Boĵidar Popoviĉ

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Boĵidar Popoviĉ
Persona informo
Naskiĝo 16-an de oktobro 1913 (1913-10-16)
en Klinovac
Morto 6-an de marto 1993 (1993-03-06) (79-jaraĝa)
en Beogrado
Lingvoj Esperanto
Ŝtataneco Serbio
Familio
Edz(in)o Ludmila Popoviĉ
Okupo
Okupo esperantisto
vdr

Boĵidar Popoviĉ, ankaŭ foje Božidar Popović kaj Božidar Popoviĉ (naskiĝis la 16-an de oktobro 1913 - mortis la 6-an de marto 1993 en Beogrado[1]) estis astronomo kaj matematikisto kaj iama vicprezidanto (1973-1974) kaj komitatano (1953-1977) de Universala-Esperanto-Asocio (UEA). Popoviĉ estis Honora Membro de UEA ekde 1977.

Scienca agado[redakti | redakti fonton]

Popoviĉ plej elstare aktivis en la scienca kampo. Inter 1952 kaj 1977 li estis la ĉefa animanto de Internacia Scienca Asocio Esperanta (ISAE), kiun li estris kiel ĝenerala sekretario (1954-1971) kaj prezidanto (1971-1977). La plifortiĝon de ISAE en tiu epoko markis la regula aperado de Scienca Revuo kaj Bulteno de ISAE.

En sia scienca kariero Popoviĉ konsekvence aplikis Esperanton: duonon de siaj studoj li aperigis nacilingve, la alian duonon li resumis en Esperanto.

Esperanto-agado[redakti | redakti fonton]

Li multflanke aktivis ekde 1935 en la Esperanto-movado en Serbio, en Bosnio-Hercegovino kaj denove en Serbio. Li fariĝis en 1958 la unua direktoro de la Esperanto-instituto en Sarajevo. Li direktoris Jugoslavian E-Instituton (1962-1965) kaj estis prezidanto de Jugoslavia E-Ligo (1969-1979). Lia lernolibro Esperanto u 12 lekcija (1954) aperis en 5 eldonoj, kaj ĝia ampleksigita varianto Esperanto u 40 lekcija estas daŭre uzata.

Verkaro en Esperanto[redakti | redakti fonton]

  • 1955: Pri preciza kalkulado de vektoraj konstantoj de planedetorbito, Bull. Observat. astronom.,20, 20-22. Beograd.
  • 1956: Specialperturboj de vektoraj elementoj de planedetorbito, Vesn. Druš. matem. fiz. Srbije, 8, 47-52. Beograd.
  • 1956: Kepler-leĝoj por la perturbata planedmoviĝo, Bilt. Druš. matem. fiz. Makedonije, 7, 34-38. Skopje.
  • 1956: Pliprecizigoj de eltrovataj rapidoj de planedetoj, Bull. Observat. astronom., 21, 11-22. Beograd.
  • 1956: Interpolaj formuloj kaj tabeloj por rapidkoordinatoj de Suno kaj de kvin eksteraj planetoj, Bull. Observat. astronom., 21, 17-25. Beograd.
  • 1957: Eltrovado de la vektor&j elementoj de planedetorbito el du observoj kaj la moviĝdirekto, 1 (Teorio), Vesn. Druš. matem. fiz. Srbije, 9, 37-54. Beograd.
  • 1957: Eltrovado de la vektoraj elementoj de planedetorbito el du observoj kaj la moviĝdirekto, II (Apliko de la metodo). — Bilt. Dritš. matem. fiz. Makedonije, 8, 29-37. Skopje. Neposredno i naknadno utvrdjivanje deblijnskog rasporeda sastojine. (Esperanto-resumo: Senpera kaj posta restarigo de distribuo de arbdiametroj), Rad. Poljopr. šumar. Fakult. Sa-rajevo, serv. B, 2/2, 165-174.
  • 1957: Esploradoj pri utiligebleco de cirklaj orbitoj de planedetoj. BuU. Observat. astronom., 22, 19-30. Beograd.
  • 1957: Pri avantaĝoj de Gibbs-aj super Gauss-aj esprimoj por la triangulrilatoj en planedetorbiotoj, Bilt. Druš. matem. fiz. Makedonije, 8, 22-28. Skopje.
  • 1958: Senpera korektado de la vektoraj elementoj de planedetorbitoj, Sciencaj Studoj de Internacia Scienca Asocio Esperantista (Jubileo), 133-142. Kopenhago.
  • 1958: Pri uzo de la lokocentraj kaj baricentraj koordinatoj en apliko de la metodo de Laplace. Bull. Observat. astronom., 23, 1-5. Beograd.
  • 1959: Kalkulado de planed- kaj kometefemeridoj senpere el iliaj pozicio kaj rapido. BuI. Observat. astronom, 24, 13-24. Beograd.
  • 1959: Eltrovado de planedetperturboj pere de komencaj suncentraj pozicio kaj rapido. Vesn. Druš. matem. fiz. Srbije, 11, 151-163. Beograd.
  • 1959: Elimino de areointegraloj el ekvacioj de planedetperturboj en vektoraj elementoj. Bilt. Druš. matem. fiz. Makedonije, 10, 29-38. Skopje.
  • 1961: Ebloj kaj malfacilaĵoj por interplaneda vojaĝo, Scienca Revuo, 12, 1-2, 21-33. Purme-rend.
  • 1961: Pezosento kaj spirado dum interplaneda vojaĝo, Scienca Revuo, 12, 3-4, 91-97. Saraje-vo.
  • 1963: Unua Internacia Konferenco pri la lingva problemo en la scienco, Scienca Revuo, 13, 1-4, 5-6. Sarajevo.
  • 1963: Lingvaj problemoj en matematikaj kaj fizikaj sciencoj, Scienca Revuo, 13, 1-4, 91-101. Sarajevo.
  • 1964: Esperanton en scienco kaj tekniko!, Scienca Revuo, 14, 3-4, 75-80. Sarajevo.
  • 1964: La sekvantaj paŝoj al la kosmo, Scienca Revuo, 14, 3-4, 11-117. Sarajevo.
  • 1965: Vivo de homo sur aliaj planedoj, Scienca Revuo,, 15, 3-4, 87-98. Sarajevo.
  • 1966: 75 jaroj de la prezidanto de ISAE, Scienca Revuo, 16, 2, 41-42. Sarajevo.
  • 1966: Mariner IV fotas Marson, Scienca Revuo, 16, 2, 43-54. Sarajevo.
  • 1966: Kiu(j)n scienca(j)n revuo(j)n ni bezonas en Esperanto?, Scienca Revuo, 17, 3-4, 73-81. Sarajevo.
  • 1967: La lasta renaskiĝo de astronomio, Scienca Revuo, 18, 2, 65-79. Sarajevo.
  • 1967: Alvoko por ekonomiistoj, Scienca Revuo, 18, 4, 125-126. Sarajevo.
  • 1967: Dank’ al sciencoj la homaro eniris novan eraon, Scienca Revuo, 18, 4, 127-138. Saraje-vo.
  • 1968: Kondiĉoj kaj eblecoj de scienca kunlaborado en Eŭropo, Scienca Revuo, 19, 2, 49-52. Sarajevo.
  • 1968: Sciencaj revuoj en malgrandaj landoj, Scienca Revuo, 19, 2, 53-57. Sarajevo. Problemo pri internacia lingvo en la internacia seminario’Universitato hodiaŭ’, Scienca Revuo, 19, 3-4, 99-104. Sarajevo.
  • 1969: Aliigita Laplace-metodo por orbit-determino kaj utiligo de O-K. Bull. Observat. astronom. Beograd., 27, 2, 29-32.
  • 1971: Komuna influo de la gravita forto kaj de la rotacio al formoj de ćiel-korpaj sistemoj, Scienca Revuo,, 22, 2(88), 49-56. Beograd.
  • 1971: Ĝenerala solvo por la ekvacio de perturboj en rektangulaj koordinatoj, Scienca Revuo, 22, 5-6 (91-92), 157-172. Beograd.
  • 1972: Kalkulado de la moviĝo ĉirkaŭ aksosimetria planedo sen la sekulaj membroj, Scienca Revuo, 23, 6(98), 213-226. Beograd.
  • 1973: Lagrange-koeficientoj f, g, h, por la perturbata moviĝo. Bull. Observat. astronom, 29, 1, 60-64. Beograd.
  • 1973: Lingva egalrajteco — unu el «forgesitaj» homaj rajtoj el sciencista vidpunkto, Scienca Revuo,, 24, 6, 201-204. Beograd.
  • 1974: Neregulaĵoj de masdistribuo en la terkrusto. Bull. Observat. astronom, 128, 1-6. Beograd.
  • 1975: La gravito — kio ĝi estas? Nova provo pri ĝia klarigo, Scienca Revuo, 26, 1, 11-15. Beograd.
  • 1975: Reformo de la kalendaro, Scienca Revuo, 26, 6, 201-211, Beograd. 1976.
  • 1976: Perturboj de planedetoj esprimitaj por korektaj suncentraj pozicio kaj rapido, Publ. Chaire Astronom. (Facult. Sci.), 6, 69-82 (6 Kongr. matem. fiz. astronom. Jugoslavije, Novi Sad, 1975). Beograd.
  • 1976: Malgrandaj tempunuoj, Scienca Revuo, 27, 4, 127-132. Beograd.
  • 1976: Pri la direktoj de Ia perihelioj de kometoj, Scienca Revuo, 27, 6, 197-204. Beograd.
  • 1977: Teorio de orbitoj de planedetoj kaj kometoj, kun la ekiraj vektoraj pozicio kaj rapido kiel la orbitelementoj, Scienca Revuo,, 28, 4, 157-196. Beograd.
  • 1977: Adiaŭaj vortoj de la ĉefredaktoro, Scienca Revuo,, 28, 6, 197-198. Beograd.
  • 1979: Serioj por la Lagrange-koeficientoj en la perturbata moviĝo, Publ. Astronom. Observat., 26, 15-23 (Zbor. rad. 3 Nac. Konf. Astronom. Jugoslavije, Beograd 1977). Beograd. Rapide konverĝa serio por la gravita fortofunkcio, Publ. Astronom. Observat., 26, 24-32 (Zbor. rad. 3 Nac. Konf. Astronom. Jugoslavije, Beograd 1977). Beograd.
  • 1979: Ankoraŭ unu preskaŭ integrebla kazo en la problemo de tri korpoj, PubL Astronom. Observat., 26, 33-39 (Zbor. rad. 3 Nac. Konf. Astronom. Jugoslavije, Beograd 1977). Beograd.
  • 1981: La plej siffipla formo de perturboj de la ekiraj vektoraj elementoj de planedetorbito, Publ. Astronom. Observat., 1, 279-286. (Zbor. rad. 4 Nasc. Konf. Astronom. Jugoslavije, Saraje-vo 1979). Sarajevo.
  • 1981: Movigo de du proksimegaj planedetoj, Publ. Chaire Astronom. (Facult. Sci.), 11, 5-15. (Astronom. Sekc. 7 Kongr. matem. fiz. astronom. Jugoslavije, Becidi-Budva, 1980). Beograd.
  • 1982: Matematika fenomenologio de prakibernetikisto Mihailo Petroviĉ, 9-a Internacia Kongreso
  • 1982: Kibernet., Namur 1980. Lingvokibernetiko, 112-122. Paderborn.

Esperanto-lernolibroj[redakti | redakti fonton]

  • Esperanlo u    10    lekcija.    48 p.    11    x    17    cm.    1-a eld. Serbia Esperanto-Ligo. Beograd, 1953.
  • Esperanto u    12    lekcija.    54 p.    12    x    18    cm.    2-a    eld. Serbia Esperanto-Ligo. Beograd, 1954.
  • Esperanto u    12    lekcija.    54 p.    12    x    18    cm.    3-a    eld. Nauĉna Knjiga. Beograd, 1955.
  • Esperanto u    12    lekcija.    54 p.    12    x    18    cm.    4-a    eld. Naučna Knjiga. Beograd, 1956.

Bibliografio[redakti | redakti fonton]

Šaponjić M. (1972): 60 jaroj de la prezidanto de ISAE, Scienca Revuo,, 23, 5, 185-188. Beograd.

Darbellay, C. (1981): Kiu estas kiu en scienco kaj tekniko. Neuss.

Kavka, J. (1983): Božidar Popović: 70 (Scienca Revuo, n-ro 2-3 (144-145), vol. 34 (1983)

Vidu ankaŭ[redakti | redakti fonton]

Sciencaj Studoj bazitaj sur originalaj esploroj kaj observoj

Referencoj[redakti | redakti fonton]

  1. (angla) T. Milovanov, Life and scientific activity of professor Božidar Popoviĉ (1913-1993), Astronomia Observatorio, Belgrado.