Érd

Ĝemelurboj
	Levice • Lubaczów • Poynton • Reghin • Subotica • Ĝuĝou vd

Érd
Hungaria urbo • urbo kun departementaj rajtoj
Flago	Blazono
Administrado
Ĝemelurboj
	Levice • Lubaczów • Poynton • Reghin • Subotica • Ĝuĝou vd
Poŝtkodo	2030
En TTT	Oficiala retejo [+]
Demografio
Loĝantaro	70 800 (2023) [+]
Loĝdenso	1 169 loĝ./km²
Geografio
Geografia situo	47° 23′ N, 18° 55′ O (mapo)47.38333333333318.916666666667Koordinatoj: 47° 23′ N, 18° 55′ O (mapo) [+]
Areo	60,54 km² (6 054 ha) [+]
Horzono	Mezeŭropa tempo [+]
	Érd (Pest) Érd
	Situo de Érd
Alia projekto
	Vikimedia Komunejo Érd [+]
	v • d • r

Érd [Erd] estas urbo (kun departementorajto) en Hungario en regiono Meza Hungario, en departemento Pest, Distrikto Érd, kies centro estas. Ĝi estas latine Tusculanum, turke Hamzabék, germane: Hanselbeck.

Geografio[redakti | redakti fonton]

Érd jam kontaktiĝas kun Budapeŝto. Ĝi situas laŭ la fervojo Budapeŝto-Balatono kaj Budapeŝto-Pécs, laŭ la aŭtoŝoseo M6 al Pécs, fine laŭ la aŭtoŝoseo M0, kiu ĉirkaŭas Budapeŝton.

Historio[redakti | redakti fonton]

Pli frue la komunumo estis romiana Tusculanum. La unua hungarlingva mencio okazis en 1253. En 1684 la setlejo liberiĝis de turkoj. En 1776 Érd iĝis kampurbo. En mezo de la 20-a jarcento ĝi estis la plej granda hungara vilaĝo ĝis 1979, kiam ĝi iĝis urbo kaj en 2005 ricevis la rangon departementorajta.

Ĉe la suda periferio de Budapeŝto tiu favorata ĝarden-vilaĝo fariĝis industria centro dum la lastaj jardekoj, sekve ĝi ege rapide ampleksiĝis al granda "planed-urbo" - kun preskaŭ centmila loĝantaro. Tie-ĉi nia vojo suden estas fakte de antikva origino: de la ĉefurbo de la Romia provinco Panonio (Aquincum - norde de Budao) tiu vojo pavimita kondukis la komercistojn kaj legiojn al Nord-Italio (i.a. al Milano), kaj reen, kaj ĝi restis daŭre gravega komerca kaj strategia vojo tra Pannonia, Transdanubio, apud Balatono.