Bozoj
| Bozoj | |
|---|---|
 | |
| etno | |
| Ŝtatoj kun signifa populacio | |
La bozoj estas etna grupo en okcidenta Afriko, kiu ekloĝis precipe laŭlonge la rivero Niĝero. La nomo devenas verŝajne de la bambara vorto bo-so kiu signifas domo el bambuo. Al la etno apartenas pluraj klanoj. Tradicie la bozoj vivas de fiŝkaptado, ekzemple ĉe la Lago Kabara, kaj estas nomataj ankaŭ "majstroj de la rivero".
Lingvoj
[redakti | redakti fonton]La lingvoj parolataj de la bozoj apartenas al la soninka lingvo-grupo, kiu estas parto de la nordokcidentaj Mande lingvoj. Dum lunga tempo ili estis konsideritaj dialektoj de iu lingvo. Nuntempe oni supozas, ke ekzistas minimume kvar memstaraj lingvoj.
Historio
[redakti | redakti fonton]Surrokaj desegnoj atribuitaj al la bozoj datiĝas el periodoj ĝis antaŭ 6000 jaroj. La nuntempa boza kulturo rezultas el la erao en kiu la bordaj regionoj de la Niĝero estis aneksitaj al la Ganaa Imperio en la deka jarcento. La bozoj estis la fondintoj de la maliaj urboj Djenné kaj Mopti.
Kulturo
[redakti | redakti fonton]Kvankam la bozoj estas precipe islamanoj, ilia kulturo konservis multajn animismajn tradiciojn. Ilia totembesto estas virbovo, kies korpo prezentas la Niĝeron kaj kies kornoj prezentas la pirogoj uzataj de la bozaj fiskaptistoj. Unu el la animismaj pra-islamaj kaj pra-patriarkaj tradicioj estas aparta dormejo por junaj viroj, kie ili povas fari unuajn spertojn kun la ina sekso. Tiaj domoj estas konataj ankaŭ de la etno Muria en centra Barato. Laŭ priskribo de Bronislaw Malinowski kaj Wilhelm Reich ili ekzistis ankaŭ ĉe la loĝantoj de la insuloj Trobriand .
Laŭ censo de la jaro 2000 la nombro de la bozoj en Malio egalas al 132.100 homoj.
Bibliografio
[redakti | redakti fonton]- Ziedonis Ligers: Les Sorko (Bozo), maîtres du Niger: étude ethnographique (four volumes). Librairie des Cinq Continents, Paris 1964–1969.
- in ISBN 3-570-19230-X: Geo Special Westafrika, Article: Sexualkunde am Fluss
Eksteraj ligiloj
[redakti | redakti fonton]- The Bozo of Mali Arkivigite je 2006-01-17 per la retarkivo Wayback Machine
- Pliaj informoj pri la bozoj en la angla Arkivigite je 2007-09-29 per la retarkivo Wayback Machine, Wycliffe/SIL.