Personismo

Personismo – nomo de kelkaj (kelkiam traigantaj sin) nuntempaj filozofiaj direktoj, inklinaj al aŭtonomia valoro de personeco, kun aparta atento al nocio de persono (latine: persona).

La terminon unuafoje uzis Friedrich Schleiermacher por difini koncepton de persona Dio, kontraste al panteismo.

Ekzemploj de personismo

• filozofia sistemo de Charles Renouvier
• ĉiuj filozofiaj konceptoj, kiuj agnoskis apartan rolon de la homa persono kiel enton trapasantan ekster la naturo kaj historio (interalie Bowne, Flewelling, John McTaggart)
• direkto de la 20-jarcenta filozofio, kiu substrekis superecon de la valoro de homa persono rilate al soci-ekonomiaj kaj historiaj kondiĉigoj; ĝi evoluis al du versioj: integra humanismo (Jacques Maritain, Józef Tischner, Johano Paŭlo la 2-a) kaj socia versio (Emmanuel Mounier)
• pola universala personismo (Czesław Bartnik kaj lia skolo)

Konindaj personistoj

• Pierre Teilhard de Chardin
• Dietrich von Hildebrand
• Johano Paŭlo la 2-a
• Ngô Đình Diệm
• Herman Van Rompuy
• Robert Spaemann
• William Stern
• Edith Stein
• Pierre-Elliott Trudeau

Vidu ankaŭ

• antropologio
• diskurso
• ekzistadismo
• individuismo

Literaturo

• Bogumił Gacka, Personalizm amerykański (Usona personismo), Redakcja Wydawnictw KUL, Lublin 1996, p. 295
• Borden Parker Bowne, Personalizm (Personismo), tradukis Bogumił Gacka kaj Jan Kłos, Czas, Lublin 1994, p. 205
• Czesław Stanisław Bartnik: Personalizm, Wydawnictwo KUL, Lublin 2013, 4-a eldono, p. 502
• William Stern: Grundgedanken der personalistischen Philosophie, Reuther & Reichard, Berlin 1918
• Emmanuel Mounier: Manifeste au service du personnalisme. Collection Esprit. Fernand Aulier, Editions Montaigne, Parizo 1936; (deutsch: Das personalistische Manifest, Jean-Christophe Verlag Zürich, o.J.)
• Theo Kobusch: Die Entdeckung der Person, Wiss. Buchgesellsch. Darmstadt 1997, ISBN 3-534-13377-3
• Max Scheler: Die Stellung des Menschen im Kosmos, Bouvier Verlag, Bonn 2002, ISBN 3-416-02592-X
• Robert Spaemann, Personen, Klett-Cotta 1998 ISBN 3-608-91813-2
• Karl Lugmayer: Philosophie der Person, Mit einer Einleitung von Erwin Bader und Paul R. Tarmann, unveränderte Neuauflage, hrsg. von Erwin Bader und Franz Lugmayer, Frankfurt a. M.: Peter Lang 2009 (1. Aufl.: 1956), ISBN 978-3-631-58390-6

Eksteraj ligiloj

• http://www.personnalisme.org Arkivigite je 2019-09-01 per la retarkivo Wayback Machine
• http://www.personalism.pl (englische Website) Arkivigite je 2010-06-20 per la retarkivo Wayback Machine
• http://www.personalismo.org
• La Vie Nouvelle (Homepage)