Rivero

Rivero prezentas akvomason, kiu fluas en natura fluejo kaj sin nutras per surfacaj kaj subteraj akvoj de sia baseno. Pri la esplorado de riveroj okupiĝas unu el branĉoj de tera hidrologio – rivera hidrologio.

Rivero kun siaj alfluantoj formas riveran sistemon, kies karaktero kaj evoluo dependas de la klimato, reliefo, geologia strukturo kaj amplekso de la baseno (akvokolekta areo). Riveroj dispartigas je montaraj kaj ebenaĵaj (akvodividilo). Montarajn rojojn subeniĝante krutajn deklivojn oni nomas torentoj. Laŭtempaj riveroj nomiĝas Uedoj. Ili troviĝas en Saharo kaj aliaj samklimataj regionoj, estas sekaj, sed pleniĝas de akvoj post pluvegoj.

Kiam rivero defluas ĉefan branĉon aŭ lagon, oni parolas pri defluanto.

Rivero estas grava elemento de naturmedio: fonto de trinkebla kaj industria akvoj, natura akvovojo, fonto de hidroenergio, hejmo de fiŝoj kaj aliaj organismoj. Akvoj de multaj riveroj, precipe en evoluintaj landoj, estas malpuraj. Oni uzas ĉiajn rimedojn, leĝdonajn, teknikajn, sanitarajn, por limigi kaj eviti trafon de malpuraĵoj en riveroj.

Navigeblaj riveroj, kiuj pasas sur la teritorioj de pluraj landoj, estas malfermitaj por komercŝipoj (Danubo, Rejno, Kongo). Regulojn de rivernavigado determinas internaciaj traktatoj.

Plej longaj riveroj:

Nomo	Longo, km	Nomo	Longo, km
Amazono (+Ukajalo)	7,025	Mekongo	4,500
Nilo (+Kagera)	6,671	Amuro (+Ŝilka-Onon)	4,440
Misisipo (+Misuro)	6,212	Leno	4,400
Jangzio (Blua rivero)	5,800	Kongo (+Lualabo)	4,320
Obo (+Irtiŝo)	5,410	Makenzio (+Atabasko)	4,240
Flava Rivero	4,845	Nigero	4,160
Parano (+Grande)	4,700	Jeniseo	4,092

Aliaj konataj riveroj:

• en Eŭropo: Danubo – Dnepro – Dono - Doŭro - Ebro - Elbo – Garono – Gvadalkiviro - Gvadiano - Humber - Izero - Luaro – Mozelo - Mozo - Neretva - Rejno - Rodano – Sava - Sejno - Severn – Skeldo – Taĵo - Tamizo – Tibro – Tiso - Vistulo - Volgo
• en Azio: Amu-Dario – Arakso – Eŭfrato – Tigriso – Induso – Gango – Sir-Dario – Kura – Ĝejhano – Bramaputro – Iravadio
• en Afriko: Senegalo – Voltao – Nigero – Zambezo
• en Ameriko: Magdaleno - Plata-rivero - Parano – Urugvajo - Jukono – Sankt-Laŭrenco – Kolorado – Rio-Grando – Kolumbio – Orinoko - Misuro
• en Aŭstralio: Murejo – Darlingo

Vidu ankaŭ

• Nomoj de Riveroj
• Riverdelto
• Estuaro
• Forkiĝo (rivera)
• Kanalo
• Trosekeco
• Ponto
• Pramo, Pramŝipo
• Vadejo
• Tunelo

• 
• 
• 
• 

Proverbo

Ekzistas pluraj proverboj pri rivero en la Proverbaro Esperanta de L. L. Zamenhof, inter ili:

• 	„ Atendi sur tero, ĝis sekiĝos la rivero. ”

• 	„ El malgrandaj akveroj fariĝas grandaj riveroj. ”

• 	„ Ne moku riveron, ne atinginte la teron. ”

Eksteraj ligiloj

greke http://web.archive.org/20040113135255/home.comcast.net/~igpl/Rivers.html greke http://www.mlit.go.jp/river greke http://iac.wa.gov/Documents/SRFB/Log_Jam_Report.pdf#search='log%20jams%20and%20salmon' greke http://www.srbc.net/about.htm