Lvivo

	Lvivo aŭ Lvovo
	ukraine: Львів, ruse: Львов, pole: Lwów, germane: Lemberg
	Urbo
	Vido al Malnova Urbo el urbodoma turo. Maldekstre kupolo de dominikana preĝejo.
Flago	Blazono
	Oficiala nomo: Львів
Lando	Ukrainio
Provinco	Lviva provinco
Historiaj regionoj	4
Montaro	Roztoĉĉjo
Rivero	Poltva
Situo	Lvivo
- alteco	289 m s. m.
- koordinatoj	49° 52′ 00″ N 24° 05′ 00″ O / 49.86667 °N, 24.08333 °O (mapo)
Areo	171,00 km² (17 100 ha)
Loĝantaro	735 000 (2007)
Denseco	4 298,25 loĝ./km²
Fondo	1250
Primatoro	Andrij Sadovyj
Horzono	OET (UTC+2)
- somera tempo	OEST (UTC+3)
Poŝtkodo	79000
Telefona antaŭkodo	+380-32
KOATUU	4610100000
	Loko de Monda heredaĵo de UNESKO
Nomo	L'viv – the Ensemble of the Historic Centre
Tipo de heredaĵo	kultura heredaĵo
Jaro	1998 (#22)
Numero	865
Regiono	Eŭropo
Kriterioj	ii, v
	Situo enkadre de Ukrainio Situo enkadre de Ukrainio
	Situo enkadre de Eŭropo Situo enkadre de Eŭropo
	Vikimedia Komunejo: Lviv
	Retpaĝo: www.city-adm.lviv.ua

Reviziita versio de ĉi tiu paĝo, aprobita je 12 apr. 2015, estis bazita sur ĉi tiu versio.

Koordinatoj: 49° 52′ 00″ N 24° 05′ 00″ O / 49.86667 °N, 24.08333 °O (mapo)

Lvivo, Leopolo^[1] aŭ ĝis 1990 laŭ la rusa kaj pola formoj Lvovo (ukraine: Львів - Lviv, ruse: Львов - Lvov, pole: Lwów, germane: Lemberg, latine: Leopolis, hungare: Ilyvó) estas urbo en okcidenta Ukrainio kun 830.000 loĝantoj. Ĝi estas la administra centro de Lviva provinco (oblasto), ĉefa kultura centro de Ukrainio kaj unu el plej grandaj centroj de la pola kulturo.

La urbo estas la sidejo de multaj industrioj, superaj lernejoj (Lviva Universitato nomita laŭ Ivan Franko, Lviva Nacia Politeknika Universitato "Lviva Politekniko"), filharmonia orkestro, kaj de Lviva teatro de opero kaj baleto. La historia urbocentro estas Monda Kulturheredaĵo de Unesko.

Historio

La urbo estis fondita en la 13-a jarcento fare de reĝo Danilo Halickij de la reghlando de la Rutenoj de Haliĉio-Volinio; li ĝin nomis laŭ sia filo, Lev (antaŭnomo, kiun oni povas traduki kiel Leono). Ĝi anstataŭis Haliĉ kiel ĉefa urbo de la regiono.

Kvankam la unua mencio en la kronikoj datiĝas de 1256, arkeologiaj serĉadoj montris, ke estis iaj barakaroj jam en la 6-a jarcento. Ĉe la komenco de la historio la regiono estis enkorpigita en Grandmoravion, poste ĝi fariĝis pridisputata loko inter du naskiĝantaj ŝtatoj: Pollando dum la reĝado de Mieŝko la 1-a, ĉefo de la Polanoj, kaj Kjevio. Oni opinias, ke Mieŝko estris la regionon inter 960 kaj 980. Laŭ la kroniko de Viktor, en 981 ĝi estis konkerita de Vladimir la Granda, grandprinco de Kievo.

En 1323 finiĝis la Romanoviĉa dinastio, loka branĉo de la Rjurika dinastio. La urbo ekapartenis al la heredinto de la Romanoviĉ dinastio (per lia patrino), Boleslaso de Mazovio (same per sia patro heredinto de la Piasta dinastio). Li sin nomis Jurij kaj adoptis la grekan ortodoksan religion de la Kievianoj, sed li ne ricevis la subtenon de la nobeluloj, kiuj lin venenis. Lvovo estiĝis pola kaj en 1356 jaro Kazimiro la Granda, pola reĝo donis al ĝi urborajtojn laŭ la Magdeburga juro. En 1722 jaro, post la unua dispartigo de Pollando okupanta Aŭstrio ŝanĝis la nomon de Lvovo al Lemberg kaj estigis ĝin la ĉefurbo de la Galicia Reĝlando. Lvovanoj partoprenis en polaj ribeloj (novembra kaj januara). En 1914 la cara armeo okupiĝis ĝin, tamen en 1915 ĝi denove estis okupita de la aŭstra armeo. Dum la falo de Aŭstrio-Hungario komencis la batalo inter poloj kaj ukrainoj. En 1918 Lvivo fariĝis urbo de Pollando. La defendantoj de Lvivo en la pola estas nomataj Orlęta Lwowskie - "Lvovaj Agloj". Ĝi restis pola urbo ĝis 1939. Poste ĝi estis prenita de sovetanoj. En 1970 sovetanoj detruis la tombejon de Lvovaj Agloj. Post sendependiĝo de Ukrainio en 1991 ĝi komencis aparteni al tiu lando. Lvovo estas hodiaŭ unu el plej grandaj centroj de poloj. En jaro 2012 urbo gastigas Eŭropan Futbal-Ĉampionadon 2012. Dum la t.n. "Revolucio 2013" au "Ukrainia Printemo" ankau en Lvovo aperis Eŭromajdano (vidu la foton).

Transporto

Fervoja transporto

Lvov estas grava urbo en fervoja transporto, ĉar tra la urbo veturas direktaj trajnoj interalie al Kievo, Uĵhorodo kaj al Pollando.

Gravaj personoj

La ĉefa fervoja stacidomo de Lvivo, konstruita dum la aŭstria epoko de Władysław Sadłowski en 1903.

Ĝemelurboj

Kraków en Pollando
Lublin en Pollando
Przemyśl en Pollando
Rzeszów en Pollando
Wrocław en Pollando
Freiburg en Germanio ekde 1989

Esperanto en Lvivo

En 1906, ekestis en Lvivo, tiuepoke kiel Lembergo apartenanta al Aŭstrio-Hungario, la unua Esperanto-Grupo de pollingvanoj. Pliajn detalojn vd. en la artikolo "Esperanto en Ukrainio.

Helena Hempel kaj Stanislavo Lazica propagandis Esperanton tie.
En Lvovo mortis Stefan Miĥolalski kaj Aleksandr Koroleviĉ.
Franz Zwach iĝis esperantisto en Lvovo.
Lvovo estas naskiĝurbo de Paro Fels kaj Vlado Jukl.

Vidu ankaŭ

Skolo Lvova-Varsovia

Eksteraj ligiloj

greke http://www.city-adm.lviv.ua greke http://www.lwow.com.pl greke http://www.lvivbest.com greke Retejo de la Fervoja Stacio de Lvivo

Referencoj

↑ Societo Esperanto en Leopolo; Pola Esperantisto, februaro 1907, p. 1

[1] Societo Esperanto en Leopolo; Pola Esperantisto, februaro 1907, p. 1

[1]