Gamma Draconis

Gamma Draconis
	Loko de γ Draconis (rondirita) proksime de la centro
ŝajna mangnitudo	2.3617
konstelacio	Draco
klaso	K5& III
B-V kolorindekso	+1.52
U-B kolorindekso	+1.87
radialrapideco	-28.19 ± 0.36
memmoviĝo	-8.48
paralakso	21.14
absoluta magnitudo	−1.93 ± 0.07
maso	1.72
radiuso	48.15 ± 1.09
lumeco	471 ± 30
temperaturo	3,930
gravito	1.55
rotacia rapideco	6.0
nomoj	Etamin, Etanin, Ettanin, Rastaban, Rasaben, Zenith star, 33 Draconis, BD +51°2282, FK5 676, HD 164058, HIP 87833, HR 6705, SAO 30653.
SIMBAD	HD+164058

Gamma Draconis (γ Dra, γ Draconis) estas la Bajera nomo por stelo en la norda konstelacio de Drakono. Ĝi havas la tradician nomon Etamin aŭ Eltanin kaj la Flamsteed-nomon 33 Draconis.^[7]^[8]^[9] Malgraŭ ĝia gama-nomo, ĝi estas fakte la plej hela stelo en Drakono, kun magnitudo 2.4,^[1] superbrilante Rastaban (Beta Draconis) je preskaŭ duona magnitudklaso. Ĝian proksimecon al la zenito punkto rekte super Londono gajnis al ĝi la nomon "Zenith Star". Ankaŭ en aliaj lokoj, estas relative facile lokalizi ĝin en la nokta ĉielo. Se oni trovas Vega, Eltanin estas la ruĝa stelo ĵus nord-nordokcidente de ĝi.

Gamma Draconis troviĝas ĉ. 154.3 lumjarojn for, lau paralaksaj mezuroj uzante astrometrion de la Hipparcos satelito. En 1728, dum malsukcesa provo mezuri la paralakson de tiu stelo, James Bradley malkovris la lum-aberacion rezultiĝantan el la movado de la Tero. La eltrovaĵo de Bradley konfirmis la teorion de Koperniko ke la Tero rondiras ĉirkaŭ la suno.^[8]

Trajtoj[redakti | redakti fonton]

Gamao Draconis estas evoluinta giganta stelo kun stelklaso de K5 III.^[2] Ekde 1943, la spektro de tiu stelo funkciis kiel unu el la stabilaj ankropunktoj laŭ kiuj aliaj steloj estas klasigitaj.^[10] Ĝi havas pli da maso ol la suno kaj ĝi disetendiĝis al proksimume 48^[5] foje la cirkunferenco la Suno. Ĝi radias proksimume 471^[5] fojojn pli hele ol la suno de sia ekstera atmosfero ĉe reala temperaturo de 3,930 K.^[5] Ĝi do estas pli malvarmeta ol la suno, donante al tiu stelo la oranĝ-nuancitan brilon de K-speca stelo.^[11]

Eltanin havas svagan 13.4-magnitudan optikan kunulon kiu povas esti fizika kunulo. Se tiel estas, la du estas apartigitaj fare de proksimume 1000 AU. La lumeco de tiu objekto indikas ke ĝi estas ruĝa nano .^[12] En 1.5 milionoj da jaroj, Eltanin pasos ene de 28 lumjaroj da la Tero. Ĉe tiu punkto (supozanta ke ĝia nuna absoluta magnitudo ne ŝanĝiĝas) ĝi estos la plej brila stelo en la nokta ĉielo, preskaŭ same brila kiel Siriuso estas nuntempe.^[8]

En kulturo[redakti | redakti fonton]

La nomo Etamin venas de la araba التنين At-Tinnin La granda serpento. La nomo "Rastaban" antaŭe estis utiligita por Eltanin, kaj la du esprimoj ambaŭ havas araban radikosignifon de "serpento" aŭ "drako". La stelo, kune kun β Dra (Rastaban), μ Dra (Erakis), ν Dra (Kuma) kaj ξ Dra (Grumium) estis Al-ʽAwāïd, "la Patrino-Kameloj", kiuj poste estis konataj kiel la Quinque Dromedarii (kvin dromedaroj).^[13]

En la ĉina, 天棓 (Tiān Bàng), kun la signifo ĉiela draŝilo, rilatas al tristelo konsistanta el γ Draconis, ξ Draconis, ν Draconis, β Draconis kaj ι Herculis.^[14] Sekve, kiel 天棓四 γ Draconis mem estas konata (Tiān Bàng sì, en: the Fourth Star of Celestial Flail, la kvar steloj de la ĉiela draŝilo).^[15]

Referencoj[redakti | redakti fonton]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 (November 2007) “asbg.fr/viz-bin/VizieR-S?HIP%2087833 Hipparcos, the New Reduction”, Astronomy and Astrophysics 474 (2), p. 653–664. doi:10.1051/0004-6361:20078357. Alirita 2010-11-21.. ^{[rompita ligilo]}
↑ ^2,0 ^2,1 Morgan, W. W.; Keenan, P. C. (1973), "Spectral Classification", Annual Review of Astronomy and Astrophysics 11 (1): 29, doi:10.1146/annurev.aa.11.090173.000333
↑ ^3,0 ^3,1 (1986) “Compilation of Eggen's UBV data, transformed to UBV (unpublished)”, Catalogue of Eggen's UBV data (PDF).
↑ ^4,0 ^4,1 Massarotti, Alessandro et al. (January 2008), "Rotational and Radial Velocities for a Sample of 761 HIPPARCOS Giants and the Role of Binarity", The Astronomical Journal 135 (1): 209-231, doi:10.1088/0004-6256/135/1/209
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 ^5,4 ^5,5 ^5,6 ^5,7 Piau, L. et al. (February 2011), "Surface convection and red-giant radius measurements", Astronomy and Astrophysics 526: A100, doi:10.1051/0004-6361/201014442
↑ Blommaert, J. A. D. L. et al. (September 2011), "Structure of the outer layers of cool standard stars", Astronomy & Astrophysics 533: A107, doi:10.1051/0004-6361/200912442
↑ SIMBAD query result: NAME ETAMIN -- Star in double system. Centre de Données astronomiques de Strasbourg. Alirita 2010-11-21.
↑ ^8,0 ^8,1 ^8,2 ELTANIN (Gamma Draconis). Stars. University of Illinois. Alirita 2010-11-21.
↑ γ Dra (Eltanin). Wikisky.org. Alirita 2010-11-22.
↑ Garrison, R. F. (December 1993), "Anchor Points for the MK System of Spectral Classification", Bulletin of the American Astronomical Society 25: 1319, archived from the original on 2019-06-25, https://web.archive.org/web/20190625094716/http://www.astro.utoronto.ca/~garrison/mkstds.html, retrieved 2012-02-04
↑ "The Colour of Stars", Australia Telescope, Outreach and Education (Commonwealth Scientific and Industrial Research Organisation), December 21, 2004, archived from the original on 2013-12-03, https://web.archive.org/web/20131203222826/http://outreach.atnf.csiro.au/education/senior/astrophysics/photometry_colour.html, retrieved 2012-01-16
↑ Ayres, Thomas R.; Brown, Alexander; Harper, Graham M. (November 2006), "The Coronae of γ Draconis", The Astrophysical Journal 651 (2): 1126-1129, doi:10.1086/507763
↑ Allen, R. H. (1963), Star Names: Their Lore and Meaning (Reprint ed.), Nov-Jorko, NY: Dover Publications Inc, p. 207, (ISBN 0-486-21079-0), http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Gazetteer/Topics/astronomy/_Texts/secondary/ALLSTA/Draco*.html, retrieved 2010-12-12
↑ 中國星座神話, verkita de 陳久金. Publikita de 台灣書房出版有限公司, 2005, ISBN 978-986-7332-25-7.
↑ 香港太空館 - 研究資源 - 亮星中英對照表 Arkivigite je 2011-01-30 per la retarkivo Wayback Machine, Hong Kong Space Museum. Alirita rete la 23an de novembro 2010.

En tiu ĉi artikolo estas uzita maŝina traduko de WikiTrans de teksto el la artikolo Gamma Draconis en la angla Vikipedio.

Tiu ĉi paĝo jam estis permane reviziita kaj laŭeble ne enhavas erarojn.
Se vi tamen trovas problemojn, vi povas ankoraŭ plibonigi jenon:

Prilaboru tro rektan tradukon.
Ĉe certaj kulturaj aŭ politikaj temoj povas ekzisti angleca neekvilibro de informoj.
Kontrolu kaj korektu maltaŭgajn fakajn terminojn.

Se vi korektis unu el la menciitaj mankoj, bonvolu forigi la koncernan parametron de la ŝablono {{Pluraj problemoj}}. Detaloj estas en la dokumentado.

[LEEUWEN-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 (November 2007) “asbg.fr/viz-bin/VizieR-S?HIP%2087833 Hipparcos, the New Reduction”, Astronomy and Astrophysics 474 (2), p. 653–664. doi:10.1051/0004-6361:20078357. Alirita 2010-11-21.. ^{[rompita ligilo]}

[araa11_29-2] 2,0 ^2,1 Morgan, W. W.; Keenan, P. C. (1973), "Spectral Classification", Annual Review of Astronomy and Astrophysics 11 (1): 29, doi:10.1146/annurev.aa.11.090173.000333

[MERMILLIOD-3] 3,0 ^3,1 (1986) “Compilation of Eggen's UBV data, transformed to UBV (unpublished)”, Catalogue of Eggen's UBV data (PDF).

[aj135_1_209-4] 4,0 ^4,1 Massarotti, Alessandro et al. (January 2008), "Rotational and Radial Velocities for a Sample of 761 HIPPARCOS Giants and the Role of Binarity", The Astronomical Journal 135 (1): 209-231, doi:10.1088/0004-6256/135/1/209

[aaa526_A100-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 ^5,4 ^5,5 ^5,6 ^5,7 Piau, L. et al. (February 2011), "Surface convection and red-giant radius measurements", Astronomy and Astrophysics 526: A100, doi:10.1051/0004-6361/201014442

[aaa533_A107-6] Blommaert, J. A. D. L. et al. (September 2011), "Structure of the outer layers of cool standard stars", Astronomy & Astrophysics 533: A107, doi:10.1051/0004-6361/200912442

[SIMBAD-7] SIMBAD query result: NAME ETAMIN -- Star in double system. Centre de Données astronomiques de Strasbourg. Alirita 2010-11-21.

[KALER-8] 8,0 ^8,1 ^8,2 ELTANIN (Gamma Draconis). Stars. University of Illinois. Alirita 2010-11-21.

[WIKISKY-9] γ Dra (Eltanin). Wikisky.org. Alirita 2010-11-22.

[baas25_1319-10] Garrison, R. F. (December 1993), "Anchor Points for the MK System of Spectral Classification", Bulletin of the American Astronomical Society 25: 1319, archived from the original on 2019-06-25, https://web.archive.org/web/20190625094716/http://www.astro.utoronto.ca/~garrison/mkstds.html, retrieved 2012-02-04

[csiro-11] "The Colour of Stars", Australia Telescope, Outreach and Education (Commonwealth Scientific and Industrial Research Organisation), December 21, 2004, archived from the original on 2013-12-03, https://web.archive.org/web/20131203222826/http://outreach.atnf.csiro.au/education/senior/astrophysics/photometry_colour.html, retrieved 2012-01-16

[apj651_2_1126-12] Ayres, Thomas R.; Brown, Alexander; Harper, Graham M. (November 2006), "The Coronae of γ Draconis", The Astrophysical Journal 651 (2): 1126-1129, doi:10.1086/507763

[allen1963-13] Allen, R. H. (1963), Star Names: Their Lore and Meaning (Reprint ed.), Nov-Jorko, NY: Dover Publications Inc, p. 207, (ISBN 0-486-21079-0), http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Gazetteer/Topics/astronomy/_Texts/secondary/ALLSTA/Draco*.html, retrieved 2010-12-12

[14] 中國星座神話, verkita de 陳久金. Publikita de 台灣書房出版有限公司, 2005, ISBN 978-986-7332-25-7.

[15] 香港太空館 - 研究資源 - 亮星中英對照表 Arkivigite je 2011-01-30 per la retarkivo Wayback Machine, Hong Kong Space Museum. Alirita rete la 23an de novembro 2010.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]