loĝantojn de Ronneby
- 1609: Angla navigisto Henry Hudson atingis insulon Manhatano
- 1669: Kapitulaco de venecia fortikaĵo Candia sur Kreto, kadre de la 6-a venecia-turka milito (1645-1669)
- 1774: James Cook malkovris Nov-Kaledonion
- 1781: Hispanaj setlintoj fondis Los-Anĝeleson
- 1796: Venko de franca armeo super la aŭstra en batalo de Rovereto
- 1841: En Britio ekfunkciis la dua registaro de Robert Peel
- 1870: Proklamo de la Tria Respubliko de Francio post malgajnita milito kun Reĝlando Prusio
- 1879: En Aleksandrów Kujawski renkontiĝis Imperiestro de Rusia Imperio Aleksandro la 1-a kun Germana Imperiestro Vilhelmo la 1-a
- 1880: Aŭstra astronomo Johann Palisa malkovris asteroidon Bianko
- 1886: Estro de apaĉoj Geronimo post 30-jara batalado subiĝis al usona armeo
- 1888: Sudorienta parto de la insulo Nov-Gvineo aneksita de Grand-Britio
- 1888: George Eastman ricevis patenton por fotilo kaj registris Kodak
- 1890: Ponto de Karolo en Prago estis grave difektita rezulte de inundo
- 1891: Johann Palisa malkovris asteroidon Konstantio
- 1907: Subskribo de pakto en Christiania, laŭ kiu Francio, Rusio, Germanio kaj Britio agnoskis landlimojn de Norvegio post ĝia forlaso de la unio kun Svedio en 1905
- 1936: Francisco Largo Caballero iĝis ĉefministro de Hispanio
- Dua mondmilito en Pollando kaj la mondo:
- 1939: Kvara tago de la germana-pola milito: Sanga Lundo en la pola pilgrimurbo - soldatoj de SS kaj Wehrmacht pafmortigis sur stratj de Częstochowa ĉ. 500 loĝantojn; germana armeo konkeris i.a.: Kalisz, Leszno, Ostrów Wielkopolski, Sieradz kaj Szubin; germanaj soldatoj pafmortigis , vivbruligis, pikis per bajonoj aŭ per kolbo-batoj en Katowice ĉ. 250 personojn, en Złoczew kaj ĉirkaŭaĵoj ĉ. 200, en Żarki 102 (en tio 90 judojn) kaj multajn aliajn en preskaŭ 30 lokoj; kvartaga batalo de Mława, kun preskaŭ kvaroble supereca germana armeo, finiĝis - en Varsovio komenciĝis neorganizita evakuo; soldatoj de Wehrmacht pafmortigis en Opatowiec 45 polajn militkaptitojn; Orienta Prusio: pola aviadilo Karaś pripafis kaj ĵetis bombojn en la germanan trajnon kun armilaro starantan en la fervoja stacidomo en Biała Piska
- Ignacy Paderewski en radia disaŭdigo prezentis por la usona socio malfacilan militistan situon de Pollando; en Nazia Germanio estis likviditaj ĉiuj polaj kluboj, legejoj kaj organizaĵoj kun konfisko de iliaj libraroj
- 1940: Germanaj regopovoj en Varto-Lando malpermesis al poloj porti germanajn insignojn kune kun germanaj kaj aŭstraj ŝtataj kaj armeaj distingoj
- Ion Antonescu iĝis ĉefministro de Rumanio
- 1941: Germanoj murdis en trudlabor-koncentrejo en litova Pravieniškės II 253 aŭ 353 judojn kaj en pola koncentrejo Bogusze (proksime al Ełk) 111 selektitajn sovetajn militkaptitojn
- 1942: Germanoj murdis en Mielnica (nun en Volina provinco) 700-1200 judojn kaj postulis de regopovoj de geto en Lodzo 20 mil infanojn kun maljunuloj por "deportado", t.e. forveturo al pereigejoj; policaj taĉmentoj pafmortigis en Działoszyce 1500 judojn, en Kalenne ĉ. 50 personojn bruligante pli ol 20 mastrumejojn, en Nasutów murdis 14 virojn
- Dum konferenco kun altrangaj komandantoj de SS oni akceptis jenen voĉdonon: D-ro Goebbels konsideras lige al proponata likvido de malsociaj personoj, ke oni devas ekstermi ĉiujn judojn, ciganojn kaj polojn, kondamnitaj al puno de malliberejo super 3 jaroj, kune kun ĉeĥoj kaj germanoj, kondamnitaj al ĝismorta puno
- 1943: En Nasutów (proksime al Lublin) germana polico pafmortigis 12 polojn; Arthur Greiser permesis en Varto-Lando destini parton de katolikaj preĝejoj por deponejoj
- En Palestino ĉesis aperi pollingva gazeto "Orzeł Biały" (Blanka Aglo)
- 1944: Ribelo de Varsovio: germanoj detruas elektrejon en kvartalo Powiśle kaj unu el pli gravaj presejoj, kio malfaciligas produkton de armiloj kaj presadon; ataka grupo de "Reinefarth", germana militkrimulo subpremanta la ribelon, atakas kvartalon Powiśle, kies loĝantoj parte evakuiĝas al Mezurbo
- Finnlando subskribis armisticon kun Sovetunio; brita armeo liberigis Antverpenon; polaj rifuĝintoj kolektis en Barato milon da rupioj por poloj malliberigataj en Pruszków kaj samcele poloj el Masindi (Ugando) kolektis 2803 ŝilingojn
- 1945: Japana garnizono en la Vejkinsulo kapitulacis
- 1948: Abdiko de la nederlanda reĝino Vilhelmina favore al Juliana
- 1951: La unua interkontinenta televida telekomunikado - parolo de usona prezidento Harry S. Truman
- 1956: Oni montris IBM 305 RAMAC, la unuan komercan komputilon kun magneta disko
- 1970: Ĉilio: socialisto Salvador Allende gajnis prezidentan balotadon
- 1977: Ĝibutio anigixs al Ligo de Arabaj Ŝtatoj
- 1992: Estinta bulgara komunista gvidanto Todor Ĵivkov estis kondamnita al 7 jaroj de malliberigo pro fraŭdo
- 1993: Papo Johano Paŭlo la 2-a komencis apostolan pilgrimadon al Litovio, Latvio kaj Estonio
- 1998: Premiero de televida konkurso Kiu volas esti milionulo?
- 1998: Google estis fondita de Larry Page kaj Sergey Brin, du studentoj de Universitato Stanford.
- 1999: Dagestano: dum atenco kontraŭ loĝejo por familioj de rusaj soldatoj en Bujnaksk pereis 64 personoj, 133 estis vunditaj
- 2006: Mirek Topolánek fariĝis ĉefministro de Ĉeĥio
- 2007: Ne malpli ol 25 personoj pereis kaj 60 vundiĝis en duobla bomba sinmortiga atenco apud militistejo en pakistana urbo Rawalpindi
Naskiĝoj
- 973: Al-Biruni, persa sciencisto edukita en araba kulturo (m. 1048)
- 1383: Felikso la 5-a, la lasta katolika kontraŭpapo (m. 1451)
- 1563: Ŭan Li, imperiestro de Ĉinio (m. 1620)
- 1714: Mikaelo Karicki, belorusa poeto (m. 1781)
- 1716: Grafo László Székely, hungara aŭtobiografiisto, tradukisto ((m. 1772)
- 1768: François René de Chateaubriand, franca politikisto, diplomato kaj verkisto de la romantikismo (m. 1848)
- 1805: Imre Mikó, hungara politikisto, historiisto (m. 1876)
- 1809: Juliusz Słowacki, pola romantika poeto-profeto (m. 1849)
- 1824: Anton Bruckner, aŭstra komponisto (m. 1896)
- 1846: Viktor Győző Schreyer, rumania hungara advokato, poeto, verkisto, redaktoro (m. 1937)
- 1848: Zsolt Beöthy, hungara literaturhistoriisto (m. 1922)
- 1852: Miklós Putnoky, hungara lingvisto (m. 1935)
- 1859: Wilhelm Wetekamp, germana gimnazia instruisto kaj esperantisto (m. nekonata)
- 1866: Karin Thilander, sveda esperantistino (m. 1927)
- 1867: Antonio Guinart, hispana esperantisto (m. nekonata)
- 1867: Medeiros e Albuquerque, brazila verkisto kaj esperantisto (m. 1934)
- 1869: Karl Seitz, aŭstra politikisto
- 1880: János Zsirkay, hungara ĵurnalisto, politikisto (m. 1940)
- 1883: Béla Czóbel, hungara pentristo (m. 1976)
- 1883: Géza Illyés, hungara historiisto (m. 1950)
- 1887: Andor Kálmán, hungara komponisto, ĵurnalisto (m. 1965)
- 1896: Antonin Artaud, franca poeto, dramisto, reĝisoro kaj aktoro (m. 1948)
- 1897: László Berkesy, hungara kuracisto (m.1967)
- 1902: Viktor Bocskói, rumania hungara ĵurnalisto, redaktoro (m. ?)
- 1904: Witold Gombrowicz, pola verkisto (m. 1969)
- 1909: Ferenc Kóréh, hungara ĵurnalisto, redaktoro (m. 1996)
- 1913: Károly Székely, rumania hungara kuracisto, universitata profesoro (m. 1996)
- 1924: Jerzy Ficowski, pola poeto, esploristo de cigana folkloro, tradukisto de Papuŝa (m. 2006)
- 1926: Ivan Illich, aŭstra filozofo (m. 2002)
- 1927: Ferenc Sánta, hungara verkisto (m. 2008)
- 1927: John McCarthy, usona komputikisto
- 1936: Sakrat Janoviĉ, belorusa verkisto verkanta beloruse kaj pole
- 1941: Marilena Chauí, brazila filozofino
- 1944: Klára Gazda, rumania hungara etnografino
- 1955: David Broza, israela kantisto kaj gitaristo
- 1957: Kati Panek, hungara aktorino, popolkantistino
- 1966: István Horváth, rumania hungara sociologo
- 1976: Árpád Szabó, rumania hungara pentristo
- 1981: Beyoncé Knowles, usona kantistino kaj aktorino
Mortoj
- 422: Bonifaco la 1-a, sankta papo
- 1165: Sankta Rozalia, sicilia ermitino
- 1199: Johana de Anglio (Reĝino de Sicilio), filino de Henriko la 2-a (Anglio) (n. 1165)
- 1894: Antal Edelspacher, hungara lingvisto (n. 1846)
- 1903: Hermann Zumpe, germana dirigento (n. 1850)
- 1907: Edvard Grieg, norvega komponisto kaj pianisto (n. 1843)
- 1916: José Echegaray, hispana matematikisto, politikisto, Nobel-premiito pri literaturo (n. 1832)
- 1938: István Dobai, hungara unitariisma pastro, poeto (n. 1899)
- 1942: Zsigmond Móricz, hungara verkisto (n. 1879)
- 1949: Mária Bándy, hungara koreografino (n. 1899)
- 1952: Carlo Sforza, itala politikisto (n. 1873)
- 1963: Robert Schuman, franca politikisto, kunkreinto de Eŭropa Unio (n. 1886)
- 1964: Werner Bergengruen, germana verkisto (n. 1892)
- 1965: Albert Schweitzer, germana kuracisto, muzikisto kaj teologo, Nobel-premiito pri paco (n. 1875)
- 1973: Károly Kudelász, rumania hungara pentristo, skulptisto (n. 1896)
- 1977: Jean Rostand, franca biologo kaj filozofo (n. 1894)
- 1977: Ernst Friedrich Schumacher, brita ekonomikisto germandevena (n. 1911)
- 1989: Georges Simenon, belga verkisto franclingva, aŭtoro de krimfikcio pri komisaro Maigret (n. 1903)
- 1991: József Balla, rumania hungara pentristo (n. 1910)
- 1992: João Masiero, brazila esperantisto (n. nekonata)
- 2000: Éva Kabós, hungara poetino (n. 1915)
- 2006: Steve Irwin, aŭstralia zoologo kaj televida stelulo (n. 1962)
- 2011: Ferenc Ercsei, rumania hungara skulptisto (n. 1956)
- 2012: Józef Szaniawski, pola historiisto, politologo-sovetologo, fondinto de la Memor-Ĉambro pri Ryszard Kukliński (n. 1944)
Specialaj tagoj kaj festoj
- Romkatolika Eklezio:
- Bonifaco la 1-a, papo
- Moseo, profeto
Tagoj de semajno
La 4-a de septembro estas (laŭ gregoria kalendaro):
- Dimanĉo en jaroj: 1583 1588 1594 1605 1611 1616 1622 1633 1639 1644 1650 1661 1667 1672 1678 1689 1695 1701 1707 1712 1718 1729 1735 1740 1746 1757 1763 1768 1774 1785 1791 1796 1803 1808 1814 1825 1831 1836 1842 1853 1859 1864 1870 1881 1887 1892 1898 1904 1910 1921 1927 1932 1938 1949 1955 1960 1966 1977 1983 1988 1994 2005 2011 2016 2022 2033 2039 2044 2050 2061 2067 2072 2078 2089 2095;
- Lundo en jaroj: 1589 1595 1600 1606 1617 1623 1628 1634 1645 1651 1656 1662 1673 1679 1684 1690 1702 1713 1719 1724 1730 1741 1747 1752 1758 1769 1775 1780 1786 1797 1809 1815 1820 1826 1837 1843 1848 1854 1865 1871 1876 1882 1893 1899 1905 1911 1916 1922 1933 1939 1944 1950 1961 1967 1972 1978 1989 1995 2000 2006 2017 2023 2028 2034 2045 2051 2056 2062 2073 2079 2084 2090;
- Mardo en jaroj: 1584 1590 1601 1607 1612 1618 1629 1635 1640 1646 1657 1663 1668 1674 1685 1691 1696 1703 1708 1714 1725 1731 1736 1742 1753 1759 1764 1770 1781 1787 1792 1798 1804 1810 1821 1827 1832 1838 1849 1855 1860 1866 1877 1883 1888 1894 1900 1906 1917 1923 1928 1934 1945 1951 1956 1962 1973 1979 1984 1990 2001 2007 2012 2018 2029 2035 2040 2046 2057 2063 2068 2074 2085 2091 2096;
- Merkredo en jaroj: 1585 1591 1596 1602 1613 1619 1624 1630 1641 1647 1652 1658 1669 1675 1680 1686 1697 1709 1715 1720 1726 1737 1743 1748 1754 1765 1771 1776 1782 1793 1799 1805 1811 1816 1822 1833 1839 1844 1850 1861 1867 1872 1878 1889 1895 1901 1907 1912 1918 1929 1935 1940 1946 1957 1963 1968 1974 1985 1991 1996 2002 2013 2019 2024 2030 2041 2047 2052 2058 2069 2075 2080 2086 2097;
- Ĵaŭdo en jaroj: 1586 1597 1603 1608 1614 1625 1631 1636 1642 1653 1659 1664 1670 1681 1687 1692 1698 1704 1710 1721 1727 1732 1738 1749 1755 1760 1766 1777 1783 1788 1794 1800 1806 1817 1823 1828 1834 1845 1851 1856 1862 1873 1879 1884 1890 1902 1913 1919 1924 1930 1941 1947 1952 1958 1969 1975 1980 1986 1997 2003 2008 2014 2025 2031 2036 2042 2053 2059 2064 2070 2081 2087 2092 2098;
- Vendredo en jaroj: 1587 1592 1598 1609 1615 1620 1626 1637 1643 1648 1654 1665 1671 1676 1682 1693 1699 1705 1711 1716 1722 1733 1739 1744 1750 1761 1767 1772 1778 1789 1795 1801 1807 1812 1818 1829 1835 1840 1846 1857 1863 1868 1874 1885 1891 1896 1903 1908 1914 1925 1931 1936 1942 1953 1959 1964 1970 1981 1987 1992 1998 2009 2015 2020 2026 2037 2043 2048 2054 2065 2071 2076 2082 2093 2099;
- Sabato en jaroj: 1582 1593 1599 1604 1610 1621 1627 1632 1638 1649 1655 1660 1666 1677 1683 1688 1694 1700 1706 1717 1723 1728 1734 1745 1751 1756 1762 1773 1779 1784 1790 1802 1813 1819 1824 1830 1841 1847 1852 1858 1869 1875 1880 1886 1897 1909 1915 1920 1926 1937 1943 1948 1954 1965 1971 1976 1982 1993 1999 2004 2010 2021 2027 2032 2038 2049 2055 2060 2066 2077 2083 2088 2094.