Tajpeo
Tajpeo (en tradicia ĉina skribo: 臺北市; en plisimpligita ĉina skribo: 台北市 ; en Hanyu Pinyin Táiběi Shì; prononco: [taj-bej]; signifo: "nordo de Tajvano") estas la ĉefurbo de Tajvano aŭ Formozo, kaj la plej granda urbo de tiu insulo.
La urbo havis 2 618 058 loĝantojn en marto de 2006.
Areo de la urbo estas 271.7997 km2.
La geografiaj koordinatoj estas 25° 02′ N 121° 38′ O / 25.033 °N, 121.633 °O (mapo)Koordinatoj: 25° 02′ N 121° 38′ O / 25.033 °N, 121.633 °O (mapo).
Geografio
Tajpeo troviĝas en granda kaldrono en norda parto de insulo. La urbo havas 2 riverojn rande, aliflanke estas ankaŭ montoj.
Historio
Lokaj gentoj vivis en tiu loko ĝis la 18-a jarcento, ekde 1709 ankaŭ ĉinaj gentoj. Tajpeo estis negrava departementa sidloko, sed ekde 1894 ĉefurbo de la tuta insulo. Post 1 jaro Japanio akiris la insulon kaj lasis la ĉefurbon tie, sed la japana nomo estis Taihoku. Baldaŭe proksimaj urboj aliĝis al Taihoku. Post la 2-a mondmilito Ĉinio rericevis la insulon. Tajpeo iĝis provizora ĉefurbo.
Ekonomio
La plej gravaj industrioj estas elektraj kaj elektronikaj varoj, teksaĵoj, ŝipokonstruo kaj motoroj. La urbo apartenas al la plej gravaj financaj centroj.
Trafiko
Tajpeo havas internacian kaj enlandan flughavenojn. La stacidomo estas grava nodo. En la urbo la plej gravaj estas la metroo kaj tramoj, kiuj parte trafikas sub la krusto. Ankaŭ aŭtobusoj liveras la pasaĝerojn.
Vidindaĵoj
- Taipei 101
- bestoĝardeno
- memordomo de Ĉiang Kai-ŝek
- muzeoj
- temploj
Klimato
Tajpeo havas subtropikan klimaton kun influo de musono. Ŝtormoj oftas inter junio-oktobro. Somere la temperaturo estas 30', vintre iomete sub 20', sed tiu sezono estas mallonga. Jare pluvas po 2400 mm.
Ĝemelurboj
- Ŝablono:Flagicon Houston, Usono
- Ŝablono:Flagicon Lomeo, Togo (1966)
- Ŝablono:Flagicon Manilo, Filipinoj (1966)
- Ŝablono:Flagicon Cotonou, Benino (1967)
- Ŝablono:Flagicon Seoulo, Sud-Koreio (1968)
- Ŝablono:Flagicon Kezonurbo, Filipinoj (1968)
- Ŝablono:Flagicon Ho-Ĉi-Minh-urbo, Vjetnamo (1968)
- Ŝablono:Flagicon San Francisco, Usono
- Ŝablono:Flagicon Santo Domingo, Domingo (1970)
- Ŝablono:Flagicon Guam, Usono
- Ŝablono:Flagicon Tegucigalpa, Honduro (1975)
- Ŝablono:Flagicon Cleveland, Usono
- Ŝablono:Flagicon Ĝido, Saŭda Arabio (1978)
- Ŝablono:Flagicon Indianapolis, Usono
- Ŝablono:Flagicon Marshall, Usono
- Ŝablono:Flagicon Phoenix, Usono
- Ŝablono:Flagicon Los Angeles, Usono
- Ŝablono:Flagicon Atlanta, Usono
- Ŝablono:Flagicon Oklahoma City, Usono
- Ŝablono:Flagicon Johannesburg, Sud-Afriko (1982)
- Ŝablono:Flagicon Gold Coast, Aŭstralio (1982)
- Ŝablono:Flagicon Pretoria, Sud-Afriko (1983)
- Ŝablono:Flagicon San Jose, Kostariko (1984)
- Ŝablono:Flagicon Lilongwe, Malavio (1984)
- Ŝablono:Flagicon Versailles, Francio (1986)
- Ŝablono:Flagicon Asunción, Paragvajo (1987)
- Ŝablono:Flagicon Panamurbo, Panamo (1989)
- Ŝablono:Flagicon Managua, Nikaragvo (1992)
- Ŝablono:Flagicon San Salvadoro, Salvadoro (1993)
- Ŝablono:Flagicon Varsovio, Pollando
- Ŝablono:Flagicon Ulan-Ude, Rusio (1996)
- Ŝablono:Flagicon Boston, Usono
- Ŝablono:Flagicon Dallas, Usono
- Ŝablono:Flagicon Dakaro, Senegalo (1997)
- Ŝablono:Flagicon Banĵulo, Gambio (1997)
- Ŝablono:Flagicon Bissau, Gvineo Bisaŭa (1997)
- Ŝablono:Flagicon Mbabane, Svazilando (1997)
- Ŝablono:Flagicon Ulan-Batoro, Mongolio (1997)
- Ŝablono:Flagicon San Nicolás de los Garza, Meksiko (1997)
- Ŝablono:Flagicon La-Pazo, Bolivio (1997)
- Ŝablono:Flagicon Gvatemalurbo, Gvatemalo (1998)
- Ŝablono:Flagicon Monrovio, Liberio (1998)
- Ŝablono:Flagicon Vilno, Litovio (1998)
- Ŝablono:Flagicon Majuro, Marŝaloj (1998)
- Ŝablono:Flagicon Rigo, Latvio
- Ŝablono:Flagicon Uagaduguo, Burkina Faso (2008)
- Ŝablono:Flagicon Daegu, Sud-Koreio
Eksteraj ligiloj
- Oficiala retpaĝaro de la urbo (havebla ĉine kaj angle).
|
|