Klasigo de steloj

El Vikipedio, la libera enciklopedio

Steloj estas klasigataj ĉefe laŭ sia spektro kaj amplekso.

Spektroklaso[redakti | redakti fonton]

Spektroklaso estas klaso de stelo laŭ la spektra klasigo. Pli simple spektroklaso priskribas koloron de stelo.

Spektraj klasoj de la plej ofte uzata klasigo estas

O B A F G K M.

Ĉiu el ili estas disdividita je 10 subklasoj ekde 0 ĝis 9, do ili kune estas vico

O0 O1 ... O8 O9 B0 B1 ... B8 B9 A0 ... ... ... M8 M9
Klaso Temperaturo Koloro Maso
M
Radiuso
R
Lumigo
L
Hidrogenaj linioj
O 30000 – 60000 K Blua 60 15 1400000 Malfortaj
B 10000 – 30000 K Blua - blanka 18 7 20000 Mezfortaj
A 7500 – 10000 K Blanka 3,1 2,1 80 Fortaj
F 6000 – 7500 K Flava - blanka 1,7 1,3 6 Mezfortaj
G 5000 – 6000 K Flava 1,1 1,1 1,2 Malfortaj
K 3500 – 5000 K Oranĝkolora 0,8 0,9 0,4 Ege malfortaj
M 2000 – 3500 K Ruĝa 0,3 0,4 0,04 Ege malfortaj
Steloj de diversaj klasoj de la ĉefa sekvenco
Diagramo de Hertzsprung-Russell (spektroklaso - lumigo): ĉi tie absoluta magnitudo laŭ ondolongo de B (442 nm) al V (540 nm)


Lumeco[redakti | redakti fonton]

Diagramo de Hertzsprung-Russell (spektroklaso - lumigo). Suno aperas kun lumeco 1 (absoluta magnitudo 4,8) kaj B-V koloro 0,66 (temperaturo 5 780 K, spektroklaso G2V).

Ankaŭ estas divigo de steloj laŭ klaso de lumeco - klasifiko de steloj en dudimensia spektra klasifiko, dependanta de ilia lumeco (aŭ absoluta magnitudo) kaj spektra klaso:

  • I - Supergigantoj; oni distingas kelkajn grupojn:
    • 0, Ia-0 aŭ Ia+ - Hipergigantoj aŭ helegaj supergigantoj;
    • Ia - Helaj supergigantoj;
    • Iab - Normalaj supergigantoj;
    • Ib - Supergigantoj kun malalta lumeco;
  • II - Helaj gigantoj;
  • III - Gigantoj;
  • IV - Subgigantoj;
  • V - Nanoj de ĉefa sekvenco;
  • VI - Subnanoj;
  • VII - Blankaj nanoj;
  • VIII - malofre estas distingataj kernoj de planedumaj nebulozoj, evoluantaj al blankaj nanoj.

En komplikaj okazoj oni uzas kombinaĵojn, ekzemple, IV/V.

Ampleksa klaso estas skribata per romiaj ciferoj kaj post la spektroklaso. Ekzemplo de la plena skribo: "A2V", kie "A2" estas spektroklaso kaj "V" estas amplekso.