Roger Casement
| Roger Casement | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
| Persona informo | |||||
| Roger Casement | |||||
| Naskiĝo | 1-an de septembro 1864 en Sandycove | ||||
| Morto | 3-an de aŭgusto 1916 (51-jaraĝa) en HM Prison Pentonville | ||||
| Mortis pro | mortpuno vd | ||||
| Mortis per | pendumo vd | ||||
| Mortigita de | John Ellis vd | ||||
| Tombo | Glasnevin Cemetery vd | ||||
| Religio | katolikismo vd | ||||
| Lingvoj | angla vd | ||||
| Ŝtataneco | Irlando • Unuiĝinta Reĝlando de Granda Britio kaj Irlando vd | ||||
| Alma mater | Ballymena Academy vd | ||||
| Partio | Irish Volunteers vd | ||||
| Familio | |||||
| Patro | Roger Casement vd | ||||
| Patrino | Anne Jephson vd | ||||
| Gefratoj | Tom Casement vd | ||||
| Profesio | |||||
| Okupo | diplomato • verkisto • poeto • politikisto • diplomatia konsulo • revoluciulo vd | ||||
| Aktiva en | Berlino vd | ||||
| |||||
| vd | Fonto: Vikidatumoj | ||||
Siro Roger David CASEMENT (n. la 1-an de septembro 1864 en Kingstown en Irlando, m. la 3-an de aŭgusto 1916 en Londono) estis elstara brita registara oficisto, kiun oni ekzekutis pro perfido kaj kiu iĝis tiel plej grava martiro de la irlanda ribelo kontraŭ la brita regado.
Casement estis brita konsulo en portugala Orienta Afriko (nun Mozambiko; 1898–1900), poste en Angolo (1898–1900), en la Libera Ŝtato Kongo (1901–04) kaj en Brazilo (1906–11). Li senvualigis la kruelan ekspluatadon de la lokaj laboristoj fare de la blankaj komercistoj en Kongo kaj apud rivero Putumayo en Peruo. Tio alportis por li mondan famon. Laŭ raporto pri Kongo en 1904, oni traorganizis la tiean belgan administradon (1908), pro la raporto pri Putumayo li iĝis Siro (nobelo, 1912).
Li hejmenveturis al Irlando en 1912 pro malsaniĝo. Kvankam li estis el ulstera protestanta familio, li ĉiam simpatiis kun la romkatolikaj irlandaj naciistoj. Li helpis fine de 1913 fondi la Irlandajn Naciajn Voluntulojn. En julio de 1914 li vojaĝis al Novjorko por akiri apogon kontraŭ la britoj. Kiam komenciĝis la unua mondmilito, Casement esperis helpon de Germanio, tial li vizitis Berlinon, novembre de 1914. Tie li spertis, ke la germanoj ne kuraĝas militiri por Irlando kaj eĉ la irlandaj militkaptitoj ne apogas lin.
Casement provis trovi germanajn oficirojn por gvidi la Paskan ribelon (1916), sed sensukcese. Li veturis per germana submarŝipo (12-an de aprilo) al Irlando, sed li malfruis, la ribelo komenciĝis. Oni arestis lin (24-an de aprilo), kondamnis lin al ekzekuto kaj ekzekutis lin. Laŭ liaj trovitaj memorlibroj, li estis samseksema. Li ricevis ŝtatan entombigon en Irlando, en 1965.
Literaturo[redakti | redakti fonton]
- Brian Inglis: Roger Casement (1973)
- B. L. Reid: The Lives of Roger Casement (1976)
- Roger Sawyer: Casement, the Flawed Hero (1984)