Carmina Burana (Orff)
| Carmina Burana: Cantiones profanae cantoribus et choris cantandae comitantibus instrumentis atque imaginibus magicis | |
|---|---|
| muzika verko aŭ komponaĵo | |
| Aŭtoroj | |
| Lingvoj | |
| Lingvo | latina lingvo |
| Eldonado | |
La plej fama verko de Carl Orff, Carmina Burana baziĝis sur Carmina Burana, grava kolekto de latinaj kaj fru-germanaj goliardaj poemoj, trovitaj en 1803 en la biblioteko de la benediktana monaĥejo de Benediktbeuern.
Historio de la teksto[redakti | redakti fonton]
La poemoj, skribitaj de monaĥoj kaj vagantaj menestreloj, plaĉis al Orff pro siaj humuraj aŭ malgajaj, simplaj, eĉ iom vulgaraj, sed samtempe neatendite profundaj versoj. Li elektis ĉirkaŭ 20 el ili, en kiuj rolis la rado de fortuno, kaj aranĝis ilin kiel kantojn por ĥoro kaj solisto, kun akompano de instrumentoj kaj "magiaj bildoj". Tiu verko estis celo de multaj koncertoj, registraĵoj kaj eĉ filmoj.[1]
Fonoj muzikaj[redakti | redakti fonton]
Tiu ĉi verko estas la rezulto de la serĉo de Orff por elementa forto de la muziko. Ĝi ebligas la aŭskultanton senti la muzikon en ĝia seneskapa, primitiva potenco. Do, goliarda poezio, kiu salutas amon, vinon kaj senzorgan vivon, samtempe priŝercante la kleraron, estis perfekta fono por la deziro de Orff malkovri primitivan muzikecon, kiun, li kredis, ĉiu homa estaĵo posedas. Por tiu ĉi verko Orff forĵetis melodiajn kaj harmoniajn disvolvojn de sia tempo kaj esprimis siajn muzikajn ideojn tra simplaj, facile memoreblaj ritmaj figuroj - la malkovro, kiun multaj trovis nerezistebla. La "primitivismo" de Carmina Burana, tamen, estas nur ŝajna, kaj ĝia profunda ŝatebleco estas ne nur fizika.
Partoj[redakti | redakti fonton]
Carmina Burana estas la unua parto de trilogio de kantatoj, nomita Trionfi (Triumfoj), ĉiuj baziĝas sur latinaj tekstoj. La du aliaj partoj estas Catulli carmina kaj Trionfo di Afrodite. Ekde la unua publika prezento en 1937 ĝi estis stila revolucio kaj gajnis vastan famon por Orff. Orff rigardis Carmina Buranan kiel la veran komencon de sia kariero, kaj eĉ ordonis la publikiston detrui ĉiujn liajn pli fruajn verkojn (feliĉe, tiu ĉi ordono estas ignorita).
| Fortuna imperatrix mundi | |
| 1. O Fortuna | latina |
| 2. Fortune plango vulnera | latina |
| I – Primo vere | |
| 3. Veris leta facies | latina |
| 4. Omnia sol temperat | latina |
| 5. Ecce gratum | latina |
| Uf dem Anger | |
| 6. Tanz | |
| 7. Floret silva | latina |
| 8. Chramer, gip die varwe mir | germana |
| 9. a) Reie | |
| b) Swaz hie gat umbe | germana |
| c) Chume, chum, geselle min | germana |
| d) Swaz hie gat umbe | germana |
| 10. Were diu werlt alle min | germana |
| II – In taberna | |
| 11. Estuans interius | latina |
| 12. Olim lacus colueram | latina |
| 13. Ego sum abbas | latina |
| 14. In taberna quando sumus | latina |
| III – Cour d'amours | |
| 15. Amor volat undique | latina |
| 16. Dies, nox et omnia | latina/franca |
| 17. Stetit puella | latina |
| 18. Circa mea pectora | latina/germana |
| 19. Si puer cum puellula | latina |
| 20. Veni, veni, venias | latina |
| 21. In trutina | latina |
| 22. Tempus est iocundum | latina |
| 23. Dulcissime | latina |
| Blanziflor et Helena | |
| 24. Ave formosissima | latina |
| Fortuna imperatrix mundi | |
| 25. O Fortuna | latina |
Notoj[redakti | redakti fonton]
- ↑ en persona retejo Arkivigite je 2021-08-01 per la retarkivo Wayback Machine Kun Esperantlingvaj subtekstoj.