Zhou Zuoren
| Zhou Zuoren | |
|---|---|
| |
| Persona informo | |
| Naskiĝo | 16-an de januaro 1885 en Ŝaosing |
| Morto | 6-an de majo 1967 (82-jaraĝa) en Pekino |
| Lingvoj | ĉina • klasika ĉina • skribita ĉiutaga ĉina lingvo |
| Ŝtataneco | Dinastio Qing • Respubliko Ĉinio • Popola Respubliko Ĉinio |
| Alma mater | Universitato Rikjo • Q15954377 • Universitato Hosei |
| Familio | |
| Patro | Zhou Boyi |
| Frat(in)oj | Lu Xun • Zhou Jianren |
| Edz(in)o | Nobuko Habuto |
| Okupo | |
| Okupo | verkisto • tradukisto • esperantisto |
ZHOU Zuoren (ĉine: 周作人; pinjine: Zhōu Zuòrén; Wade–Giles: Chou Tso-jen, naskiĝis la 16-an de januaro 1885, mortis la 6-an de majo 1967) estis ĉina verkisto, konata ĉefe kiel eseisto kaj tradukisto. Li estis la pli juna frato de verkisto Lu Xun (Zhou Shuren). Li estis aktiva esperantisto.
Biografio[redakti | redakti fonton]
Frua vivo[redakti | redakti fonton]
Naskita en Ŝaosing, Zhejiang, li estis edukita ĉe la Jiangnan Maramea Akademio kiel adoleskanto. Sekvante la paŝojn de sia frato Lu Xun, li translokiĝis al Japanio por daŭrigi siajn studojn en 1906. Dum sia deĵoro en Japanio, li komencis studi antikvan grekan lingvon, kun la celo traduki la Evangeliojn al klasika ĉina kaj ĉeestis lekciojn pri ĉina filologio de scienculo-revoluciulo Zhang Binglin ĉe Rikkyo Universitato, kvankam li estis supozita studi civilan inĝenieradon tie. Li revenis al Ĉinio en 1911, kun sia japana edzino kaj komencis instrui en diversaj institucioj.
Dum la Movado de la Kvara de Majo[redakti | redakti fonton]
Skribante eseojn en vulgara ĉina lingvo por la influa revuo Nova Junularo, Zhou estis kerna rolanto en la Movado de la Kvara de Majo, dum kiu li iĝis partiano de literatura reformo. En artikolo en 1918, li petis "humanistan literaturon" en kiu "ajna kutimo aŭ regulo kiu iras kontraŭ homaj instinktoj kaj naturo devus esti malakceptita aŭ ĝustigita". Ideala literaturo de Zhou estis kaj demokrata kaj individuisma. Aliflanke, Zhou faris distingon inter "demokrata" kaj "populara" literaturo. Oftaj homoj povas kompreni la lastan, sed ne la unuan. Tio ĉi implicas diferencon inter oftaj homoj kaj la elito. Zhou kondamnis elitajn tradiciajn elmontrojn kiel la Pekina opero. Li konsideris ĝin "naŭza" "malmodesta" kaj aludis al la kantado kiel "stranga nehoma sono."[1]
Liaj mallongaj eseoj, kun refreŝiganta stilo, gajnis por li multajn legantojn ĝis la nuna tago. Li estis precipe interesita en folkloro, antropologio kaj natura historio. Li estis ankaŭ ofta tradukisto, produktanta tradukojn de klasika greka kaj klasika japana literaturo. Plejparto de liaj tradukoj estas pioniraj. Li konsideris sian tradukon de la Dialogoj de Luciano, kiun li finis malfrue en lia vivo, kiel sia plej granda literatura atingo.
Li fariĝis kanceliero de Pekina Universitato en 1939.
Posta vivo[redakti | redakti fonton]
En 1945, post la Dua ĉin-japana milito, Zhou estis arestita pro perfido fare de la naciisma registaro de Ĉiang Kai-ŝek, pro sia kvazaŭa kunlaboro kun la registaro de Wang Jingwei dum la japana okupo de norda Ĉinio. Zhou estis kondamnita al 14 jaroj en Nanjing-Prizono, sed estis liberigita en 1949 fare de la komunisma registaro post pardono. Poste en tiu jaro li revenis al Beijing. Li plu skribis kaj tradukis, sed eldonis siajn laborojn sub pseŭdonimoj. Li mortis dum la Kultura Revolucio.
Dum la unuaj jardekoj de la Popola Respubliko de Ĉinio, la verkoj de Zhou Zuoren ne estis ĝenerale haveblaj al legantoj pro lia supozata kunlaboro. Nur dum la relative liberalaj 1980aj jaroj liaj verkoj estis haveblaj denove. La ĉina scienculo Qian Liqun en 2001 eldonis vastan biografion de Zhou Zuoren sub titolo "Biografio de Zhou Zuoren" (周作人传).
Rilato al Esperanto[redakti | redakti fonton]
Zhou estis aktiva esperantisto. Li estis prezidanto de la Pekina Esperanto-asocio en 1922. Li kaj lia frato Lu Xun gastigis la rusan blindan verkiston kaj esperantiston Vasilij Eroŝenko kiam tiu ĉi vizitis Pekinon.
Referencoj[redakti | redakti fonton]
- ↑ Nicholas D. Krsitof: Beijing Opera Is 200 and Facing a Crisis. En: The New York Times, 1a de novembro 1990