Humero
La humero (latine humerus) estas ĉe la vertebruloj la osto de la supra parto de la brakoj (respektive de la antaŭaj kruroj de iuj bestoj). Ĝi do situas inter la ŝultro kaj la kubuto. Ĉar la brako estas para organo, do en sana stato troviĝas dufoje en unu organismo, simetrie dekstre kaj maldekstre, en normala stato ankaŭ troveblas du humeroj. Ĉe la birdoj la du humeroj estas la esenca ostoj de la flugiloj: La birdaj humeroj estas aparte stabilaj, kvankam ĝenerale kavernaj kaj plenigitaj per pneŭmosakoj, por esti laŭeble malpezaj malgraŭ maksimuma stabileco.
(jen traduko el la franca artikolo)
La humero (de la latina humerus , "ŝultro") estas parigita kaj nesimetria osto de la supra membro. Ĝi konsistigas la skeleton de la brako (inter la ŝultro kaj la kubuto). Ĝi estas longa osto konsistanta el diafizo kaj du epifizoj kiuj artikulacias supre kun la skapulo tra la glenohumera artiko, kaj malsupre kun la du ostoj de la antaŭbrako, la ulno kaj la radiuso per la humero-ulnaraj kaj humero-radiaj artikoj.
Priskribo[redakti | redakti fonton]
korpo aŭ diafizo[redakti | redakti fonton]
La korpo aŭ diafizo estas preskaŭ rekta sed tordita sur sia akso en sia meza triono. En ĝia supra triono ĝi estas neregule cilindra kaj en sia malsupra triono prisma triangula. Tri facoj estas priskribitaj:
antero-flanka faco
anteromedia faco
malantaŭa faco,
kaj tri randoj:
antaŭa rando,
mediala rando
flanka rando
Facoj[redakti | redakti fonton]
Antero-flanka faco[redakti | redakti fonton]
La ekstera faco rigardas eksteren kaj iom antaŭen en sia supra parto, kaj antaŭen en sia malsupra parto.
Super ĝia meza parto, ĝi havas malglatan V-forman kreston malfermitan ĉe la supro: la deltoida tuberozeco.
Sub la deltoida impreso, la surfaco estas glata kaj prezentas defluilon pro la tordo de la korpo de la humero: la sulko de la radiala nervo.
Sub ĉi tiu defluilo estas enmetitaj la eksteraj fibroj de la antaŭa brakia muskolo.
Antero-mediala faco[redakti | redakti fonton]
La interna faco rigardas antaŭen en sia supra parto kaj internen en sia malsupra parto.
Ĉe la supro estas la malsupra parto de la intertuberkula sulko.
En ĝia meza parto, la enmeto de la coracobrachialis muskolo lasas pli-malpli markitan malglatan impreson. La manĝtruo estas sub ĉi tiu enmeto.
Sur la tuta malsupra duono la internaj fibroj de la antaŭa brakia muskolo enmetas.
Malofte, 1 ĝis 2% de kazoj, apofizo povas prezenti sin 5 aŭ 6 cm super la mediala epikondilo: la supra-epitroklea apofizo.
Malantaŭa faco[redakti | redakti fonton]
La malantaŭa surfaco estas dividita en du partojn, transiritaj oblikve de la sulko de la radiala nervo, larĝa kaj malprofunda osta sulko kie pasas la radiala nervo kaj la profundaj vazoj de la brako1.
Super la sulko de la radiala nervo enigas la flankan kapon de la triceps brachia muskolo, kaj sub ĝi enigas sian medialan kapon.
Randoj[redakti | redakti fonton]
Antaŭa rando[redakti | redakti fonton]
La antaŭa rando estas malglata en sia supra duono kaj malakra en sia malsupra duono.
Ĝia antaŭa parto kunfandiĝas kun la ekstera rando de la intertuberkula kanelo.
Ĝi forkiĝas malsupre por limi la koronoidan foson.
Flanka rando[redakti | redakti fonton]
La ekstera rando estas apenaŭ distingita supre kaj interrompita de la sulko de la radiala nervo dum ĝi pasas inter la malantaŭa vizaĝo kaj la ekstera vizaĝo.Ĝi estas elstara ĉe la fundo. Sur ĉi tiu rando estas enmetita la flanka intermuskola septo de la brako.
Mediala rando[redakti | redakti fonton]
La interna rando estas forigita supre kaj elstaranta malsupre. Ĝi donas enmeton al la mediala intermuskola septo de la brako.
Supra ekstremaĵo aŭ epifizo[redakti | redakti fonton]
La ekstremaĵo aŭ supra epifizo havas tri projekciojn, unu internan kaj artikan la humeran kapon limigitan de la anatomia kolo, la aliaj du estas ne-artikaj: la granda tuberkolo (trokiter) kaj la malgranda tuberkolo (trochin) de la humero situanta interne kaj enen. antaŭ la antaŭa (inter la du pasas la ducipita defluilo). Tiu supra fino estas apartigita de la humera diafizo per la kirurgia kolo. Ĉi-lasta ne havas anatomian realecon, ĝi estas koncepto de kirurgia origino, kiu estas uzata por sistemigi lezojn de ĉi tiu parto de la humero, metita tuj sub la tuberoj.
Kapo de la humero[redakti | redakti fonton]
La kapo de la humero estas ĉirkaŭ unu triono de sfero, 30 mm en radiuso kaj platigita de antaŭe ĝis malantaŭo je 3 ĝis 4 mm. Ĝia akso estas direktita relative al la akso de la korpo de la humero supre, enen kaj iomete malantaŭe kaj formas angulon de proksimume 130° ĝis 150°.
Ĝi artikulacias kun la glenoida kavaĵo de la skapolo.
La interna lipo de la anatomia kolo formas la periferion de la humera kapo. ĝi estas cirkla sulko kiu apartigas la humeran kapon de la tuberoj. Ĝia periferio prezentas noĉon kiu tuŝas la artikan surfacon kiu respondas al la humera enmeto de la supera glenohumera ligamento.
Granda kaj malgranda tubero de la humero[redakti | redakti fonton]
Du ostaj kreskaĵoj kuŝas ekster la supra parto de la anatomia kolo.
La plej malgranda situas antaŭe: la malgranda tubero de la humero aŭ trokino. Ĝi donas alligitecon al la subskapulara muskolo.
La plej granda situas ekstere en la etendo de la ekstera faco: la granda tubero de la humero aŭ trokitero. Ĝi havas tri facetojn sur sia supra malantaŭa parto. La malsupra faceto donas enmeton al la teres-malgranda muskolo, la meza faceto donas enmeton al la infraspinata muskolo kaj la supra faceto donas enmeton al la supraspinata muskolo.
La du tuberoj estas apartigitaj per la intertuberkula kanelo en vertikala direkto. La sulko etendiĝas super la supra kvarono de la interna vizaĝo de la diafizo por 6 ĝis 8 cm.
La sulko estas limigita antaŭe per antaŭa lipo aŭ subtrokiteriana kresto kiu etendas la antaŭan randon de la pli granda tubero. Ĝi donas enmeton al la tendeno de la pektora plej granda muskolo.
Ĝi estas limigita ĉe la dorso per malantaŭa lipo aŭ subtroĥina kresto kiu plilongigas la malgrandan tuberon. Ĝi donas enmeton al la tera plej granda muskolo.
La fundo de la kanaleto donas enmeton al la latissimus dorsi muskolo. Ĝi akomodas kaj glitas la tendenon de la longa kapo de la biceps brachia muskolo.
Ekstremaĵo aŭ malsupra epifizo[redakti | redakti fonton]
La ekstremaĵo aŭ malsupra epifizo aŭ humera paleto, estas platigita de antaŭe ĝis malantaŭo. Ĝia transversa diametro estas proksimume tri ĝis kvar fojojn pli granda ol sia antaŭpostena diametro. Ĝi estas kurbigita antaŭen, tiel ke ĝi estas ofsedita de la akso de la diafizo de la humero, kun angulo de 30 ĝis 45°.
La malsupra epifizo de la humero havas artikan surfacon en sia meza parto: la kondilo de la humero kiu formas kun la ulno kaj la radiuso la du artikojn de la kubuto: la humero-ulna kaj humero-radiala artikoj. Ambaŭflanke de la kondilo estas du procezoj: la lateralaj kaj medialaj epikondiloj de la humero.
Kondilo de la humero[redakti | redakti fonton]
La kondilo de la humero konsistas el du artikaj surfacoj: la humera troĥleo formas ĝian internan parton kaj la kapitulo de la humero ĝia ekstera parto.La du partoj estas apartigitaj per defluilo: la kondilo-troĥlea defluilo aŭ konoida zono.
Humera troĥleo[redakti | redakti fonton]
La humera troĥleo havas la formon de pulio formanta tri kvaronojn de cirklo kaj kies kanelo priskribas arkon de helico. Ĝi artikulacias kun la troklea noĉo de la ulno. Ĝi estas superita antaŭe de la koronoida foso, destinita por ricevi la koronoida proceso de la ulno en la movo de fleksado de la antaŭbrako sur la brako, kaj malantaŭe de foso de la olekrano, multe pli profunda ol la antaŭa, kaj kie la libera. fino de la olekrano estas loĝigita en la movado de etendo de la antaŭbrako sur la brako1. La du fosaĵoj, koronoido kaj olekrano estas apartigitaj unu de la alia per tre maldika, travidebla osta vando, foje anstataŭigita en ĝia centro per fibreca tavolo.
Kapitulo de la humero[redakti | redakti fonton]
La kapitulo de la humero estas glata rondeta eminenteco kiu artikulacias kun la kapo de la radiuso. Ĉe la fronto, ĝi estas superita per depresio la radiala foso intencita por ricevi la radialan tason en la fleksado de la antaŭbrako. Olecranon fossa venanta la troĥleon (malantaŭa vido de la malsupra fino de la humero).
Mediala epikondilo kaj laterala epikondilo de la humero[redakti | redakti fonton]
La mediala epikondilo de la humero situas super kaj mediale al la humera troĥleo. Ĝi estas elstara kaj malglata kaj donas alligitecon al la epitrokleaj muskoloj. Ĝia malantaŭa vizaĝo estas glata markita vertikale per la sulko de la ulnara nervo.
La flanka epikondilo de la humero situas super kaj ekster la kapitulo de la humero.Ĝi estas malpli elstara ol la meza epikondilo. Ĝi donas enmeton al la epikondilaj muskoloj: la ankonea muskolo, kaj la komuna tendeno de pluraj muskoloj (la dua ekstera radiala muskolo, la komuna ekstensora muskolo de la fingroj, la propra ekstensormuskolo de la etfingro, la malantaŭa ulnara muskolo kaj la supinatoro. mallonga muskolo).
Foje ekzistas supra-epitroĥlea apofizo situanta super la mediala epokondilo.
Tordo de la humero[redakti | redakti fonton]
La korpo de la humero estas tordita sur sia akso. La sulko de la radiala nervo foje estas nomita la torda kanelo.
La angulo de humera tordo povas esti difinita kiel la angulo formita de la du artikaj aksoj de la du ekstremaĵoj de la humero. La valoroj povas varii laŭ la mezurmetodoj, la orientiloj elektitaj, la direktoj de referenco kaj laŭ la mezuritaj temoj (aĝo, sekso, ktp.).
La angulo de humera tordo estas averaĝe 64° ± 7,5°6, sed el klinika vidpunkto oni prefere parolas pri la angulo de retroversio kiu estas komplementa al ĝi. Tiel la angulo de retroversio de la humera kapo estas proksimume 20° ĝis 30° rilate al la humera padelo .
(daŭrigota)
