Antaŭ la nuntempo
La esprimo «antaŭ la nuntempo», mallongigita AN, aŭ foje «antaŭ la prezenco» AP estas uzata en Prahistorio, Paleontologio, Geologio kaj Klimatologio, por indiki aĝojn esprimitajn kiel la nombro da jaroj nombritaj el la nuntempo ĝis la pasinteco. La deirpunkto povas esti — depende de la kazo — la jaro 1950, la jaro 2000 aŭ la kuranta jaro. Malsamas al Antaŭ nia erao (n.e.)
Datado-metodoj
[redakti | redakti fonton]Pri Absoluta kronologio disponeblas multaj metodoj hodiaŭ, kiel radiokarbona datado, termofosforesko, urani-toria datado, ktp. Ili estas adaptitaj al tempotranĉaĵoj kiuj varias de unu metodo al alia.
Ĉefaj nunaj datado-metodoj:
- Radiokarbona datado (aĝoj de antaŭ kelkaj centoj da jaroj ĝis ĉirkaŭ 50 000 jaroj);
- Elektrona paramagneta resonanco (de ĉirkaŭ 20 000 jaroj ĝis unu miliono da jaroj);
- Termofosforesko (de ĉirkaŭ 100 jaroj ĝis 800 000 jaroj);
- Optike stimulita fosforesko-datado (de proksimume 100 jaroj ĝis 350 000 jaroj);
- Datado per uranio-torio (de ĉirkaŭ 1000 jaroj ĝis 500 000 jaroj);
- Kali-argona datado (de ĉirkaŭ 100 000 jaroj ĝis pluraj miliardoj da jaroj);
- Argon-argona datado (de ĉirkaŭ 100 000 jaroj ĝis pluraj miliardoj da jaroj).
Por la plej multaj metodoj, la kruda datado akirita postulas korektojn ankaŭ nomitajn "kalibrado" (pri kiu ĉiu el ili dependas de la metodo uzita). Kiam la dato estas kalibrita, oni ofte havas la mencion kalAP aŭ kalAN (en esplorartikoloj), la mencion de la kalibrado-metodo aŭ programaro, same kiel la konfidan intervalon (en % aŭ en σ).