Taja lingvaro

El Vikipedio, la libera enciklopedio
(Alidirektita el Tajaj lingvoj)
Taja lingvaro
ภาษาไต p̣hās̛̄ātay
lingva familio • lingva subfamilio
Kam–Tai
Parolata en Suda Ĉinio (Gŭangŝjio, Gŭiĝoŭo, Junano kaj Gŭangdongo), Sud-Orienta Azio
Denaskaj parolantoj ĉ. 70 milionoj
Lingvistika klasifiko
Kradaja
Taja lingvaro

Lingvaj kodoj
Lingvaj kodoj
  ISO 639-2 tai
Angla nomo Tai
Franca nomo langues taï
vdr
La tajaj lingvoj estas:
  •  Norda taja / Norda ĝŭanga
  •  Centra taja / Centra ĝŭanga
  •  Sudokcidenta taja / taja
  • La taja lingvaro (ภาษาไต p̣hās̛̄ātay) estas branĉo de la kradaja lingvaro. Parolantoj nombras ĉirkaŭ 70 milionoj. La plej multnombraj popoloj de la familio estas tajoj, laŭoj, ĝŭangoj kaj ŝanoj.

    Nomo[redakti | redakti fonton]

    Tai, Taja, kaj Dai estas ofte uzata de parolantoj de multaj tajaj lingvoj. Laŭaj lingvistoj, tamen, emas opinii ke la siama-taja apartenas al la laŭa lingvo. Kelkaj lingvistoj ŝatas nomi la norman tajan "siama lingvo". Same, aliaj povus nomi la taj-kadajan lingvaron "daja lingvo".

    La lingvaro foje nomatas "ĝŭanga lingvaro" en Ĉinio kaj "Nung" en Vjetnamio.

    Etnogeografia distribuo[redakti | redakti fonton]

    Laŭ Ethnologue[redakti | redakti fonton]

    Jen la listo de subgrupaj lingvoj laŭ Ethnologue:[1]

    • Kuan (lingvo de Laoso)
    • Rien (lingvo de Laoso)
    • Tai Do (lingvo de Vjetnamio)
    • Tai Pao (lingvo de Laoso)
    • Tay Lhang (lingvo de Laoso)
    • Centra taja lingvaro (Central Tai languages)
      • 6 diversaj ĝŭangaj (Ĉinio) kaj 4 aliaj lingoj (Vjetnamio)
    • Nord-taja lingvaro (Northern Tai languages)
      • 10 diversaj ĝŭangaj kaj la bujia (Ĉinio), la Saek kaj Tai Mène (Laoso), kaj la Yoy (Tajlando)
    • Sudokcidenta-taja lingvaro (Southwestern Tai languages)
      • 33 lingvoj (Barato, Birmo, Laoso, Ĉinio kaj Vjetnamio)
    skribaĵo "bonkora elefanta rajdisto" en alfabetoj de diversaj tajaj lingvoj.

    Li (1977)[redakti | redakti fonton]

    La propono de Li (1977) (norma kategorio).

    Tai 

    Nord-taja lingvaro



    Centra-taja lingvaro



    Sudokcidenta-taja lingvaro



    La propono de Gedney (1989).

    Tai 

    Nord-taja lingvaro




    Centra-taja lingvaro



    Sudokcidenta-taja lingvaro




    La propono de Haudricourt (1957).

    Tai 


    Nord-taja lingvaro



    Centra-taja lingvaro




    Sudokcidenta-taja lingvaro



    Alia[redakti | redakti fonton]

    Etnogeografia distribuo estas jena (mln):

    LingvogrupoSUEŭropoAzioAfrikoAmerikoOceanioMondo
    Golaŭoj - - 0.06 - - - 0.06
    Dung-ŝujoj - - 1.80 - - - 1.80
    Lioj - - 0.86 - - - 0.86
    Siamaj tajoj - - 66.74 - 0.05- 66.79
    Totalo--69.46-0.05-69.51

    SU - Teritorio de iama Sovetunio sen baltaj landoj.[mankas fonto]

    Ĝŭangoj
    Pli detalaj informoj troveblas en artikolo Ĝŭangoj.
    Laŭoj
    Pli detalaj informoj troveblas en artikolo Laŭoj.
    • Popolo, ĉefloĝantoj de Laoso (2,95 mln). Loĝas ankaŭ en nordo kaj nordoriento de Tajlando (15 mln) kaj en aliaj landoj kiuj estis en Hindoĉinio. Totala kvanto: 18 mln (1992).
    • Lingvo: laŭa.
    • Kredantoj: budhistoj.
    Siamaj tajoj
    Pli detalaj informoj troveblas en artikolo Tajoj.
    • Popolo de taja grupo, ĉefloĝantoj de Tajlando (29,5 mln). Totala kvanto: 29,7 mln (1992).
    • Lingvo: La siama.
    • Kredantoj: budhistoj.
    Ŝanoj
    • Popolo de taja grupo en sudoriento de Birmo (2,85 mln), en Tajlando kaj Laoso. Totala kvanto: 2,93 mln (1987).
    • Kredantoj: precipe budhistoj.

    Referencoj[redakti | redakti fonton]