John Islay Francis

John Islay Francis
Persona informo
Naskiĝo	15-an de februaro 1924 (1924-02-15)
Morto	20-an de marto 2012 (2012-03-20) (88-jaraĝa) en Glasgovo
Lingvoj	Esperanto
Ŝtataneco	Unuiĝinta Reĝlando (Britio)
Okupo
Okupo	esperantisto • verkisto • universitata instruisto

John Islay FRANCIS (naskiĝis en 1924, mortis la 20-an de marto 2012) estis skota esperantisto, verkisto kaj profesoro. Li verkis originale en Esperanto poemojn, novelojn, romanojn kaj artikolojn por Esperanto-gazetoj. Li esperantiĝis definitive en 1942.

Li famiĝis en Esperantujo per kunverkado de la poemaro Kvaropo, en kiu enestas lia granda poemciklo La Kosmo. En lia novelaro Vitralo estas noveloj kontraŭ tiranismo, pseŭdomoralo kaj tiaj vanaĵoj, kiel potencavido. Aparte famiĝis lia granda originala romano La granda kaldrono.

Verkoj

Vitralo, 1960.

• Vitralo, novelaro, 1960
• La granda kaldrono, romano, 1978, reeldonita de Esperanto-Asocio de Skotlando en 2017 kiel bitlibro
• Misio sen Alveno, sciencfikcia romano, 1982
• Tri Rakontoj pri la Miljara Paco, novelaro, 1998, eldonita en la Serio Stafeto
• La Kastelo de Vitro, fantasta romano, 2004
• Kronprincedzino, romano, 2011, eldonita de Flandra Esperanto-Ligo
• Danco de Vivo kaj aliaj poemoj, 2012

Recenzoj

Pri Vitralo

„ Ni ĝuis la dek artajn novelojn de Francis, kvankam lia prozo ne tiel flue legiĝas kiel tiu de Privat, verkita antaŭ duona jarcento (Vd. Junaĝa Verkaro) pro ĝiaj gramatikaj kaj sencplivastigaj liberoj, necesaj fakesprimoj sed precipe tro oftaj certe en prozo nebezonataj novaj vortoj kaj — kurioza fenomeno — ne aŭdataj en la « vivanta lingvo » de ia « esperanta popolo ». La neologisma naskorgano de niaj plijunaj aŭtoroj ŝajnas lomete hipertrofiita, tiel ke neinicito kelkfoje havas la impreson troviĝi antaŭ kriptogamo. Tion dirinte — la lango prezentas kion la koro sentas — ni « hastas » konfesi ke Francis, la poeta aŭtoro de la makrokosmo (Vd. «Kvaropo») per sama talento nun en prozo sekelas senindulge la mikrokosmon, la homon. Ĉiam nerekte atestante li ne elpaŝas la kadron de ia rakonto. se ne iufoje en « Tuŝo de Morto » en kiu li verŝajne persone enmiksiĝis: « mia stomako krevernas kiam mi pensis pri la eksplodema monstro kvazaŭ prezentata al la artilerio ». Temas pri milita aviadisto. Kvankarn lia verko estas esence intelekla, ŝajne senemocia. malvarmete brila, sentiĝas ĝuste la granda emocio inter vivo kaj morto por kiu nur perecptas liun arkon, kiu igas ĝin drama (« La Vidvino Pirsen », « Ĝermoj en Rikolto »). Per ironia, satira skeptikismo, kelkfoje humuro, li precipe per ia groteskaj figuroj de la labela « Juglando » (kvar noveloj) akravide tuŝigas al ni la malmolon kaj maljuston de la homa vivu kaj socio, kiu emfazas idealojn sed nur avidas personan profiton. Supera fantazio (“ Kiel kaj kial Jurgen turniris por damo Liza”), plastika koncizo. precize pesita ekvilibro kaj denso kun kora bonfaremo de estetikulo karakterizas ĉi tiun « Kolorvitraĵon », kies figuroj ŝajnas malpji koloraj ol tranĉe konturitaj. ” — TYN. Belga esperantisto n372 (maj-aug 1961)

Tradukoj

• La Elbabila Koro, (Heroldo de Esperanto, 1 marto 1962)
• 'Rikardo Tria de Ŝekspiro, Glasgow, Eldonejo Kardo, 1980, 146 paĝoj.

Eksteraj ligiloj

Trovu « John Francis » inter la Vizaĝoj de homoj rilataj al la ideo «Internacia Lingvo»

• Artikolo pri Kronprincedzino en Monato
• Artikolo pri John Islay Francis ĉe Libera Folio
• La Granda Kaldrono bolas spite malpermeson en Libera Folio
• Sten Johansson (2010). “La granda kaldrono”, La Ondo de Esperanto (7 (189)), p. 19.