26-a de decembro

decembro 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31

La 26-a de decembro estas la 360-a tago de la jaro (la 361-a en superjaroj) laŭ la Gregoria kalendaro. 5 tagoj restas.

Je la 26-a de decembro okazis, interalie:

Eventoj[redakti | redakti fonton]

795: Leono la 3-a iĝis papo
838: Ĉirkaŭ 2400 personoj pereis en inundo en Nederlando kaŭzita de ŝtormo sur Norda Maro
887: Berengaro el Friulo estis elektita reĝo de Italio de la sinjoroj de Lombardio - kronita per Fera Krono en Pavio
1135: Stefano kroniĝis kiel reĝo de Anglio
1246: Reĝo Alfonso la 10-a nuptis en Valadolido Violante de Aragono
1351: Venko de la armeo de Kantono Zuriko super la habsburga en batalo de Dättwil (Baden)
1418: Kronprinco Karlo la 7-a proklamis sin reganto de la reĝlando Francio
1476: Duko de Milano Galeazzo Maria Sforza estis murdita en preĝejo de tri siaj korteganoj
1552: Trupoj de imperiestro Karlo la 5-a ĉesigis sieĝon de Metz post 60 tagoj da senutilaj klopodoj
1606: Premiero de la tragedio Reĝo Lear de William Shakespeare okazis en ĉeesto de la reĝo de Anglio Jakobo la 1-a
1620: Krimoj de Erzsébet Báthory estis malkovritaj
1655: Sveda diluvo: sensukcesa sieĝo de pola pilgrimejo Jasna Góra finiĝis
1665: Antaŭkolumba arto: markizo Fernando Cospi transdonis al biblioteko de la Universitato de Bolonjo aztekan dokumenton kun informoj pri astrologio kaj magio
1687: Lastan fojon erupciis meksika vulkano Citlaltepetl
1776: Usona Milito de Sendependeco: George Washington gvidis kolumnon de la Kontinenta Armeo trans la rivero Delavaro por surpriza atako al soldatejo de Landgrafujo Hesio-Kaselo ĉe la Batalo de Trenton
Napoleonaj Militoj:
- 1805: Milito de la Tria Koalicio: franca-aŭstra Bratislava paco subskribiĝis en Prešpur - post malvenko en la batalo de Ulm Aŭstra imperio subskribis la kvaran pactraktaton kun Napoleona Francio
- 1806: Milito de la Kvara Koalicio: okazis du bataloj — en Gołymin, distrikto Ciechanowski, rusoj sukcesis sin defendi kaj retiriĝi kaj en Pułtusk, pri ponto sur Narevo dum neĝtempesto, francoj komandataj de Louis-Nicolas Davout perdis 1500-7000 soldatojn kaj rusoj 3500-5000 (kun vunditoj kaj pereintoj)
1820: Pola poeto Adam Mickiewicz verkis Odon al juneco
1825: Rusia Imperio: Decembrista insurekcio okazis en Sankt-Peterburgo
1825: En Usono Kanalo Erie malfermiĝis
1831: Milano: en Teatro alla Scala okazis premiero de la opero Norma de Vincenzo Bellini
1837: Venecio: rekonstruita post brulego Teatro La Fenice remalfermiĝis
1860: Angla Sheffield F.C. kaj Hallam F.C. estis unuaj du sportokluboj konkurencantaj en futbala matĉo
1862: Minesoto: en Mankato oni ekzekutis 38 Siuojn
1884: Hispana Okcidentafriko kreiĝis
1898: Akademio de Sciencoj de Francio: Maria Skłodowska-Curie kaj Pierre Curie anoncis malkovron de radiumo
1899: En Lvovo laŭ iniciato de Ivan Franko, Miĥajlo Hruŝevskij kaj aliaj formiĝis la Ukraina Naci-Demokratia Partio
1905: Japana kirasŝipo Tsukuba surakviĝis
Unua Mondmilito
- 1915: Venko de brita-belga mararmeo super la germana en batalo de lago Tanganjiko
1918: Porsendependeca politikisto kaj komponisto Ignacy Jan Paderewski alvenis al Poznań, salutata kun entuziasmo, kio estis impulso al patriotaj manifestacioj, akre subpremataj de germanoj - sekvan tagon eksplodis Ribelo de Grandpolujo
1919: Konsilio de Popolaj Komisaroj dekretis pri likvido de analfabeteco en Rusia Soveta Federacia Socialisma Respubliko
1919: Registaro de Ukraina Popola Respubliko revokis ukrainan mision de la Konferenco de Parizo
1925: Komunista partio de Barato formiĝis
1925: Turkio enkondukis Gregorian kalendaron
1926: Premieroj:
- 45 Minutes from Hollywood - unua filmo kun partopreno de Laurel kaj Hardy
- Unua belorusa plenlonga filmo Arbara historio de kinoreĝisoro Jurij Tariĉ surbaze de la rakonto Porkisto de Miĥas Ĉarot
1933: Japana aŭtomobila konzerno Nissan fondiĝis
1933: FM-radio estis patentita de usona profesoro Edwin Armstrong
1939: Pli ol 30 mil personoj pereis pro tertremo en turka urbo Erzincan
Dua Mondmilito
- 1939: Germana okupado de Pollando: pola Patriota Organizaĵo "Juna Aglo" fondiĝis en distrikto Miechowski; nokte de la 26-a/27-a de decembro en Wawer (nun kvartalo de Varsovio) du germanaj suboficiroj estis mortigitaj en restoracio de du konataj al polico krimuloj - germanoj tuj pendumis restoraciestron Antoni Bartoszek kaj la sekvan tagon okazigis masakron de pli ol 100 hazardaj homoj, en tio ekzekutis grupon de judoj kaj ruson
- 1940: Gestapo sendis al koncentrejo Mauthausen-Gusen 33 polojn; en Poznań polico arestis 9 polojn pro veturado sen polica permeso kaj aperis flugfolioj por ĉi tage omaĝi al "herooj de la Ribelo de Grandpolujo"; fortiĝo de incidentoj ŝtatlime de Siamo kaj Hindoĉinio (ĝis la 31-a de decembro)
- 1941: Britaj specialaj taĉmentoj detruis germanan militejon en norvega insularo Lofotoj; apud sieĝita Tobruk sinkas torpedita vaporŝipo s/s "Warszawa" transportanta provizon, kiu de novembro 1939 veturigis ĉ. 10 000 polajn soldatojn de grekaj kaj jugoslaviaj havenoj al Marsejlo, kaj poste al Bejruto kaj Hajfo (plimulto de ĝia skipo saviĝis); Winston Churchill kiel unua brita ĉefministro alparolis en Usona kongreso; sovetia amfibia albordiĝo sur Kerĉa duoninsulo por liberigi sieĝatan Sebastopolon de rumana-germana armeoj
- 1942: Ribelo de Zamość: speciala taĉmento de Kamparanaj Batalionoj atakis ekloĝitan de germanoj vilaĝon Lipsko en distrikto Zamojski; Francio: pafmortigo de studento, mortigintan admiralon François Darlan
- 1943: Militkrimoj: Germana polico pafmortigis en Świdnik-Adampol dekkelkajn personojn, venĝe pro mortigo de 2 germanoj, kaj en Starachowice 7 virojn; taĉmento de Popola Gvardio batalis kontraŭ germanoj apud Franciszków (distrikto Zamojski); apud norda marbordo de Norvegio estis sinkigita de britoj germana batalŝipo Scharnhorst - el inter 1968 maristoj travivis nur 36
- 1944: Generalo Leopold Okulicki estis nomumita ĉefkomandanto de Pola Enlanda Armeo; grupo de Popola Armeo mortigis en Radomsko komandanton de ĝendarmaro pro brutala traktado de pola loĝantaro; nokte de la 26-a/27-a de decembro proksime al Częstochowa vespere sekrete alteriĝis militista misio de aliancaj oficiroj - ŝirmata de Pola Enlanda Armeo en radia kontakto kun Special Operations Executive; britoj lastfoje alterigis polajn mutobskurulojn en okupatan Pollandon; Belgio: Tria Armeo de George S. Patton rompis ĉirkaŭigon de usonaj armitaj fortoj ĉe Bastogne (farinte koridoron); Orienta Fronto: trupoj de 2-a kaj 3-a Ukraina Fronto atingis Danubon apud Esztergom ĉirkaŭigante norde de la ĉefurbo grupon de german-hungara armeo
1945: Pollando reakiris Prusian Silezion (post la Sileziaj Ribeloj kreiĝis Pola Silezio)
1945: Francio ratifis monsistemon de la Ekonomia Modelo de Bretton Woods
1945: Pacifika franko kaj afrika franko estis kreitaj
1947: Ŝtatigo de bankoj okazis en Popola Respubliko Bulgario
1948: Hungara kardinalo József Mindszenty estis malliberigita
1949: Barato deklariĝis aŭtonoma kaj suverena demokratio kun nova konstitucio
1957: Filma mondpremiero de Sovaĝaj fragoj de Ingmar Bergman okazis en Svedio
1959: Bulgara nacia televido ekfunkciis
1962: Ĉinio kaj Mongolio fiksis landliman traktaton
1963: Rok-muziko: "kontraŭkultura" brita invado komenciĝis
1968: Arabaj teroristoj pripafis sur aviadilejo en Ateno israelan aviadilon de flugkompanio El Al, mortigante 1 personon kaj 2 vundante
1973: Kometo Kohoutek trapasis sian perihelion
1975: Unua supersona pasaĝeraviadilo Tupolev 144 komencis regulan flugadon
1978: En Parizo komenciĝis ĉiujara Ralio Parizo-Dakaro
1980: Estinta centr-afrika diktatoro Jean-Bédel Bokassa estis mortkondamnita kontumace
1982: Persono de la jaro laŭ usona semajnrevuo Time iĝis persona komputilo
1986: Testoflugo de soveta jetmotora transporta aviadilo Antonov An-124
1987: Metroo de Samara ekfunkciis
1991: Eŭropa Unio agnoskis Ukrainion sendependa ŝtato
1991: Dissolvo de Sovetunio: decide de la Supera Soveto ĉesis ekzisti Sovetunio
1996: La plej longa striko en historio de Sud-Koreio komenciĝis
1999: Uragano Lothar en norda Francio, sud-okcidenta Germanio, Svislando kaj Aŭstrio mortigis preskaŭ 50 personojn kaj kaŭzis damaĝojn de ĉirkaŭ 6 miliardoj da dolaroj
1999: En parko de Kastelo de Versailles tempesto faligis ĉ. 18,5 mil arbojn
2003: Irano: en Bam je la 1-a horo 56 sekundoj laŭ UTC (5:26 de la loka tempo), tertremo kun grando 6,8 kaŭzis almenaŭ 40 000 mortintojn kaj 50 000 vunditajn - detruo de Bam-Citadelo en la aĝo de 25 jarcentoj
2004: Hinda Oceano: Hinda-Oceana Tertremo kaŭzis cunamon, kiu en Azio kaj ankaŭ en Afriko kaj Aŭstralio mortigis pli ol 300 000 homojn - la detruocentro okazis en provinco Aĉeo de Sumatro kaj la cunamo atingis Baraton, Bangladeŝon, Srilankon, Birmon, Tajlandon, Malajzion, Indonezion, Somalion kaj Tanzanion
2004: Ukrainio: Viktor Juŝĉenko gajnis ripetitan prezidentbaloton
2006: Litovio: akva amuzparko estis malfermita en kuracloko Druskininkai
2012: Abe Shinzo la duan fojon iĝis ĉefministro de Japanio
2012: En urbo Niĵnij Tagil (Rusio) oni malfermis 4 skisaltejojn
2014: Tri laborantoj de nuklea centralo en sudkorea urbo Ulsan pereis dum testado de du nukleaj reakciujoj pro elfluo de venenaj gasoj
2015: La duan fojon en historio oni registris gravitajn ondojn, kies fonto estis kunpuŝiĝo de du nigraj truoj
2017: Estinta futbalisto George Weah gajnis prezidentan voĉdonadon en Liberio
2018: Sveda esperantisto Johannes Genberg fondis esperantistan socian retejon Nubo.re