Bahaa ortografio

Bahaa ortografio estas norma sistemo por la transskribado de la vortoj persaj kaj arabaj per okcidentaj literoj uzata de la Bahaa Kredo. Ĝi enhavas kelkajn literojn subpunktitajn, substrekitajn aŭ kun supersignoj por pli preciza transskribado de la originalo araba.

Ekzistas aliaj sistemoj de transskribado pli vaste uzataj, interalie:

• UN (normoj por geografiaj nomoj de la Unuiĝintaj Nacioj),
• DIN 31635 (Germana Instituto por Normigado),
• ALA-LC (Biblioteko de la Usona Kongreso),
• ISO 233 (Internacia Organizaĵo por Normigado),
• Transskribado Hepburn

Deveno de la normo

Bahaanoj uzas norman sistemon transprenitan de Shoghi Effendi, kiu iniciatis ĝin en letero al la bahaanoj de Usono je la 12-a de marto 1923. Ĝi baziĝas sur sistemo adoptita dum la Deka Internacia Kongreso de la Orientalistoj (Tenth International Congress of Orientalists, en Ĝenevo je septembro 1894). Shoghi Effendi modifis kelkajn detalojn, kiel la uzadon de digramoj anstataŭ konsonantoj kun supersignoj (ekz. sh anstataŭ š), aŭ kiel la asimiladon de la sun-literoj rilate al la difina artikolo al- (arabe: ال) kaj ĝia prononco (ekz. ar-Raḥím, aṣ-Ṣádiq, anstataŭ al-Raḥím, al-Ṣádiq).

La normo

Araba litero	Araba nomo	Transskribado	Valoro en IFA	Esperanto proksimumo
ﺍ	alif	á, a	/aː/; kaj aliaj (Arabe)	a
ﺏ	bá	b	[b]	b
ﺕ	tá	t	/t/	t
ﺙ	thá	th	/θ/ (Arabe); [s] (Perse)	t / s
ﺝ	jím	j	/ʤ/	ĝ
ﺡ	ḥá	ḥ	/ħ/ (Arabe); [h] (Perse)	h
ﺥ	khá	kh	/x/	ĥ
ﺩ	dál	d	/d/	d
ﺫ	dhál	dh	/ð/ (Arabe); [z] (Perse)	d / z
ﺭ	rá	r	/r/	r
ﺯ	záy	z	[z]	z
ﺱ	sín	s	[s]	s
ﺵ	shín	sh	[ʃ]	ŝ
ﺹ	ṣád	ṣ	/sˁ/ (Arabe); [s] (Perse)	s
ﺽ	ḍád	ḍ	/dˁ/ (Arabe); [z] (Perse)	d
ﻁ	ṭá	ṭ	/tˁ/ (Arabe); [t] (Perse)	t
ﻅ	ẓá	ẓ	/ðˁ/ (Arabe); [z] (Perse)	z
ﻉ	ʻayn	ʻ	/ʕ/ (Arabe); [ʔ] (Perse)	—
ﻍ	ghayn	gh	/ɣ/ (Arabe); [ɣ]~[ɢ] (Perse)	g
ﻑ	fá	f	[f]	f
ﻕ	qáf	q	/q/ (Arabe); [ɢ]~[ɣ] (Perse)	k / g
ﻙ	káf	k	[k]	k
ﻝ	lám	l	[l]	l
ﻡ	mím	m	[m]	m
ﻥ	nún	n	[n]	n
ﻩ	há	h	[h]	h
ﻭ	wáw	ú, w, v	/uː/; [w] (Arabe); [v] (Perse)	u, ŭ, v
ﻱ	yá	í, y	/iː/, [j]	i, j

Literoj nur en la persa, ne en la araba alfabeto:

Persa litero	Persa nomo	Transskribado	Valoro en IFA	Esperanto proksimumo
پ	pih	p	/p/	p
ﭺ	chih	ch	[t̠ʃ]	ĉ
ژ	zhih	zh	[ʒ]	ĵ
گ	gáf	g	[g]	g

Modifitaj literoj

Tiuj sekvantaj estas fakte ne veraj literoj, sed pli ĝuste fonemaj diakritaĵoj aŭ diversaj formoj ortografiaj de literoj. (Nur Arabe)

Araba litero	Araba nomo	Transskribado	Valoro	Esperanto proksimumo
ء	hamza	ʼ	/ʔ/	—
ﺁ	alif madda	á	/ʔa/	a
ﺓ	tá marbúṭa	h aŭ t	/a, at/	a, at
ﻯ	alif maqṣúra	á	/a:/	a

La ĝustaj formoj uzitaj en la skribaĵoj de la Bahaa Kredo rilate al ĝi kaj al ĝiaj elstaraj figuroj estas Baháʼí, Báb, Baháʼu'lláh, kaj ʻAbdu'l-Bahá.

Pro tipografiaj limigoj, la formoj "Bahai", "Bab", kaj "Bahaullah" estas ofte uzataj kiel kutima literumado kaj ili estas konvenaj por iuj komputilaj uzoj.

Fontoj

• La unua versio de ĉi tiu artikolo estis tradukita el artikolo de la anglalingva Vikipedio.

Eksteraj ligiloj

• Transliteration Arkivigite je 2009-05-01 per la retarkivo Wayback Machine, eseo verkita de bahaa erudiciulo Moojan Momen pri la historio kaj la praktika uzado de la bahaa sistemo transskriba.
• Dying for God: Preface Arkivigite je 2006-10-12 per la retarkivo Wayback Machine, enkonduka resumo pri bahaa terminaro kaj transskribado uzitaj en akademia literaturo.
• Bahá'í Style Guide Arkivigite je 2007-09-27 per la retarkivo Wayback Machine, direktivoj por publikigitaj referencoj rilate al la Bahaa Kredo en Usono.
• Proper pronunciation of Arabic, verkita de la serĉfako de la Universala Domo de Justeco.
• Chart of Arabic transliteration systems (non-normative), including DIN 31635, Revision 2.2 (2008-02-25)