Leonid Kantoroviĉ

Membrecoj
Membrecoj	Rusia Akademio de Sciencoj • Akademio pri Sciencoj de Sovetunio • Ekonometria societo • Hungara Scienca Akademio • Usona Akademio de Artoj kaj Sciencoj vd

Honorigoj
Honorigoj	Stalin-premio • Ordeno de Lenin • Ordeno de la Honora Insigno • Order of the Patriotic War 1st class • Ordeno de Laborista Ruĝa Standardo • Nobel-premio pri ekonomiko • Lenin-premio • Fellow of the Econometric Society • honorary doctor of the University of Halle-Wittenberg • Ordeno de la Patriota Milito vd

**Leonid Kantoroviĉ**
Leonid Kantoroviĉ
	Nobel-premiito
Persona informo
	Леонид Витальевич Канторович
Naskonomo	Леонид Витальевич Канторович
Naskiĝo	19-an de januaro 1912; en Sankt-Peterburgo
Morto	7-an de aprilo 1986 (74-jaraĝa); en Moskvo
Tombo	Novodeviĉje tombejo vd
Etno	judoj vd
Lingvoj	rusa vd
Loĝloko	Sankt-Peterburgo • Moskvo • Barochnaya street vd
Ŝtataneco	Sovetunio • Rusia Imperio vd
Alma mater	Sankt-Peterburga Ŝtata Universitato vd
Familio
Edz(in)o	nekonata valoro vd
Profesio
Okupo	matematikisto • ekonomikisto • universitata instruisto vd
Laborkampo	funkcia analitiko • lineara optimumigo • aro-teorio • matematiko • ekonomiko vd
Doktoreca konsilisto	Grigorii Mikhailovich Fichtenholz • Vladimir Smirnov vd
Verkado
Verkoj	teoremo de Kantoroviĉ ❦; Kantorovich inequality ❦; Szász–Mirakjan–Kantorovich operator vd
Honorigoj
Honorigoj	Stalin-premio • Ordeno de Lenin • Ordeno de la Honora Insigno • Order of the Patriotic War 1st class • Ordeno de Laborista Ruĝa Standardo • Nobel-premio pri ekonomiko • Lenin-premio • Fellow of the Econometric Society • honorary doctor of the University of Halle-Wittenberg • Ordeno de la Patriota Milito vd
Membrecoj
Membrecoj	Rusia Akademio de Sciencoj • Akademio pri Sciencoj de Sovetunio • Ekonometria societo • Hungara Scienca Akademio • Usona Akademio de Artoj kaj Sciencoj vd
vd	Fonto: Vikidatumoj
	v • d • r

Leonid Vitalijeviĉ Kantoroviĉ (la 19-an de januaro 1912, Sankt-Peterburgo, Rusia imperio — la 7-a de aprilo 1986, Moskvo, Sovetunio; Ruse: Леонид Витальевич Канторович; IPA: [lʲɪɐˈnʲit vʲɪˈtalʲɪvʲɪtɕ kəntɐˈrovʲɪtɕ]) estis soveta matematikisto kaj ekonomikisto, fama pro sia teorio kaj disvolvigo de tekniko por optimume disponigi fontojn. Oni konsideras lin kreinto de lineara programado. Li ricevis la Stalin-premion en 1949 kaj la Nobel-Premion pri ekonomiko en 1975.

Biografio[redakti | redakti fonton]

Kantoroviĉ naskiĝis en 1912 en juda familio.^[1] Lia patro estis kuracisto laborinta en Sankt-Peterburgo.^[2] En 1926, 14 jarojn aĝa, li ekstudis je la Leningrada Ŝtata Universitato. Li diplomatiĝis ĉe la matematika fako en 1930, kaj komencis doktoriĝan studon. En 1934, 22 jarojn aĝa, li profesoriĝis.

Poste, Kantoroviĉ laboris por la registaro. Oni taskigis lin pri optimumigo de produktado de tavolligno. En 1939 li kreis la matematikan teknikon, poste nomitan lineara programado, kiun post kelkaj jaroj malkovris ankaŭ George Dantzig. Li verkis kelkajn librojn, inkluzive La matematika metodo por plani produktadon kaj organizadon kaj La plej bonaj uzoj de ekonomikaj fontoj. Pro siaj verkoj li ricevis la Stalin-premion en 1949.

Post 1939, li iĝis profesoro de Universitato pri Milita Inĝenierado-Teknologio. Dum la sieĝo de Leningrado, Kantoroviĉ respondecis pri sekureco de la Vojo de Vivo. Li kalkulis la optimuman distancon inter aŭtoj sur glacio, depende de ĝia dikeco kaj temperaturo de aero. En decembro 1941 kaj januaro 1942, Kantoroviĉ mem piediris inter aŭtoj sur glacio de Lago Ladoga sur la Vojo de Vivo, por vidi ke la aŭtoj ne enakviĝas. Tamen, multajn aŭtojn kun manĝaĵoj por la urbanoj damaĝis nazia bombado.

Ekde 1960, Kantoroviĉ loĝis kaj laboris en Novosibirsko, kie li fondis kaj mastrumis la Fakon de Komputa Matematiko en Novosibirska Ŝtata Universitato.^[3]

Pro sia granda sukceso kaj kuraĝo, Kantoroviĉ estis premiita je la Ordeno de la Patriota Milito kaj la medalo Pro defendo de Leningrado.

Li ganis la Nobel-premion pri Ekonomiko kun Tjalling Koopmans pro "iliaj kontribuoj al la teorio de optimuma disponigo de fontoj."

Kontribuoj al matematiko[redakti | redakti fonton]

En analitiko, Kantoroviĉ grave kontribuis al funkcia analitiko, proksimuma kalkulado, kaj teorio pri operacio.

Leonid Kantoroviĉ donis fundamentajn rezultojn en la teorio pri normita vektoro-latiso, kiun li nomis "K-spacoj" per sia nomo.

Kantoroviĉ montris ke oni povas uzi funkcian analitikon por analizi iteraciajn metodojn. La rezulto estas la neegalaĵo de Kantoroviĉ pri la konverĝa rapideco de gradienta metodo kaj de Neŭtona metodo (vidu la teoremon de Kantoroviĉ).

Portreto far' de Petrov-Vodkin. 1938.
1976
Dosiero far' de CIA pri Kantoroviĉ, ĉerpita de la eksa Usona Ambasadejo en Teherano.

Vidu ankaŭ[redakti | redakti fonton]

Listo de ekonomikistoj

Notoj[redakti | redakti fonton]

↑ The Soviet Union: empire, nation, and system, By Aron Kat︠s︡enelinboĭgen, page 406, Transaction Publishers, 1990
↑ Gass, Saul I.. (2011) “Leonid Vital’evich Kantorovich”, Profiles in Operations Research, International Series in Operations Research & Management Science 147, p. 157. doi:10.1007/978-1-4419-6281-2_10. ISBN 978-1-4419-6280-5.
↑ Kantorovich`s biography in Russian

Referencoj[redakti | redakti fonton]

V. Makarov (1987). "Kantorovich, Leonid Vitaliyevich" The New Palgrave: A Dictionary of Economics, v. 3, pp. 14–15.
L.V. Kantorovich (1939). "Mathematical Methods of Organizing and Planning Production" Management Science, Vol. 6, No. 4 (Jul., 1960), pp. 366–422.
Klaus Hagendorf (2008). Spreadsheet presenting all examples of Kantorovich, 1939 with the OpenOffice.org Calc Solver as well as the lp_solver.

Nobel-premia prelego

Kantorovich, Leonid, "Mathematiko en Ekonomiko: Sukcesoj, Malfaciloj, Estonteco", la 11-a de decembro, 1975
"Membiogrfio: Leonid Kantorovich", retejo de Nobel-premio

Eksteraj ligiloj[redakti | redakti fonton]

Kategorio Leonid Kantoroviĉ en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)

Leonid Kantoroviĉ en MacTutor History of Mathematics archive (angle) (With additional photos.)
Information about: Leonid Vitaliyevich Kantorovich – IDEAS/RePEc
Biography Leonid Kantorovich from the Institute for Operations Research and the Management Sciences

[1] The Soviet Union: empire, nation, and system, By Aron Kat︠s︡enelinboĭgen, page 406, Transaction Publishers, 1990

[2] Gass, Saul I.. (2011) “Leonid Vital’evich Kantorovich”, Profiles in Operations Research, International Series in Operations Research & Management Science 147, p. 157. doi:10.1007/978-1-4419-6281-2_10. ISBN 978-1-4419-6280-5.

[3] Kantorovich`s biography in Russian

[1]

[2]

[3]