Aŭgusteno de Hipono

Postenoj
Postenoj	dioceza episkopo vd

**Sankta Aŭgusteno de Hipono**
	Sankta
Sankta Aŭgusteno de Hipono
	Episkopo, Konfesanto, Doktoro de la Eklezio
	Frua kristana teologo; portreto fare de Sandro Botticelli, ĉ. 1548
Persona informo
	Aurelius Augustinus
Naskiĝo	13-a de novembro 354; en Tagaste, Numidia (nuntempa Alĝerio)
Morto	28-a de aŭgusto 430; en Hippo Regius
Tombo	San Pietro in Ciel d'Oro vd
Religio	katolika eklezio • Maniĥeismo vd
Etno	berberoj vd
Lingvoj	latina • punika • Berbera lingvaro vd
Ŝtataneco	Roma regno vd
Familio
Patro	Patricius vd
Patrino	Monika de Hipono vd
Gefratoj	Perpetua of Hippo • Navigius of Hippo vd
Edz(in)o	–
Infanoj	Adeodatus vd
Profesio
Okupo	filozofo • teologo • aŭtobiografo • muzika teoriisto • predikisto • historiisto • poeto • presbitero • verkisto • katolika sacerdoto • titulara episkopo • katolika episkopo vd
Laborkampo	filozofio • teologio vd
Verkado
Verkoj	Konfesoj ❦; La Civito de Dio ❦; Pri la Triunuo vd
Postenoj
Postenoj	dioceza episkopo vd
Sanktulo
Honorata en	Anglikanismo; Orienta ortodoksismo; Orientala ortodoksismo; Luteranismo; Romkatolikismo
Ĉefsanktejo	San Pietro in Ciel d'Oro, Pavia, Italio
Festotago	28-a de aŭgusto (Okcidento), 15-a de junio (Oriento)
Atributoj	infano; kolombo; plumo; ujo; trapikita koro
vd	Fonto: Vikidatumoj
	v • d • r

Reviziita versio de ĉi tiu paĝo, aprobita je 12 apr. 2015, estis bazita sur ĉi tiu versio.

Aurelius Augustinus (ofte esperantigita al Aŭgusteno) de Hipono , aŭ Hippo (naskiĝis la 13-an de novembro 354; mortis la 28-an de aŭgusto 430) estis filozofo grava al la okcidenta civilizo kaj kristanismo. Li profundigis kristanan filozofion uzante la penson de Platono, precipe tiel, kiel interpretita en la novplatonismo de Plotino. Aŭgusteno estas eble la plej influa kristana verkisto ekster la Biblio. Li estis deklarita sanktulo, patro de la eklezio kaj doktoro de la katolika eklezio.

Vivo

Aŭgusteno naskiĝis en Tagaste, Numidio (en la nuntempa Alĝerio) en Nordafriko, kiu tiam estis parto de la Romia imperio. Lia patrino estis kristana berberino kiu poste renomiĝis Sankta Monika. Ŝi preĝis 20 jarojn, ke Aŭgusteno iĝu kristano, kio fine okazis iomete antaŭ ŝia morto. Lia patro estis vinberkultivisto kaj bienisto, kiu mortis kiam Aŭgusteno havis 17 jarojn. Li estis katekizato, idolano, kiu lernis la kristanan kredon, sed ankoraŭ ne estis kristano.

Li faris bazan studon en Tagaste, gramatikon en Madaura.^[1]

Antaŭ lia kristaniĝo, Aŭgusteno studis kaj instruis retorikon, kiu tiam estis arto necesa al juristoj kaj politikistoj. Li loĝis kun kromvirino, sed estis fidela al ŝi, kaj havis kun ŝi unu filon, Adeodato. Aŭgusteno loĝis sinsekve en la urboj de Thagaste, Kartago, Romo kaj Milano.

Manikeismo

Antaŭ ĉio, Aŭgusteno brulis pro deziro trovi la veron, kaj senĉese serĉis ĝin. Tia serĉado kondukis lin al manikeismo, zoroastria formo de gnostikismo fondita de la babilona profeto Manikeo. Manikeo instruis, ke la mondon kreis kaj regas du dioj, unu bona, la alia malbona. Aŭgusteno jam sciis pri kristanismo, sed ĝiaj moralaj ordonoj kontraŭ malĉasteco ŝajnis al li malfacilaj kaj la Biblio ŝajnis kruda kompare kun la bonstilo de Cicerono. Li ŝatis la mondon kaj timis fidi nur Dion, ĉar li kutimis pensi kaj agi laŭ racio, ne laŭ fido.

Dum li sincere serĉis la veron, Aŭgusteno havis multajn demandojn pri la malfacilaĵoj de manikeismo. Kiam li finfine renkontis ĉefon de manikeismo kaj demandis lin pri la malfacilaĵoj, Aŭgusteno komprenis, per sia menso klerigita de retoriko, ke manikeismo estis plena je belaj vortoj, sed malplena je bonaj respondoj. Aŭgusteno ankaŭ eksciis, ke manikeismo kontraŭdiras la faktojn de astronomio. Do li forlasis tiun kredon.

Greka filozofio

Post manikeismo, Aŭgusteno legis grekan filozofion, precipe la librojn pri novplatonismo de Porfiro, sekvinto de Plotino. Novplatonismo helpis al Aŭgusteno kompreni Dion, kaj estis lia ponto al kristanismo (kion li poste konstatis). Aŭgusteno povis sintezi kristanismon kaj platonismon, ĉar li venis al kristanismo tra platonismo kaj vidis ĝin laŭ la okuloj de Platono. Lia sintezo ne estis abstrakta projekto aŭ intelekta ludilo, sed estis lia aŭtobiografio, lia vojo al la fido.

Kristanismo

Aŭgusteno transloĝiĝis fine al Milano, kie li renkontis sanktan Ambrozion, la kristanan ĉefepiskopon de la urbo. Ambrozio estis tre bona predikanto, kio gajnis la estimon de Aŭgusteno, la instruisto pri retoriko. Ambrozio movis Aŭgustenon tra ties malfacilaĵoj pri kredo je Kristo.

En 386, 32-jaraĝa, Aŭgusteno konvertiĝis al kristanismo, kaj baptiĝis en Pasko de la jaro 387. Li fariĝis episkopo de la urbo Hipono en Nordafriko en 396 kaj tie restis kiel episkopo ĝis sia morto, la 28-an de aŭgusto, 430. Li skribis pri sia vivo, kaj precipe kiel li venis al Kristo, en la libro, Confessiones ("Konfesoj"), la plej populara el liaj verkoj, kiun li pretigis dum la jaroj 397-8.

En 410 la barbaroj atakis Romon, la koro de la romia imperio, kaj ŝanceligis fidon en la potenco kaj estonteco de la roma imperio. La mondo ŝajnis fali. Responde, dum la sekvaj jaroj Aŭgusteno verkis sian majstran verkon, De civitate Dei (413-26, "Civito de Dio"), en kiu li vidis historion kiel la lukton inter du civitoj: la civito de homoj kaj la civito de Dio. Dum tiu periodo, la potenco de Romo (civito de homoj) kadukiĝis, dum kristanismo (civito de Dio) pligrandiĝadis. Aŭgusteno prave rekonis ke kristanismo estis la nova ondo de historio kaj li montris, kial la novaj kristanaj ideoj estas pli fortaj kaj klarigaj ol la malnovaj, iamaj grekaj ideoj. Sed, dum li tion faris, li platonigis la idearon de kristanismo. Ankaŭ multaj aliaj platonigis kristanismon en la 3-a kaj 4-a jarcentoj, sed kutime hereze (kiel ekzemple, arianismo), sed Aŭgusteno sintezis ilin prave.

Aŭgusteno verkis ankaŭ multajn librojn pri teologio, interalie De trinitate ("Pri la Triunuo"), kaj De doctrina Christiana pri la Biblio. Pri la Apostola Kredo kaj la kristana vivo li verkis la libron Enchiridion ad Laurentium ("Manlibro por Laurentius"). Lia plumo ofte batalis kontraŭ la herezoj de lia tempo. Travivis ĝis hodiaŭ multe da liaj predikoj kaj leteroj.

Morto

Aŭgusteno mortis en la jaro 430, kiam la urbon Hipono atakis la vandaloj, ĝermanaj barbaroj. Poste li fariĝis sanktulo de la rom-katolika Eklezio. Lia festotago estas la 29-a de aŭgusto.

Filozofio

La filozofio de Aŭgusteno influis ankoraŭ la filozofion de la mezepoko.

Vero

Dum sia tuta vivo Aŭgusteno okupiĝis pri la problemo de vero. Li antaŭiris la citaĵon de René Descartes' cogito ergo sum (mi pripensas, do mi estas), notinde la nepridubindan ekziston de pripensanto.

Tempo

Aŭgusteno parolas pri tri tempoj: la estanteco de la estantaĵoj kaj la estanteco de la estontaĵoj. Estinteco, estanteco kaj estonteco kiel tiaj, ne ekzistus laŭ Aŭgusteno:

„ Kiel eblas diri ke [estintaj kaj estontaj tempoj] estas, ĉar la estintaj jam ja ne plu estas, kaj la estontaj ankoraŭ ne estas? La estanta tamen, se ĝi ĉiam estus estanta kaj ne iĝus estinta, ĝi ja ne estus tempo, sed eterno. ”

Teologio

Triunuo

Lia ĉefverko estas la 15 libroj De trinitate (Pri la triunuo). Diferencon inter la unuopaj personoj, kiujn li taksas same eternaj, same perfektaj kaj same tutpotencaj, Aŭgusteno ne neas. Li rigardas la personojn ĉefe kiel rilatoj ene de la dia eco.

La instruo de la deveno de la spirito el la patro kaj la filo estis unue prezentita de li. Poste tiu eldiro estigis la disputon de Filiokvo.^{[noto 1]}

Antaŭdestino

Aŭgusteno estas konata kiel reprezentanto de la antaŭdestino, kiu destinas la homon al eterna vivo. En malfrua verko, De civitate Dei (Pri la dia ŝtato) li supozas la kreon de du anĝelaj ŝtatoj antaŭ la kreado de la homo, la ŝtato de la malbonaj anĝeloj (civitas diaboli) kaj la ŝtato de la bonaj anĝeloj (civitas dei), iuj de la anĝeloj disiĝinte senkiale de dio kaj malboniĝis. Post la kreado de la homo tiuj du ŝtatoj iĝis la tera ŝtato (civitas terrena) kaj la ĉiela dia ŝtato (civitas coelestis).

Listo de verkoj

En la mezepoka Okcidento, li estis unu el la plej popularaj aŭtoroj (kune kun Kasiano, Origeno kaj Sankta Gregorio la Granda).

Aŭgusteno verkis per la latina lingvo kaj neniam lernis la grekan.

Contra Academicos (386)
De vita beata (386)
De ordine (386)
Soliloquia (386)
De dialectica (387)
De immortalitate animae (387)

De musica (388)
De quantitate animae (388)
De magistro (389)
De libero arbitrio (388-395)
De vera religione (389/91)
Enarrationes in psalmos (388-396)
De doctrina Christiana (396/97)
De catechizandis rudibus (399/400)
Confessiones (397-401)
De trinitate (399-419)
Enchiridion ad Laurentium (421-423)
Tractatus in Ioannis Evangelium (388)
De civitate Dei (413-426)
Retractiones (428)

Retractiones enhavas liston de liaj verkoj kaj la motivon por ĉiu.

La Regulo de Sankta Aŭgusteno estas kunaĵo da skribaĵoj kiun la tradicio atribuis al Sankta Aŭgusteno kaj estis referenco de la monaĥa vivo por sennombra komunumoj de konsekratoj ekde la 5-a jarcento ĝis hodiaŭ.

Notoj

↑ Laŭ greka instruo la spirito devenas el la patro per la filo, laŭ okcidenta eklezia tradicio el la patro kaj la filo.

Bibliografio

Brown, Peter (2001). Agustín de Hipona. Madrid: ACENTO Editorial. ISBN 84-483-0608-2.
Chadwick, Henry (2001). Agustín. Ediciones Cristiandad. ISBN 978-84-7057-437-5.
Cremona, Carlo (1991). Agustín de Hipona: la razón y la fe. Ediciones Rialp. ISBN 978-84-321-2804-2.
Lacueva, Francisco (2001). Diccionario Teológico Ilustrado. España: CLIE. ISBN 978-84-8267-237-3. Consultado el 11 de abril de 2013.
Lazcano, Rafael (2007). Bibliografía de San Agustín en lengua española (1502-2006). Editorial Agustiniana. ISBN 84-95745-60-7.
Przywara, Erich (1984). San Agustín, perfil humano y religioso. Ediciones Cristiandad. ISBN 978-84-7057-359-0.
Oroz Reta, José; Galindo Rodrigo, José Antonio; AA.VV. (1998-2010). El pensamiento de San Agustín para el Hombre de Hoy (trivoluma. Tomo I: La Filosofía Agustiniana. Tomo II: Teología Dogmática. Tomo III: Temas Particulares de Filosofía y Teología). Edicep. ISBN 9788470505033 / ISBN 978-84-7050-503-4 / ISBN 978-84-7050-999-5.
Wohl, de, Louis (2001). Corazón inquieto: la vida de San Agustín. Ediciones Palabra. ISBN 978-84-8239-458-9.

Eksteraj ligiloj

Aŭgusteno de Hipono en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)
Kategorio Aŭgusteno de Hipono en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)
Aŭgusteno de Hipono en la Vikicitaro (Kolekto de citaĵoj)
Aŭtomata traduko de of Hippo Aŭgusteno de Hipono en WikiTrans el la angla artikolo : Augustine of Hippo
Aŭtomata traduko de Aŭgusteno de Hipono en Wikilingue el la hispana

↑ Diccionario de los santos, Volume 1 http://books.google.co.ve/books?id=7WRxrxpĥYwC&pg=PA95&dq=%22Agust%C3%ADn+de+Hipona%22&hl=es-419&sa=X&ei=N9hmUeP0Goqa8gSlhoH4DQ&ved=0CCsQ6AEwADgK#v=onepage&q=%22Agust%C3%ADn%20de%20Hipona%22&f=false Alirita la 11an de aprilo de 2013, 2000, Claudio Leonardi, Andrea Riccardi, Gabriella Zarri,| San Pablo,| Hispanio isbn= 84-285-2258-8 paĝo 84.

[2] Laŭ greka instruo la spirito devenas el la patro per la filo, laŭ okcidenta eklezia tradicio el la patro kaj la filo.

[Diccionario_de_los_santos-1] Diccionario de los santos, Volume 1 http://books.google.co.ve/books?id=7WRxrxpĥYwC&pg=PA95&dq=%22Agust%C3%ADn+de+Hipona%22&hl=es-419&sa=X&ei=N9hmUeP0Goqa8gSlhoH4DQ&ved=0CCsQ6AEwADgK#v=onepage&q=%22Agust%C3%ADn%20de%20Hipona%22&f=false Alirita la 11an de aprilo de 2013, 2000, Claudio Leonardi, Andrea Riccardi, Gabriella Zarri,| San Pablo,| Hispanio isbn= 84-285-2258-8 paĝo 84.

[1]

[noto 1]