Blümlisalp (montmasivo)
| Bluemlisalp (montmasivo) | |||
|---|---|---|---|
 | |||
| monto | |||
| Alteco | 3 660 m (Bluemlisalpa-korno) | ||
| Situo | Kantono Berno, Svisujo | ||
| Montaro | Bernaj Alpoj | ||
| Domino | 7,8 km → Breithorn | ||
| Elstareco | 887 m ↓ Tschingelpass | ||
| Geografia situo | CH1903: 625570 / 148642 (mapo)46.4886111111117.7716666666667Koordinatoj: 46° 29′ N, 7° 46′ O; CH1903: 625570 / 148642 (mapo) | ||
| |||
| |||
 Bluemlisalp (montmasivo) | |||
| Unua grimpo | 27-a aŭgusto 1860 | ||
Blümlisalp (prononco bluem-lis-alp, en la loka alemana lingvo ankaŭ Blüemlisalp, signifo de la germanlingva nomo en Esperanto floreta alpopaŝtejo), estas glaĉerigita montmasivo en la Bernaj Alpoj en Berna Oberlando; koordinatoj: 46° 29' 19" norde, 7° 46' 18" oriente, en Svislando.
Nomo[redakti | redakti fonton]
Laŭ legendo - oni uzis la sama legendon ankaŭ en tuta alpa regiono - la glaciaĵo estis frua bela flora alpopaŝtejo. Sed la posedanto ne ĝuste vivis kaj la alpo ŝanĝiĝis al glaĉera kaj firna dezerto. En Kiental, valo kun rivereto "Kiene", oni uzis frue ankaŭ la germanan nomon "Frau", "virino" aŭ "ino". Ekde 1864 la oficiala germana nomo en mapo de svisa generalo Dufour kaj mapisto (Dufour-mapo) estas "Blüemlisalp". En germana skribo oni helpe uzis ankaŭ ue pri ü. Sed en loka dialekta nomo Oeschinen - ( kun prononco ĉirkaŭ "oeŝi-nen") - oni uzis oe (-n) kaj parolis ankaŭ ö.
La germana vorto "Blume" aŭ floro estis la normala formo, la dialekta vorto "Blüemli" estas malgranda "ĉarma" vorto kun traduko aŭ "floreto" aŭ "floretoj". (...)
Geografio[redakti | redakti fonton]
La masivo Blümlisalp situas en Berna Oberlando sur la teritorio de la politika komuno Kandersteg en Kantono Berno, Svislando.
Kulminoj[redakti | redakti fonton]
La masivo havas 4 ĉefajn kulminojn de sude oriente ĝis norde okcidente:
- la Oeŝinen-korno, germane: Oeschinenhorn 3486 m,
- la bluemlisalpa korno, germane: Blüemlisalphorn 3660 m,
- la blanka virino, germane: Weisse Frau 3650 m kaj
- la matena korno, germane: Morgenhorn 3623 m;
sed ankaŭ 3 markajn antaŭ-kulminojn:
- la floreta alpo- rouĝa korno, germane: Bluemlisalp-Rothorn,
- la "stoko", germane: Stock (Geologio) germane[rompita ligilo]
- la sovaĝa virino, kruda virino, germane: Wilde Frau.
Oni vidas la glacian nordan flankon ekde regiono de supra lago de Thun, de Kien-valo (Kiental) kaj de Kander-Valo, Kandertal[1]; Kander. En suda direkto alta kalka roka vando falas al kanderfirnon (Firno).
Grimpado[redakti | redakti fonton]
La unua grimpado de Bluemlisalpa korno, de Blüemlisalphorn estis en 27-a aŭgusto 1860. En 27-a aŭgusto 1860 M. Anderegg, R. Liveing, F. Ogi, P. Simond, L. Stephen, J.K. Stone grimpis la monton.
Fruaj kabanoj[redakti | redakti fonton]
[mankas fonto] En jaro 1875 oni iris somere ekde hodiaŭ ruina kabano (virina roka kabano) Frauenbalmhütte en [ĉirkaŭ) "alta porteta kresto", germana dialekto: Hohthürligrat[2] 1875 ĝis 1894); (la kelta vorto balm estas groto, kaverno, roka vando), ekde 1894 ekde frua rompa kabano Hohtürlihütte, (alta porteta kabano) (2706m).
Hodiaŭa kabano[redakti | redakti fonton]
Oni iras ekde 1946-1947 ekde la hodiaŭa unua kabano Bluemlisalp Blüemlisalphütte[3] de SAC kun 138 dormaj lokoj.
Literaturo pri Bluemlisalpa masivo[redakti | redakti fonton]
W. Brügger kaj al., Das Frutigbuch, 2-a eldono 1977
(...)
La vaporŝipo Bluemlisalp[redakti | redakti fonton]
La vaporŝhipo en lago de Thun havas ankaŭ nomon Blümlisalp.
Kanto de Polo Hofer[redakti | redakti fonton]
La svisa kantisto Polo Hofer[4] kantis pri la Bluemlisalp en la fama kanto "Alperose" "alpaj rozoj"[5];
Nomo de alpa klubo[redakti | redakti fonton]
La sekcio de Thun de (Svisa Alpismo-Klubo), SAC kaj CAS, svisa alpa klubo, Schweizerischer Alpenclub[6] Arkivigite je 2006-10-24 per la retarkivo Wayback Machine havas nomon Blümlisalp.
Kuro[redakti | redakti fonton]
Ekde jaro 2004 oni organizis la Bluemlisalpan montan kuron ([7] Arkivigite je 2011-08-28 per la retarkivo Wayback Machine)(Bluemlisalp-monta kuro) kun distanco de 10-mejloj kaj 720 m alta diferenco.
Bildaro[redakti | redakti fonton]
-
Bluemlisalp-suda flanko supre de Kander-Glaĉero -
Kulmino de Bluemlisalp-korno germane: Blüemlisalphorn kaj Oeŝi-korno, germane: Oeschihorn -
de Oeŝinen-lago, germane Oeschinensee -
bildo de Jules Beck (1873)
Vidu en vikipedio[redakti | redakti fonton]
Eksteraj ligiloj[redakti | redakti fonton]
- historia leksikono de Svisujo: Blüemlisalp en germana, franca kaj itala lingvoj
- retejo de bluemlisalpa kuro Arkivigite je 2011-08-28 per la retarkivo Wayback Machine
- retejo de bluemlisalpa kabano
- svisa horaro de trajnoj, busoj, ŝipoj;pri Oeŝinen-lago, trajno al Kandersteg,kaj telfero
- Oeŝinen-lago Arkivigite je 2011-08-30 per la retarkivo Wayback Machine horaro de telfero kun "gondoloj" al Oeŝinen-lago
- kabano de bluemlisalpo oficiala retejo
- [8] kabano Bluemlisalpo SAC
- pri kabano Bluemlisalpo detala monda retejo pri kabanoj en mondo, germane
- [9] pri legendo, pdf, 1-a pdf, germane