Amerika (novelo)
| Der Verschollene | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
| nefinita romano • literatura verko | |||||
| Aŭtoroj | |||||
| Aŭtoro | Franz Kafka | ||||
| Lingvoj | |||||
| Lingvo | germana lingvo | ||||
| Eldonado | |||||
| Eldondato | 1927 | ||||
| Loko de rakonto | Usono | ||||
| |||||
Ameriko aŭ Ameriko: La malaperinto (germane: Der Verschollene) estas nefinita romano de la verkisto Franz Kafka. Tiu ĉi romano estis la unua libro kiun Kafka verkis. La romano estis verkita inter 1911 kaj 1914, sed estis publikigita nur en 1927, proksimume 4 jarojn post la morto de Kafka.
La romano inkludas multajn aspektojn kiuj estis influitaj fare de la parencoj de Kafka kiuj enmigris al Usono. La origina nomo de la romano estas 'La malaperinta persono', sed Max Brod elektis la nomon "Ameriko" kiam li kolektis la nefinitajn partojn de la romano kaj publikigis ilin post la morto de Kafka.
La romano komenciĝas per novelo nomita La Rikolto, publikigita en 1913. Kafka verkis la rakonton kun la celo esti la unua ĉapitro de la romano, sed poste forlasis sian laboron de la romano kaj publikigis la rakonton aparte. Kafka estis tre influita per la membiografio de Benjamin Franklin kaj la romanoj de Charles Dickens, kaj skribis en sia taglibro, ke lia intenco estis verki romanon en la stilo de Dickens.
Intrigo[redakti | redakti fonton]
La rakonto priskribas la bizarajn vagadojn de deksesjara eŭropa enmigrinto nomita Karl Roßmann, kiu estis devigita iri al Novjorko por eviti la skandalon de sia delogo kaj gravedigo de dommastrino. Kiam la ŝipo alvenas en Usonon, li amikiĝas kun kaŝsekvanto kiu estis misuzita de manaĝero kaj baldaŭ estas forsendita de sia tasko. Karl identiĝas kun la kaŝsekvanto kaj decidas helpi al li; kune ili iras por vidi la kapitanon de la ŝipo. En superreala turno de la okazaĵoj, la onklo de Karl, senatano Jakobo, estas en renkontiĝo kun la kapitano. Karlo ne scias, ke senatano Jakobo estas lia onklo, sed sinjoro Jakobo rekonas lin kaj prenas lin for de la kaŝsekvanto.
Studante la anglan, Karl restas kun sia onklo por iom da tempo kaj amikiĝas kun amiko kiu invitas lin viziti sian vilaon. Post perdiĝo en la vilao, absurde priskribita kiel grandega kaj senfina, kune kun la filino de la amiko de sia onklo, lia onklo forpelas lin. Vagante sencele Rossman translokiĝas en gastejon kie li renkontas irlandan enmigrinton nomitan Robinson kaj francan enmigrinton nomitan Delamarche. La duopo promesas trovi al li laboron, sed ili vendas lian vestokompleton sen permeso, manĝas lian manĝaĵon antaŭ li sen oferti al li ajnaĵon, prirabas liajn havaĵojn kaj forpelas lin por kune fari delikton.
Finfine, Karl sukcesas liberiĝi de ili je malbonaj kondiĉoj post kiam li estas ofertita laboron fare de manaĝero ĉe Hotelo Occidental. Li eklaboras kiel lakea grumo, aŭ pli usonece sonorilo-knabo. La hotelo ankaŭ estas priskribita kiel enorma kaj senfina. Unun tagon Robinson aperas ebria ĉe sia laboro petante lin monon. Li timas perdi sian laboron se oni vidas lin priparoli kun amiko, kio estas malpermesita por lifto-knaboj. Karl jesas pruntedoni al li monon, sed tiam faras la multe pli malbonan delikton nime enŝlosado de ebria malsana Robinson en la liftoknaba dormejo. Maldungita de la hotelo en malhonoro por forlasado de sia posteno, Karl jesas ne nur pagi por la taksio de Robinson, sed ankaŭ aliĝas al li. Ili kune vojaĝas al la loko de Delamarche, kiu nun vivas en la loĝejo kun riĉa kaj grasega sinjorino nomita Brunelda.
Ŝi volas akcepti Karlon kiel sian serviston. Karl rifuzas, sed Delamarche fizike devigas lin resti kaj li estas malliberigita en ŝia loĝejo. Li provas krevi, sed estas batita fare de Delamarche kaj Robinson. Sur la balkono, li babilas kun studento kiu diras al li ke li devus resti, ĉar estas malfacile trovi laboron aliloke. Li decidas resti.
Iun tagon li vidas reklamon por la teatro de Oklahomo, kiu serĉas dungitojn. La teatro promesas trovi dungadon por ĉiuj. Karl petas por laboro kaj engaĝiĝas kiel "teknika laboristo" ĉe grandega vaganta teatro. Li tiam estas sendita al Oklahomo per trajno kaj estas bonvenigita per la vasteco de la valoj kaj adoptas la nomon "Negro" kiel sian propran kaj perdiĝas en ĝi. Tiu fino estas relative optimisma por la kreaĵo de Kafka kaj aliflanke, ambivalenca kaj neklara.