Andrzej Mostowski
| Andrzej Mostowski | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
| Persona informo | |||||
| Andrzej Mostowski | |||||
| Naskonomo | Andrzej Stanisław Mostowski | ||||
| Naskiĝo | 1-an de novembro 1913 en Lvivo,  Aŭstrio-Hungario
| ||||
| Morto | 22-an de aŭgusto 1975 (61-jaraĝa) en Vankuvero | ||||
| Lingvoj | pola vd | ||||
| Ŝtataneco | Pollando vd | ||||
| Alma mater | Universitato de Varsovio • Stefan Batory Gymnasium and Lyceum vd | ||||
| Familio | |||||
| Infanoj | Tadeusz Mostowski vd | ||||
| Parencoj | Marcin Mostowski vd | ||||
| Profesio | |||||
| Okupo | matematikisto • filozofo • universitata instruisto vd | ||||
| Laborkampo | matematiko • logiko • fondado de matematiko vd | ||||
| Aktiva en | Varsovio vd | ||||
| Doktoreca konsilisto | Alfred Tarski • Kazimierz Kuratowski vd | ||||
| Verkado | |||||
| Verkoj | kolapslemo de Mostowski ❦ Mostowski model ❦ Ehrenfeucht–Mostowski theorem vd | ||||
| |||||
| |||||
Filozofo 
| |||||
| vd | Fonto: Vikidatumoj | ||||
Andrzej Stanisław Mostowski (naskiĝis la 1-an de novembro 1913 en Lvovo, mortis la 22-an de aŭgusto 1975 en Vancouver, (Kanado) – pola matematikisto kaj logikisto okupiĝanta ĉefe pri fundamentoj de matematiko, reprezentanto de Varsovia Skolo Matematika.
Biografio[redakti | redakti fonton]
Filo de Stanisław. En 1931 finis Gimnazion je la nomo al Stefan Batory en Varsovio kaj eniris Varsovian Universitaton, kie studis sub gvido de Alfred Tarski, Kazimierz Kuratowski kaj Adolf Lindenbaum. Li doktoriĝis en 1938 surbaze de disertaĵo O niezależności definicji skończoności w systemie logiki verkita ĉe Kuratowski kaj Tarski.
Post germana invado en Pollandon en 1939 laboris kiel librotenisto. En la jaroj 1942-1944 instruis en Sekreta Varsovia Universitato. Septembre 1944 edziĝis al Maria Matuszewska. Post la ribelo de Varsovio germanoj volis sendi lin al koncentrejo, sed danke al helpo de flegistinoj li kaŝiĝis en malsanulejo.
Li habilitiĝis en 1945 ĉe la Jagelona Universitato. De 1946 ĝis la morto laboris en Varsovia Universitato; de 1947 kiel eksterordinara profesoro ĉe la altlernejo, kaj de 1951 kiel ordinara profesoro.
En la akademia jaro 1948-1949 laboris en Institute for Advanced Study en Princeton, en 1958-1959 lekciis en Universitato de Kalifornio ĉe Berkeley, kaj en la jaro 1969-1970 en All Souls College en Oksfordo (Britio)
Li estis distingita per Kavalira Kruco de la Ordeno Polonia Restituta (1954).
En 1956 iĝis membro-korespondanto, kaj en 1963 plena membro de Pola Scienca Akademio; en 1973 iĝis membro de Finna Akademio de Sciencoj.
En la jaroj 1945-1975 Mostowski estis sciencisto ĉirkaŭ kiu fokusiĝis esploroj pri la fundamentoj de matematiko en Pollando. Krom siaj disĉiploj, antaŭ ĉio en Varsovia Universitato kaj en Matematika Instituto de Pola Scienca Akademio, Mostowski kunlaboris kun ĉiuj polaj grupoj de esploristoj de la fundamentoj kaj de matematiko kaj aliaj de informadiko aŭ filozofio ktp.
Didaktikaj atingaĵoj[redakti | redakti fonton]
Ĉe Mostowski doktoriĝis multe da polaj logikistoj kiel Janusz Onyszkiewicz aŭ Helena Rasiowa.
Mostowski estis aŭtoro de pli ol 100 sciencaj publikaĵoj, el kiuj la plej gravaj estis en 1979 publikigitaj en duvoluma eldono de Elektitaj verkoj:
- Andrzej Mostowski, Foundational studies. Selected works. Unua kaj dua volumoj, Eldonistoj: Kazimierz Kuratowski, Wiktor Marek, Leszek Pacholski, Helena Rasiowa, Czesław Ryll-Nardzewski kaj Paweł Zbierski. "Studies in Logic and the Foundations of Mathematics", 93. North-Holland Publishing Co., Amsterdam-New York; PWN – Polish Scientific Publishers, Warsaw, 1979. ISBN 0-444-85102-X, ISBN 0-444-85103-8
Mostowski estis ankaŭ aŭtoro de kelkaj monografioj kaj akademiaj lernolibroj, en tio
- Sentences undecidable in formalized arithmetic. An exposition of the theory of Kurt Gödel. Reprint of the 1952 original. Greenwood Press, Westport, CT, 1982. viii+117 pp. ISBN 0-313-23151-6
- Constructible sets with applications. "Studies in Logic and the Foundations of Mathematics". North-Holland Publishing Co., Amsterdam; PWN-Polish Scientific Publishers, Warszawa 1969.
- Thirty years of foundational studies. Lectures on the development of mathematical logic and the study of the foundations of mathematics in 1930-1964. "Acta Philosophica Fennica", Fasc. XVII. Barnes & Noble, Inc., New York 1966.
- A. Mostowski, A class of models of second-order arithmetic. Bulletin de l'Academie Polonaise des Sciences, Ser. Sci. Math. Astron. Phys. 7:401-404, 1959.
- A. Mostowski, Remarks on models of Morse's set theory. Lecture Notes in Mathematics 537. pages 13-21, Springer-Verlag, 1976.
Sciencaj atingaĵoj[redakti | redakti fonton]
Al sciencaj atingoj de la profesoro apartenas kontribuoj pri aroteorio, modeloteorio kaj en pluraj aliaj fakoj.
Bibliografio[redakti | redakti fonton]
- John J. O'Connor; Edmund F. Robertson: Andrzej Mostowski en MacTutor History of Mathematics archive angle
- Andrzej Grzegorczyk, Wiktor Marek, Szkic osiągnięć naukowych Andrzeja Mostowskiego (Skizo de sciencaj atingaĵoj de Andrzej Mostowski), "Wiadomości Matematyczne" (Matematikaj Sciigoj) 22 (1979), p. 47-52.
- Stanisław Krajewski, Marian Srebrny, Życie i twórczość Andrzeja Mostowskiego (Vivo kaj verkado de Andrzej Mostowski). "Wiadomości Matematyczne" 22 (1979), p. 53-64