Maronitoj
| Maronitoj | |
|---|---|
| |
| etnoreligia grupo | |
| Suma populacio | |
| Ŝtatoj kun signifa populacio | |
| Religio | |
Maronitoj (sirie ܡܖ̈ܘܢܝܐ Marunoye; arabe الموارنة, Al-Mawārinah) estas siria kristana etnoreligia grupo kiu estas indiĝena al la Orienta Mediteraneo kaj Levantenia regiono de Okcidenta Azio, kaj kies membroj tradicie aparteni al la Maronita eklezio, kun la plej granda koncentriĝo longe loĝanta proksime al Montaro Libanono en moderna Libano.[1] La maronita eklezio estas Orienta katolika aparta eklezio en sia propra rajto kaj en plena komuneco kun la papo kaj la cetero de la Katolika Eklezio [2][3], kun la rajto de memregado laŭ la Kodo de la kanonoj de la orientaj Eklezioj.
Pri la demando de nacieco de la maronitoj estas kontesto. Multaj maronitoj, malgraŭ tio, ke ili parolas la araban, konsideras sin ne-araboj, sed posteuloj de la antikvaj Fenicianoj.
En modernaj tempoj, la plej multaj maronitoj parolas la araban kiel sia primara lingvo. La transiro de la aramea al la araba okazis dum centoj da jaroj sub la influo de la araba konkero kaj la disvastiĝo de Islamo en la lokoj kie ili vivis. Kvankam kelkaj maronitoj daŭre faras liturgian uzon de la aramea, kaj uzas ĝin ankaŭ por la celo de konservado de sia kultura heredo en aliaj kuntekstoj.
Historio[redakti | redakti fonton]
La maronitoj prenis sian nomon de la siria kristana sankta Marono, kelkaj el kies sekvantoj migris al la regiono de Libana Montaro de sia antaŭa loĝejo, kiu situis ĉirkaŭ la regiono de Antioĥio, kaj fondis la kernon de la siria maronita eklezio. Sankta Marono sendis Sankta Abrahamo, ofte nomitan la Apostolo de Libano, por konverti la ne-kristanan lokan loĝantaron al maronita kristanismo. La nomo de la rivero Adonis estis ŝanĝita de la loĝantoj al la rivero Abraham post kiam ĉi tiu sanktulo predikis tie [4].
Multaj maronitoj asertas ke ili estas de mardaita origino, sed kelkaj historiistoj refutas tion. La maronitoj povis konservi sendependan statuson sur Monto Libano kaj ĝia marbordo post la islama konkero de Levantenio, konservante sian kristanan religion kaj aramea lingvon eĉ ĝis la 19-a jarcento.
Sub la emiro de Monto de Libano, Fakhraddin la 2-a (1590-1633), de la Druze Maan-dinastio, la maronita familio de Khazinov ricevis feŭdan titolon por la unua fojo en la historio de la maronita komunumo. De ĉi tiu tempo, la maronita nobelaro, krom kolektado de impostoj de siaj samreligianoj, ekzercis juĝistan kaj administran povon ene de la koncedita regiono, kaj ankaŭ kunvenis kaj gvidis armitajn milicojn. En la 1770-aj jaroj, la emiroj de la Shihab -dinastio (sunaistoj), same kiel reprezentantoj de la aliancita familio de Abillam (druzoj) ŝanĝis al maronismo. Sub emiro Bashir la 2-a Shihab (1789-1840), la potenco de la Druzoj feŭdaj sinjoroj estis preskaŭ reduktita al nulo, kaj ilia loko estis prenita fare de la maronita nobelaro.
La masakro de 1860 estis granda psikologia traŭmato por la kolektiva konscio de la maronitoj, kiuj komencis timi "dissolvon en la islama maro." Tial, maronitaj politikistoj emfazis la specialan naturon de la maronita komunumo, por kiu mito estis kreita pri ĝia fenica origino, verkita fare de la 19-a-jarcenta maronita edukisto Tannus al-Shidyak (en). Komence de la 20-a jarcento, la maronita intelektulo Michel Chiha (en) iĝis la disvastiganto de tiu ĉi ideo [5].
En la dua duono de la 19-a jarcento, la maronitoj posedis proksimume 50% de lokposedaĵo en Monto de Libano. Iliaj plej proksimaj konkurantoj, la Druzoj, posedis ĉirkaŭ 23.8% de lokposedaĵo [6][7][8][9]. Ĉar eŭropa influo enpenetris en la ekonomion de la Otomana Imperio, kiu inkludis Libanon, maronitoj estis aktive implikitaj kiel agentoj de eksterkomercaj misioj, plenumante la funkciojn de konsuloj kaj tradukistoj. Paralele kun la plifortigo de la bonfarto de la maronita komunumo, ĝia politika agado intensiĝis. La maronitoj, restante araboj, iĝis "nacio" en la politika kaj ideologia signifo. Samtempe, rilatoj kun la Okcidento tradicie havis grandan influon sur la evoluo de la maronita komunumo kaj la formado de ĝiaj politikaj opinioj. La ekstera politiko de Francio kontribuis al la formado de ideoj pri la kultura kaj historia unikeco de la maronitoj. Eĉ dum la otomana periodo, proksimume 30% de franca investo en la otomana ekonomio venis de Sirio kaj Libano. Post la Unua Mondmilito, la 1-an de septembro 1920, la ŝtato Granda Libano estis kreita en la teritorioj kiuj falis sub la franca protektorato post la dispartigo de la Otomana Imperio. Ĝi leĝdonis por la gvida rolo de kristanoj kaj, ĉefe, maronitoj. En la unuaj jaroj de la ekzisto de Granda Libano, franca subteno, inkluzive de armea subteno, iĝis unu el la ŝlosilaj faktoroj en konservado de la domineco de la maronitoj en ĝi. Islamanoj, kiuj estis praktike ekskluditaj de la ŝtatkonstrua procezo en Libano, reagis ekstreme negative al la apartigo de Granda Libano de "natura Sirio", kiu kaŭzis gravajn eksplodojn de perforto, precipe en lokoj kun ĉefe islama populacio.
Amasa elmigrado al Ameriko komence de la 20-a jarcento, malsato (ĉefe kaŭzita de rikoltomalsukcesoj kaj britaj blokadoj dum la Unua Mondmilito, kiu mortigis inter triono kaj duono de la loĝantaro); La libana civita milito de 1975 ĝis 1990 kaj malaltaj naskfrekvencoj signife reduktis la maronitan populacion en la Levantenio. Hodiaŭ ili konsistigas proksimume kvaronon de la loĝantaro de la Libano. Ĉiuj libanaj prezidantoj estis maronitoj laŭ tradicio kaj kadre de la Nacia Pakto, sub kiu la ĉefministro historie estis sunaisma islamano, kaj la Parolanto de la Nacia Asembleo historie estis ŝijaisma islamano.
Kvankam la plejparto de la maronitoj estas koncentrita en Libano, ili ankaŭ vivas en najbara Sirio, Israelo, Kipro kaj Palestino, kaj ankaŭ formas signifan parton de la libana diasporo en la Amerikoj, Eŭropo, Aŭstralio kaj Afriko.
La totala nombro de maronitoj en la mondo estas pli ol 1 miliono da homoj. Laŭ aliaj fontoj, kie la nombro da maronitoj ŝajne inkluzivas ĉiujn personojn de maronita origino, multaj el kiuj longe perdis sian maronitan identecon kaj aliĝas ne al la Antioĥia, sed al la latina ritaro, ilia nombro estas multe pli alta - 3-4 milionoj homoj. Ekzistas signifaj maronitgrupoj en Sirio, Egiptio, Usono, Brazilo, Argentino, Kanado, Aŭstralio, Kipro kaj aliaj landoj.
Galerio[redakti | redakti fonton]
-
Maronitoj en tradicia robo -
Patriarkoj de la maronita eklezio -
Monaĥejo Maronita
Referencoj[redakti | redakti fonton]
- ↑ (October 1989) “Maronite Hegemony to Maronite Militancy: The Creation and Disintegration of Lebanon”, Third World Quarterly 11 (4), p. 104. doi:10.1080/01436598908420194. Alirita 25 April 2022..
- ↑ Moubarak, Andre. (2017) One Friday in Jerusalem. Jerusalem, Israel: Twin Tours & Travel Ltd, p. 213. ISBN 978-0-9992-4942-0.
- ↑ Malone, Joseph J. The Arab Lands of Western Asia, Prentice-Hall, 1973, Page 7
- ↑ El-Hāyek, Elias. (1990) Michael Gervers and Ramzi Jibran Bikhazi: Conversion and Continuity: Indigenous Christian Communities in Islamic Lands. Pontifical Institute of Mediaeval Studies, p. 408–409. ISBN 0-88844-809-0.
- ↑ Maroon, Habib (31 March 2013). “A geneticist with a unifying message”, Nature Middle East. doi:10.1038/nmiddleeast.2013.46.
- ↑ Hazran, Yusri. (2013) The Druze Community and the Lebanese State: Between Confrontation and Reconciliation. Routledge. ISBN 9781317931737. “the Druze had been able to live in harmony with the Christian”.
- ↑ Artzi, Pinḥas. (1984) Confrontation and Coexistence. Bar-Ilan University Press. ISBN 9789652260499. “.. Europeans who visited the area during this period related that the Druze "love the Christians more than the other believers," and that they "hate the Turks, the Muslims and the Arabs [Bedouin] with an intense hatred.”.
- ↑ Churchill. (1862) The Druzes and the Maronites. Montserrat Abbey Library. “..the Druzes and Christians lived together in the most perfect harmony and good-will..”.
- ↑ Hobby. (1985) Near East/South Asia Report. Foreign Broadcast Information Service. “the Druzes and the Christians in the Shuf Mountains in the past lived in complete harmony..”.