Synapsida

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Kiel legi la taksonomionVikipedio:Kiel legi la taksonomion
Kiel legi la taksonomion
Synapsida
Troveblo de fosilioj: Karbonio ĝis frua Kretacio

Biologia klasado
Regno: Animaloj Animalia
Filumo: Ĥorduloj Chordata
Subfilumo: Vertebruloj Vertebrata
Infrafilumo: Makzeluloj Gnathostomata
Superklaso: Kvarpieduloj Tetrapoda
Grandklaso: Amniuloj Amniota
Klaso: Sinapsidoj Synapsida
Osborn, 1903
Aliaj Vikimediaj projektoj
vdr

Sinapsidoj (Synapsida = "unu arko") estas klaso de amniuloj kiuj evoluigis unu truon en ĉiu flanko de la kranio, antaŭ 300 milionoj da jaroj dum la malfrua Karbonio. Sinapsidoj ĝisvivis ĝis la frua Kretaceo.

La truo menciita permesas al la makzelo malfermiĝi pli larĝe; sekve, ĝi permesas la alligadon de pli grandaj, pli fortaj makzelomuskuloj.

La klaso Synapsida estas parafiletika aro. Tio signifas, ke ĝi ne enhavas prapatron kaj ĉiujn ties idojn, ĉar en ili estas la mamuloj. Male ĝi estas evolua grado, kuniĝante uloj kiuj intersimilas forme kaj ekologie. Ili do ne estas aro rigardata en arkreskiĝa klasigo. En kladistiko oni rigardas la naturan kladon Theromorpha, kiu enhavas du klasojn: la parafiletikan klason Synapsida kaj la monofiletikan klason Mammalia (t.e. Mamuloj).

Konforme kun nuntempaj esploroj[1][2], la klasifiko de sinapsidoj povas esti donita en formo du kladogramoj:

Synapsida
Caseasauria

Eothyrididae



Caseidae



Eupelycosauria

Varanopidae




Ophiacodontidae




Edaphosauridae


Sphenacodontia

Haptodus garnettensis




Palaeohatteria




Pantelosaurus




Cutleria


Sphenacodontoidea

Sphenacodontidae



THERAPSIDA











Therapsida

Biarmosuchia




Eotitanosuchidae


Eutherapsida

Dinocephalia


Neotherapsida
Anomodontia

Venjukoviidae




Galeopsidae



Dicynodontia




Theriodontia

Gorgonopsia


Eutheriodontia

Therocephalia




Cynodontia (inkl. MAMMALIA)









Por pli detala priskribo de la deveno de mamuloj jenas ankoraŭ unu kladogramo — por la subordo Cynodontia (laŭ rezultoj de la esploro far Liu Jiun kaj P. Olsen (2010)[3]):

Cynodontia


Dviniidae



Procynosuchidae





Madysauridae


Epicynodontia

Galesauridae




Thrinaxodontidae


Eucynodontia

Cynognathia

Cynognathidae


Gomphodontia

Diademodontidae




Trirachodontidae



Traversodontidae





Probainognathia

Chiniquodontidae




Probainognathidae


Prozostrodontia

Prozostrodon




Therioherpetidae




Tritheledontidae




Tritylodontidae




Brasilodontidae




MAMMALIA
















Referencoj[redakti | redakti fonton]

  1. LAURIN M., REISZ R. R.  (2011). Synapsida. Mammals and their extinct relatives. The Tree of Life Web Project. Arkivita el la originalo je 2013-01-20. Alirita 2012-04-26.
  2. Kemp T. S. (2001) The Origin and Radiation of Therapsids // Forerunners of Mammals: Radiation, Histology, Biology, ed. by A. Chinsamy-Turan, Bloomington, Indiana: Indiana University Press, p.  3—30. ISBN 978-0-253-35697-0.
  3. LIU J., OLSEN P. (2010). The Phylogenetic Relationships of Eucynodontia (Amniota: Synapsida)[rompita ligilo] // Journal of Mammalian Evolution, 17 (3), pĝ. 151—176. — COI:10.1007/s10914-010-9136-8.