Balenvoĉo

El Vikipedio, la libera enciklopedio
A whale swims horizontally underwater near the surface, with long front flippers extended. A second whale appears in the bottom left corner of the photograph, slightly out of shot.
La Ĝiba baleno estas fama uzanto de balenvoĉoj.
Ilustraĵo de la kapo kaj de la sonsistemo

Balenvoĉoj, balenkanto aŭ pli ĝuste balensonoj estas uzataj de balenoj por diferencaj tipoj de komunikado.[1]

La mekanismoj uzataj por produkti sonon varias el unu familio de cetacoj al alia. Marmamuloj, kiel balenoj, delfenoj kaj porkocetoj, estas multe pli dependaj el sono por komunikado kaj sentado ol la surteraj mamuloj, ĉar aliaj sentoj estas de limigita efiko en akvo. Vidkapablo estas malpli efika por marmamuloj pro la partikulara maniero kiel la lumo disiĝas en oceano. Ankaŭ flarado estas limigita, ĉar molekuloj disiĝas pli malrapide en avo ol en aero, kio faras flaradon malpli efika. Tamen, la sonrapido estas preskaŭ kvar foje pli granda en akvo ol en la atmosfero je marnivelo. Ĉar marmamuloj estas tiom dependaj el aŭdkapablo por komuniki kiaj manĝi, medikonservistoj kaj cetologoj supozas, ke ili estas lastatempe suferantaj pro pliiĝanta media bruo en la mondaj oceanoj okazigita de ŝipoj, sonaro kaj marsisma esplorado.[2]

La vorto "kanto" estas uzata por priskribi la modelon de regulaj kaj antaŭdireblaj sonoj faritaj de kelkaj specioj de balenoj, ĉefe la Ĝiba baleno. Tio estas inkludita en aŭ komparita kun muziko, kaj maskloj de ĝiba baleno estis priskribitaj kiel "kutimaj komponistoj" de kantoj kiuj estas "'rimarkinde similaj' al homaj muzikaj tradicioj".[3] Oni sugestis, ke la kantoj de la ĝibaj balenoj komunikas masklan taŭgecon al baleninoj.[4] La klakosonoj faritaj de kaĉalotoj kaj delfenoj ne estas strikte kantoj, sed oni sugestis, ke la klakosekvencoj estus individigitaj ritmaj sekvencoj kiuj komunikas la identecon de unuopa baleno al aliaj balenoj de ties grupo. Tiuj klakosekvencoj ebligus al la grupoj kunordigi manĝadon.[5]

Vidu ankaŭ[redakti | redakti fonton]

Notoj[redakti | redakti fonton]

  1. Communication and behavior of whales, R Payne. 1983. Westview Press.
  2. Melcón, Mariana L.; Cummins, Amanda J.; Kerosky, Sara M.; Roche, Lauren K.; Wiggins, Sean M.; Hildebrand, John A. (2012). Mathevon, Nicolas, eld. "Blue Whales Respond to Anthropogenic Noise". Alirita la 10an de Novembro 2018. PLoS ONE. 7 (2): e32681. doi:10.1371/journal.pone.0032681. PMC 3290562. PMID 22393434.
  3. Payne Roger, citita en: Author(s): Susan Milius. "Music without Borders", p. 253. Source: Science News, Vol. 157, No. 16, (15a de Aprilo 2000), pp. 252-254. Publikigita de: Society for Science & the Public.
  4. Wright, A.J.; Walsh, A (2010). "Mind the gap: why neurological plasticity may explain seasonal interruption in humpback whale song". Journal of the Marine Biological Association of the United Kingdom. 90 (8): 1489–1491. doi:10.1017/s0025315410000913.
  5. Michel Andre kaj Cees Kamminga (2000) Rhythmic dimension in the echolocation click trains of sperm whales: a possible function of identification and communication Journal of Marine Biological Association of the United Kingdom, Vol. 80, pp. 163-169.

Bibliografio[redakti | redakti fonton]

  • Lone whale's song remains a mystery, New Scientist, numero 2477, 11a de Decembro 2004
  • Frazer, L.N. & Mercado. E. III. (2000). "A sonar model for humpback whale song". IEEE Journal of Oceanic Engineering. 25: 160–182. doi:10.1109/48.820748.
  • Helweg, D.A., Frankel, A.S., Mobley Jr, J.R. kaj Herman, L.M., "Humpback whale song: our current understanding," in Marine Mammal Sensory Systems, J. A. Thomas, R. A. Kastelein, kaj A. Y. Supin, Eld. New York: Plenum, 1992, pp. 459–483.
  • In search of impulse sound sources in odontocetes by Ted Cranford in Hearing by whales and dolphins (W. Lu, A. Popper kaj R. Fays eld.). Springer-Verlag (2000).
  • Progressive changes in the songs of humpback whales (Megaptera novaeangliae): a detailed analysis of two seasons in Hawaii by K.B.Payne, P. Tyack kaj R.S. Payne in Communication and behavior of whales. Westview Press (1983)
  • "Unweaving the song of whales". BBC News. 28a de Februaro 2005. Alirita la 10an de Novembro 2018.