Majoritata balotsistemo

El Vikipedio, la libera enciklopedio

Majoritata balotsistemo estas balotsistemo, en kiu ĉiu balotanto elektas kaj voĉdonas por unu aŭ pluraj kandidatoj. Poste oni sumigas la voĉojn, kaj venkas la kandidato(j) kun plej multaj voĉoj.

Unuvica ununoma majoritata balotsistemo[redakti | redakti fonton]

Laŭ unuvica ununoma majoritata balotsistemo, la kandidato, kiu havas plej multajn voĉojn estas elektita.

Unuvica plurnoma majoritata balotsistemo[redakti | redakti fonton]

Laŭ unuvica plurnoma majoritata balotsistemo, la kandidatoj, kiuj havas plej multajn voĉojn estas elektitaj laŭ la nombro de postenoj.

Unuvica lista majoritata balotsistemo[redakti | redakti fonton]

Laŭ unuvica lista majoritata balotsistemo, la personoj de la listo, kiu havas plej multajn voĉojn, estas ĉiuj elektitaj aŭ nur proporcie al la procento de voĉoj aŭ pli favore ol la procento de voĉoj laŭ landa balota regularo.

Duvica ununoma majoritata balotsistemo[redakti | redakti fonton]

Laŭ duvica ununoma majoritata balotsistemo, la kandidato, kiu havas nombron de voĉoj superan al la duono de la esprimitaj voĉoj en la unua vico estas tuj elektita kaj ne estas dua vico. Se neniu kandidato havas pli da voĉoj ol la duono, tiam estas dua vico en kiu povas konkuri nur la kandidatoj kun nombro de voĉoj supera al minimuma procento difinita por tiu baloto. Tiam, povas resti du aŭ pli da kandidatoj por la dua vico kaj la kandidato, kiu en la dua voĉdonado havos plej multajn voĉojn estos elektita.

Duvica plurnoma majoritata balotsistemo[redakti | redakti fonton]

Laŭ duvica plurnoma majoritata balotsistemo, la kandidatoj, kiu havas nombron de voĉoj superan al la duono de la esprimitaj voĉoj en la unua vico estas tuj elektitaj kaj se la nombro de la elektitoj egalas tiun de la postenoj, tiam ne estas dua vico. Se mankas elektitoj por iuj postenoj, tiam estas dua vico en kiu povas konkuri nur la kandidatoj kun nombro de voĉoj supera al minimuma procento difinita por tiu baloto. Tiam povas resti du aŭ pli da kandidatoj por la dua vico kaj la kandidatoj, kiuj en la dua vico havos plej multajn voĉojn estos elektitaj ĝis kiam ne plu estos libera posteno.

Duvica lista majoritata balotsistemo[redakti | redakti fonton]

Laŭ duvica lista majoritata balotsistemo, la kandidatoj estas listoj de personoj. Se iu listo havas nombron de voĉoj superan al la duono de la esprimitaj voĉoj en la unua vico, la baloto estas finita. La nombro de la elektitaj personoj, kiu dependas de landa balota regularo, estas proporcia al la procento de voĉoj ricevitaj por tiu listo (aŭ pli alta kiel por ekzemplo en Francio kie, el la gajninta listo, estas elektitaj duono de la listo plus la sama procento de la restantaj postenoj, tio estas almenaŭ tri kvaronoj de la listo estas elektitaj). Se neniu listo atingas la duonon de la esprimitaj voĉoj, tiam estas dua vico en kiu povas konkuri nur la listoj kun nombro de voĉoj supera al minimuma procento difinita por tiu baloto. Tiam povas resti du aŭ pli da listoj por la dua vico kaj la listo, kiu en la dua vico havos plej multajn voĉojn gajnos postenojn en nombro kiel indikite por la unua vico.

Ekzemplo de unuvica kaj duvica ununomaj majoritataj balotsistemoj[redakti | redakti fonton]

Tenesio kaj ties plej grandaj urboj: Memphis sud-okcidente, Naŝvilo centre, Chattanooga sude kaj Knoxville oriente

Ni supozu ke Tenesio balotas por elekto de sia ĉefurbo. La enloĝantaro de Tenesio koncentriĝas ĉirkaŭ ĝiaj plej grandaj urboj, kiuj estas disaj en la ŝtato. Por tiu ekzemplo, ni supozas ke la tuta balotantaro vivas en tiuj kvar urboj kaj ke ĉiu balotanto deziras vivi kiel eble plej proksime de la ĉefurbo.

Kandidatoj por la ĉefurbo estas:

  • Memphis, la plej granda urbo kun 42% el la balotantaro, sed situanta malproksime de la aliaj urboj
  • Naŝvilo, kun 26% el la balotantaro, proksima al la centro de la ŝtato
  • Knoxville, kun 17% el la balotantaro
  • Chattanooga, kun 15% el la balotantaro

Preferoj de la balotantaro dividiĝas tiel:

42% el la balotantaro
(proksima al Memphis)
26% el la balotantaro
(proksima al Naŝvilo)
15% el la balotantaro
(proksima al Chattanooga)
17% el la balotantaro
(proksima al Knoxville)
  1. Memphis
  2. Naŝvilo
  3. Chattanooga
  4. Knoxville
  1. Naŝvilo
  2. Chattanooga
  3. Knoxville
  4. Memphis
  1. Chattanooga
  2. Knoxville
  3. Naŝvilo
  4. Memphis
  1. Knoxville
  2. Chattanooga
  3. Naŝvilo
  4. Memphis

Ĉiu balotanto elektas unu urbon (balotantoj de Memphis elektas Memphis, tiuj de Nashville elektas Nashville, ktp.). Se la balotsistemo estas unuvica majoritata, Memphis estas do elektita ĉar ĝi havas plej multajn voĉojn (42%). Notinde estas ke tiu sistemo ne postulas absolutan majoritaton sed simplan majoritaton. Memphis gajnas ĉar ĝi havas plej multajn voĉojn, eĉ se 58% el la balotantoj en tiu ekzemplo preferas plej malmulte Memphis.

Se la balotsistemo estus duvica majoritata, tiam por la dua vico restus nur la du unuaj kandidatoj Memphis kaj Naŝvilo kaj tiam Naŝvilo venkus.

Analizo de la majoritata balotsistemo[redakti | redakti fonton]

Demokratioj, kiuj uzas majoritatan balotsistemon, ĝenerale degeneras al dupartiaj sistemoj, ĉar la balotantoj ne volas malŝpari sian voĉon por kandidato, kiu ne povos venki. Tial ili voĉdonas nur por unu el la plej popularaj kandidatoj, kaj la aliaj kandidatoj post iom da tempo plene malaperas, speciale se ili komencas perdi sian garantiaĵon (monon deponitan de kandidato kaj repagitan, nur se la kandidato ricevas pli ol certan proporcion de la voĉoj). Ĉar balotantoj ne plu esprimas siajn verajn preferojn, ne plu eblas per la rezulto de la balotado ion konkludi pri la vera populareco de la kandidatoj. Fina stadio de tiu evoluo estas, ke pli kaj pli da homoj tute ne balotas, ĉar la du venkopovaj kandidatoj estas por ili apenaŭ distingindaj.


Vidu ankaŭ[redakti | redakti fonton]