Movado de Nealiancitaj Landoj

El Vikipedio, la libera enciklopedio

La Movado de Senaliancaj Ŝtatoj, Senalianca MovadoMovado de Senblokaj Ŝtatoj (angle Non-Aligned Movement, NAM) estas internacia organizaĵo de ŝtatoj kiuj ne apartenas al milita alianco (NATO, la "Okcidenta Bloko" aŭ Varsovia pakto, la "Orienta Bloko") kaj kiuj tenis sin neŭtralaj en la Malvarma Milito.

Ĝi estis fondita laŭ iniciato de la jugoslavia prezidento Tito, la egipta ŝtatestro Nasser, la barata ĉefministro Nehru kaj la indonezia prezidento Sukarno. La organizaĵo ekaktivis en sia unua kunsido 1961 en Beogrado. La organizaĵo kreskis multe dum la 1960-aj jaroj, kaj al ĝi aliĝis multaj afrikaj kaj aziaj ŝtatoj. Pintaj konferencaj okazis i.a. en Kairo kaj Lusako. Dum la 1970-aj jaroj la sveda ĉefministro Olof Palme interesiĝis pri la Senalianca Movado kaj vidis en ĝi ŝlosilan rolon por malarmado kaj paco en la mondo. Olof Palme, Indira Gandhi, Tito kaj Julius Nyerere estis tiam gravaj gvidantoj en la Senalianca Movado.

La organizaĵo kondamnis la disdividon en du aliancoj ("blokoj") dum la Malvarma Milito pro la risko de Tria Mondmilito, kaj subtenis pacan kunekzistadon kaj malarmadon. Ĝia celo estas la samrajteco inter la ŝtatoj kaj pozitiva ekonomia evoluo de ĝiaj membroŝtatoj. Hodiaŭ "Nordo-Sudo-demandoj" kaj nova ekonomia mondordo estas inter la demandoj diskutataj en la Senalianca Movado.

Hodiaŭ la Senalianca Movado havas ne malpli ol 118 membroŝtatoj. Kune ili reprezentas 55% de la monda loĝantaro kaj havas preskaŭ du trionojn de la voĉoj en la Ĝenerala Asembleo de la Unuiĝintaj Nacioj. La kreskanta nombro de membroŝtatoj tamen malfaciligas interkonsentojn por komuna politiko. Kun la fino de la Varsovia pakto ĝi perdis signifon. Tamen en la 2003-a kunveno en Malajzio, la 2006-a en Havano, la 2009-a en Ŝarm el Ŝeiĥ kaj la 2012-a en Tehrano estis klopodoj ragajnigi al ĝi signifon. De 2009 ĝis 2012 la prezida lando estis Egiptio, de 2012 ĝis 2015 temas pri Irano.

Nomo

En esperantaj tekstoj oni povas trovi plurajn malsamajn nomformojn por la organizaĵo, ekz-e Organizaĵo de Neligitaj Landoj, Movado de Nealiancintaj Landoj, ktp.

Ĝeneralaj sekretarioj

Ĝeneralaj sekretarioj de la Senalianca Movado
Nomo Lando De Ĝis
Josip Broz Tito Ŝablono:Flagikono Jugoslavio 1961 1964
Gamal Abdel Nasser Ŝablono:Flagikono (Unuiĝinta Araba Respubliko) Egiptio 1964 1970
Kenneth Kaunda  Zambio 1970 1973
Houari Boumédienne  Alĝerio 1973 1976
William Gopallawa  Srilanko 1976 1978
Junius Richard Jayawardene 1978 1979
Fidel Castro  Kubo 1979 1983
N. Sanjiva Reddy  Barato 1983
Zail Singh 1983 1986
Robert Mugabe  Zimbabvo 1986 1989
Janez Drnovšek Ŝablono:Flagikono Jugoslavio 1989 1990
Borisav Jović 1990 1991
Stjepan (Stipe) Mesić 1991
Branko Kostić 1991 1992
Dobrica Ćosić 1992
Suharto  Indonezio 1992 1995
Ernesto Samper Pizano  Kolombio 1995 1998
Andrés Pastrana Arango 1998
Nelson Mandela  Sud-Afriko 1998 1999
Thabo Mbeki 1999 2003
Mahathir bin Mohamad  Malajzio 2003
Abdullah Ahmad Badawi 2003 2006
Fidel Castro  Kubo 2006 2008
Raúl Castro 2008 2009
Hosni Mubarak  Egiptio 2009 2011
Mohamed Hussein Tantawi 2011 2012
Mohamed Mursi 2012
Mahmud Ahmadineĵad  Irano 2012 2013
Hasan Ruhani 2013 nun