Aleksandrio

	Aleksandrio
	arabe الإسكندرية Al Iskandariyah, greke Ἀλεξάνδρεια
	urbo
	Kajo en Aleksandrio
Flago	Blazono
Lando	Egiptio
Provinco	Provinco Aleksandrio
Historiaj regionoj	4
Rivero	Nilo Nildelto
Situo	Aleksandrio
- alteco	5 m s. m.
- koordinatoj	31° 11′ 32″ N 29° 54′ 14″ O / 31.19222 °N, 29.90389 °O (mapo)
Areo	2 679 km² (267 900 ha)
Loĝantaro	4 110 015 (2006)
Denseco	1 534,16 loĝ./km²
Fondo	332 a.K.
- fondinto	Aleksandro la Granda
Urbestro	Adel Labib
Horzono	OET (UTC+2)
- somera tempo	OEST (UTC+3)
Poŝtkodo	21500
Telefona antaŭkodo	+20 3
	Situo enkadre de Egiptio Situo enkadre de Egiptio
	Situo enkadre de Afriko Situo enkadre de Afriko
	Vikimedia Komunejo: Alexandria
	Retpaĝo: www.alexandria.gov.eg/default.aspx

Por samtitola artikolo vidu la paĝon Aleksandrio (apartigilo).

Koordinatoj: 31° 11′ 32″ N 29° 54′ 14″ O / 31.19222 °N, 29.90389 °O (mapo)

Aleksandrio (greke Αλεξάνδρεια, kaj arabe الإسكندرية, Al Iskandariyah) estas urbo kaj ĉefa marhaveno en Egiptio ĉe la Mediteranea Maro. Ĝi nomiĝis laŭ Aleksandro la Granda, kiu fondis la urbon en -332, kaj estis hejmo de Eŭklido. Ĝi rapide fariĝis unu de la plej grandaj urboj de la Helenisma civilizo, kaj estis la sidejo de la Ptolemea dinastio. Dum pli ol mil jaroj post sia fondo, ĝi estis ĉefurbo de la lando, kaj restis ĝis hodiaŭ unu el la plej grandaj kaj gravaj urboj de Egiptio. Nun ĝi estas la dua plej granda urbo de la lando.

Geografio

Aleksandrio situas laŭ la Mediteraneo. Dosouk troviĝas 72, Ŝebin el-Komo 168, ĉefurbo Kairo 182, Damiato 184, Port Saido 229, Mersa Matruh 251, Asuano 844 kilometrojn (aere) [1].

Iamaj monumentoj

Dum praa tempo, Aleksandrio koniĝis pro sia lumturo (unu el la sep mirindaĵoj de la antikva mondo) kaj sia biblioteko (la plej granda en la mondo) kun la "templo de la muzoj", nun nomata Muzeo de Aleksandrio, kvankam ne temas pri io komparebla al moderna muzeo, pli kiel antikva universitato. Notindas ankaŭ la templo Serapeum.

Servoj en la nuntempa urbo

Trafiko

Aleksandrio havas signifan havenon laŭ la maro kaj flughavenon. Estas ligoj fervoje kaj voje. Enurbe metroo trafikas ekde 2020.

Konataj loĝantoj

Eminentuloj de antikva Aleksandrio

Patriarkoj

Aleksandrio en Esperanto

En la kvina kanto de la verko de Abel Montagut nome Poemo de Utnoa okazas asembleo de la Gobanoj (eksterteranoj). Tie oni akceptas, ke oni plikuraĝigu la malfortigitan Utnoan (nome la ĉefrolulo Noa) pere de la drogo anoŭdo. Inna malsupreniras kaj liveras ĝin al Noa. Je ties efiko aperas antaŭ li la poeto Valmikio kaj poste la japana pentristo Hokusajo kiuj montras al li laŭvice la enormajn atingojn de la estonta homaro, se li sukcesas savi ĝin, nome, en Azio, kaj poste venas la vico de Fidiaso, kaj poste Maria Sklodovska, kiuj montras al Utnoa la mirindaĵojn de Eŭropo. La venonta ĉiĉerono estas Akenatono kiu montras interesaĵojn el Afriko dekomence el Egiptio, kaj kompreneble unu el ĉefaj rimarkindaĵoj (kaj unuaj) estas Aleksandrio:

„

Jam ili pluvojaĝas kaj fluge venas Afrikon,

super Egipta grundo, la piramide roklarma.

-Jen kun lumturo luksa l'Aleksandria haveno,

impona konstruaĵo sur la insulo Faroso,

ĉe urbo kun skribrula biblioteko fiera,

kien pilgrime venos la scienculoj el ajna

mondregiono por ĉiubranĉaj studoj erudaj.

Baldaŭ ili alŝvebas al la sabloza Gizeo.

Inter kolonaj temploj, jen piramido Keopsa,

tiuj de Mikerinos kaj diokulta Kefreno,

brilantaj sub sunhelo per kalkoŝtona kovraĵo,

kaj la arkana Sfinkso, alrigardanta nenien,

saĝulo leonkorpa, nura kreanto de morgaŭ.^[1] ”

Vidu ankaŭ

Notoj

↑ Abel Montagut, Poemo de Utnoa. Pro Esperanto. Vieno, 1993. ISBN 3-85182-007-X. 225 p., p. 121-122.

Eksteraj ligiloj

Aleksandrio en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)
Kategorio Aleksandrio en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)
Aleksandrio en Vikivojaĝo (Turisma gvidilo)

Bibliotekoj

[1] Abel Montagut, Poemo de Utnoa. Pro Esperanto. Vieno, 1993. ISBN 3-85182-007-X. 225 p., p. 121-122.

[1]