5-a de junio
Kalendaro Januaro | Februaro | Marto | Aprilo | Majo | Junio | Julio | Aŭgusto | Septembro | Oktobro | Novembro | Decembro |
junio 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 |
junio | ||||||
lu | ma | me | ĵa | ve | sa | di |
1 | 2 | |||||
3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 |
10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 |
17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 |
24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 |
aranĝo de 2024 tagoj |
La 5-a de junio estas la 156-a tago de la jaro (la 157-a en superjaroj) laŭ la Gregoria kalendaro. 209 tagoj restas.
Je la 5-a de junio okazis, interalie:
Eventoj
- 1224: Imperiestro Frederiko la 2-a (Sankta Romia Imperio) fondis la universitaton en Napolo.
- 1257: Pollando: princo de Krakovo kaj Sandomierz Boleslao la 5-a Hontema urbigis Krakovon laŭ magdeburga juro
- 1305: Klemento la 5-a iĝis papo
- 1409: Granda okcidenta skismo: Koncilio de Pizo detronigis papon Gregorio la 12-a kaj kontraŭpapon Benedikto la 13-a
- 1625: Okdekjara Milito: hispana armeo konkeris Breda
- 1654: Kristina kroniĝis kiel reĝino de Svedio
- 1806: Napoleono proklamis Reĝlandon Holando
- 1827: Turka armeo konkeris Akropolon en Ateno
- 1837: Teksaso: Houston akiris urborajton
- 1849: Subskribo de la dana konstitucio (la lando fariĝis konstitucia monarkio).
- 1851: Romano de Harriet Beecher Stowe La Kabano de Onklo Tom komencis aperadi en usona revuo
- 1862: Vjetnamio kaj Francio subskribis en Sajgono traktaton donanta al francoj 3 provincojn en Koĉinĉino
- 1866: Laŭ kalkuloj Plutono atingis afelion sur sia orbito; la laŭvica okazos aŭguste 2113.
- 1894: Pollando: inaŭguro de la pentra ekspozicio Panoramo pri Racławice en Lvovo.
- 1900: Brita armeo konkeris Pretorion
- 1912: Marista infanterio de Usono albordiĝis al Kubo
- 1929: Ramsay MacDonald la duan fojon iĝis ĉefministro de Britio
- Dua mondmilito en Pollando kaj la mondo:
- 1940: ermana polico pafmortigis en Ciężkowice 20 polojn, revenĝe pro pafmortigita germana ĝendarmo unu tagon pli frue; gestapo pafmortigis 10 personojn en Nowy Wiśnicz
- 1941: Germana polico pafmortigis en Zgierz 22 polojn; en germana bieno en Biernatki strikis 19 junajn laboristojn
- Rezulte de incendio post japana aeratako de la ĉina urbo Ĉongĉingo sufokiĝis en tunelo ĉ. 4 mil personojn, kiuj kaŝis sin dum bombado
- 1942: Gestapo arestis en Vroclavo ĉ. 400 personojn el konspira organizo "Olimp", al kiu membris polaj kaj ĉeĥaj trudlaboristoj kaj reprezentantoj de pola antaŭmilita minoritato en Germanio; Arthur Greiser sciigis prokurorojn de Varta-Lando, ke poloj kun trovitaj ĉe ili armiloj estos senescepte kondamnataj al mortpuno; Wehrmacht sciigis pri monpremioj por poloj, kiuj kontribuos al kapto de fuĝintaj sovetaj militkaptitoj; polaj partizanoj atakis judan koncentrejon en Romaszki (proksime al Biała Podlaska) liberigante 180 personojn (post kelkaj tagoj polico arestis 100)
- Post perdo de 4 aviadilaj ŝipoj kaj krozoŝipo japana armeo komencis retiriĝi de Midvejinsuloj (usona venko iĝis turnopunkto en la batalo de Pacifiko); Usono deklaris militon al Bulgario, Hungario kaj Rumanio
- 1943: Gestapo pafekzekutis en Pasieki 48 pasaĝerojn de la trajno Varsovio - Ostrołęka, revenĝe pro mortigo de distriktestro; pola armita taĉmento de centro de pola memdefendo en Przeobraż evakuis protekte antaŭ atakoj de ukrainoj ĉ. 18 mil polojn de diversaj vilaĝoj; likvidante geton en Trembowla (nun en Ternopila provinco) germanaj-ukrainaj taĉmentoj pafmortigis 350 lastajn judojn; en Varsovia preĝejo gestapo arestis kelkdekon de soldatoj de la Organizo de Specialaj Batal-Agoj de Pola Enlanda Armeo, kolektitaj dum nupto de sia kolego
- 1944: Komandanto de Naciaj Armitaj Fortoj de Pollando ordonis al taĉmentoj enkorpiĝi al Pola Enlanda Armeo; taĉmento de Pola Enlanda Armeo liberigis de germana malliberejo en Końskie 61 polojn; en germana koncentrejo Aŭŝvico mortis Bronisław Czech, 3-foja olimpika medalisto pri skiado (rifuzis instrui germanan junularon)
- 1947: Anonco de Plano Marshall por la postmilita Eŭropo.
- 1959: Lee Kuan Yew iĝis la unua ĉefministro de Singapuro
- 1967: Israelo atakas najbare arabajn ŝtatojn (arabaj-israelaj militoj) - sestaga milito komenciĝis
- 1967: Romano de Gabriel García Márquez Cent jaroj da soleco aperis
- 1968: Robert F. Kennedy mortpafita de Sirhan Sirhan.
- 1969: Tupolev 144 kiel la unua pasaĝera aviadilo iĝis supersona
- 1975: Malfermo de la Sueza Kanalo post la sestaga milito
- 1977: Persona komputilo Apple II komerciĝis
- 1992: Pollando: nokte (de la 4/5-a) laŭ propono de prezidento Lech Wałęsa Pola Sejmo faligas dekomunismigan registaron de Jan Olszewski
- 1999: La 7-a pilgrimado de Johano Paŭlo la 2-a al Pollando kun devizo Dio estas amo komenciĝis; la papo vizitis 23 lokojn
- 2006: Beogrado: post disfalo de federacio kun Montenegro serba parlamento proklamis sendependecon de Serbio
- 2011: Ollanta Humala gajnis prezidentan balotadon en Peruo
Naskiĝoj
- 1493: Justus Jonas, germana humanisto, teologo, reformisto (m. 1555)
- 1640: Pu Songling, ĉina verkisto, poeto, eseisto (m. 1715)
- 1646: Elena Lucrezia Cornaro Piscopia, itala filozofino kaj matematikistino (m. 1684)
- 1723: Adam Smith, skota ekonomikisto (m. 1790)
- 1729: Cláudio Manuel da Costa, brazila juristo kaj poeto, unu el la protagonistoj en la Minas-Ĝerajsa Konspiro (m. 1789)
- 1797: Said ibn Sultan, sultano de Omano (m. 1856)
- 1814: Antal Kagerbauer, hungara arkitekto (m. 1872)
- 1846: Alajos Pachinger. hungara zoologo (m. 1913)
- 1868: James Connolly, irlanda esperantisto kaj ribelanto en la Paska Ribelo (m. 1916)
- 1878: Francisco Villa, meksika generalo kaj revoluciisto (m. 1923)
- 1883: John Maynard Keynes, angla ekonomikisto (m. 1946)
- 1888: Dezső Sinkovich, rumania hungara insdustriartisto, grafikisto, scenejdekoraciisto (m. 1933)
- 1895: Ödön Balogh, hungara lingvisto, etnografo (m. 1972)
- 1897: Elemér Jakobovits, hungara ĵurnalisto (m. 1979)
- 1898: Federico García Lorca, hispana poeto kaj dramisto (m. 1936)
- 1900: Dennis Gabor, hungardevena fizikisto (m. 1979)
- 1909: Sándor Ambrus (aktoro), hungara aktoro (m. 2003)
- 1920: Antal Nyárády, rumania hungara botanikisto (m. 1982)
- 1921: Gérard de Sède, franca ĵurnalisto (m. 2004)
- 1924: R. J. Milton, finna esperantisto britdevena (m. 2007)
- 1928: Otto F. Walter, svisa verkisto (m. 1994)
- 1930: Miklós Rónaszegi, hungara verkisto
- 1931: Annamária Lengyel, hungara dancistino
- 1931: Jerzy Prokopiuk, pola gnostikisto, antropozofo, verkisto, eseisto, tradukisto
- 1935: Gyula Telegdy, hungara kuracisto, akademiano
- 1937: Magda Telegdi, hungara verkistino
- 1939: Joe Clark, 16-a ĉefministro de Kanado (m. 1980)
- 1941: Zsuzsanna Hiripi, rumania hungara ceramikistino
- 1942: Teodoro Obiang Nguema Mbasogo, prezidento de Ekvatora Gvineo
- 1954: Ludwik Dorn, pola politikisto kaj publicisto
- 1956: Kenny G, usona saksofonisto
- 1958: Avigdor Lieberman, israela politikisto
- 1965: Michael E. Brown, usona astronomo
- 1979: David Bisbal, hispana kantisto
- 1981: Attila Balázs D., rumania hungara ĵurnalisto, redaktoro, marketikfakulo
Mortoj
- 708: Jakobo el Edessa, siria historiisto kaj gramatikisto, teologo de Siria Ortodoksa Eklezio (n. ĉ. 640)
- 754: Sankta Bonifacio, la apostolo de Germanio
- 754: Sankta Eobano, martiro kaj episkopo
- 1296: Edmundo Crouchback, filo de Henriko la 3-a (Anglio) (n. 1245)
- 1316: Ludoviko la 10-a, reĝo de Francio (n. 1289)
- 1612: Hans Leo Hassler, germana komponisto (n. 1564)
- 1615: Toyotomi Hideyori, filo kaj heredonto de ministro Toyotomi Hideyoshi (n. 1593)
- 1722: Johann Kuhnau, germana komponisto (n. 1660)
- 1826: Carl Maria von Weber, germana komponisto (n. 1786)
- 1868: Anselm Hüttenbrenner, aŭstra komponisto kaj muzikkritikisto (n. 1794)
- 1900: Stephen Crane, usona verkisto (n. 1871)
- 1910: O. Henry, usona verkisto (n. 1862)
- 1944: Józef Beck, pola politikisto, diplomato, oficiro (n. 1894)
- 1955: Pattillo Higgins, usona geologo kaj nafta entreprenisto (n. 1863)
- 1975: Paul Keres, estona ŝakgrandmajstro kaj ŝakverkisto (n. 1916)
- 1999: Ernie Wilkins, usona komponisto, saksofonisto kaj bandestro de moderna ĵazo (n. 1919)
- 2004: Ronald Reagan, prezidento de Usono (n. 1911)
- 2005: Lothar Warneke, germana reĝisoro (n. 1936)
- 2006: András Szederjesi, rumania hungara skulptisto (n. 1926)
- 2008: Eugenio Montejo, venezuela poeto (n. 1938)
- 2009: Baciro Dabó, politikisto de Gvineo Bisaŭa (n. 1958)
- 2012: Ray Bradbury, usona verkisto (n. 1920)
Specialaj tagoj kaj festoj
- Monda Tago de Medio
- Nacia tago en Danio enlande (tago de la konstitucio)
- komparu: 16-a de aprilo
- Romkatolika Kalendaro: Memoro de Sankta Bonifacio (episkopo kaj martiro)
- Sejŝeloj: La Festo de Liberiĝo
Tagoj de semajno
La 5-a de junio estas (laŭ gregoria kalendaro):
- Dimanĉo en jaroj: 1583 1588 1594 1605 1611 1616 1622 1633 1639 1644 1650 1661 1667 1672 1678 1689 1695 1701 1707 1712 1718 1729 1735 1740 1746 1757 1763 1768 1774 1785 1791 1796 1803 1808 1814 1825 1831 1836 1842 1853 1859 1864 1870 1881 1887 1892 1898 1904 1910 1921 1927 1932 1938 1949 1955 1960 1966 1977 1983 1988 1994 2005 2011 2016 2022 2033 2039 2044 2050 2061 2067 2072 2078 2089 2095;
- Lundo en jaroj: 1589 1595 1600 1606 1617 1623 1628 1634 1645 1651 1656 1662 1673 1679 1684 1690 1702 1713 1719 1724 1730 1741 1747 1752 1758 1769 1775 1780 1786 1797 1809 1815 1820 1826 1837 1843 1848 1854 1865 1871 1876 1882 1893 1899 1905 1911 1916 1922 1933 1939 1944 1950 1961 1967 1972 1978 1989 1995 2000 2006 2017 2023 2028 2034 2045 2051 2056 2062 2073 2079 2084 2090;
- Mardo en jaroj: 1584 1590 1601 1607 1612 1618 1629 1635 1640 1646 1657 1663 1668 1674 1685 1691 1696 1703 1708 1714 1725 1731 1736 1742 1753 1759 1764 1770 1781 1787 1792 1798 1804 1810 1821 1827 1832 1838 1849 1855 1860 1866 1877 1883 1888 1894 1900 1906 1917 1923 1928 1934 1945 1951 1956 1962 1973 1979 1984 1990 2001 2007 2012 2018 2029 2035 2040 2046 2057 2063 2068 2074 2085 2091 2096;
- Merkredo en jaroj: 1585 1591 1596 1602 1613 1619 1624 1630 1641 1647 1652 1658 1669 1675 1680 1686 1697 1709 1715 1720 1726 1737 1743 1748 1754 1765 1771 1776 1782 1793 1799 1805 1811 1816 1822 1833 1839 1844 1850 1861 1867 1872 1878 1889 1895 1901 1907 1912 1918 1929 1935 1940 1946 1957 1963 1968 1974 1985 1991 1996 2002 2013 2019 2024 2030 2041 2047 2052 2058 2069 2075 2080 2086 2097;
- Ĵaŭdo en jaroj: 1586 1597 1603 1608 1614 1625 1631 1636 1642 1653 1659 1664 1670 1681 1687 1692 1698 1704 1710 1721 1727 1732 1738 1749 1755 1760 1766 1777 1783 1788 1794 1800 1806 1817 1823 1828 1834 1845 1851 1856 1862 1873 1879 1884 1890 1902 1913 1919 1924 1930 1941 1947 1952 1958 1969 1975 1980 1986 1997 2003 2008 2014 2025 2031 2036 2042 2053 2059 2064 2070 2081 2087 2092 2098;
- Vendredo en jaroj: 1587 1592 1598 1609 1615 1620 1626 1637 1643 1648 1654 1665 1671 1676 1682 1693 1699 1705 1711 1716 1722 1733 1739 1744 1750 1761 1767 1772 1778 1789 1795 1801 1807 1812 1818 1829 1835 1840 1846 1857 1863 1868 1874 1885 1891 1896 1903 1908 1914 1925 1931 1936 1942 1953 1959 1964 1970 1981 1987 1992 1998 2009 2015 2020 2026 2037 2043 2048 2054 2065 2071 2076 2082 2093 2099;
- Sabato en jaroj: 1582 1593 1599 1604 1610 1621 1627 1632 1638 1649 1655 1660 1666 1677 1683 1688 1694 1700 1706 1717 1723 1728 1734 1745 1751 1756 1762 1773 1779 1784 1790 1802 1813 1819 1824 1830 1841 1847 1852 1858 1869 1875 1880 1886 1897 1909 1915 1920 1926 1937 1943 1948 1954 1965 1971 1976 1982 1993 1999 2004 2010 2021 2027 2032 2038 2049 2055 2060 2066 2077 2083 2088 2094.