Ciklopropeno
| Ciklopropeno | ||||
 | ||||
| Plata kemia strukturo de la Ciklopropeno | ||||
 | ||||
| Tridimensia kemia strukturo de la Ciklopropeno | ||||
| Kemia formulo | ||||
| CAS-numero-kodo | 2781-85-3 | |||
| ChemSpider kodo | 109788 | |||
| PubChem-kodo | 123173 | |||
| Fizikaj proprecoj | ||||
| Molmaso | 40,065 g·mol−1 | |||
| Bolpunkto | −36 °C | |||
| Sekurecaj Indikoj | ||||
| Riskoj | R12 | |||
| Sekureco | S9 S16 S33 | |||
| Pridanĝeraj indikoj | ||||
| Danĝero
| ||||
| GHS Damaĝo Piktogramo |
| |||
| GHS Signalvorto | Damaĝa substanco | |||
| GHS Deklaroj pri damaĝoj | H220, H280, H340, H350 | |||
| GHS Deklaroj pri antaŭgardoj | P201, P202, P210, P281, P308+313, P377, P381, P403, P405, P410+403, P501 | |||
(25 °C kaj 100 kPa) | ||||
Ciklopropeno estas cikla organika kombinaĵo kun la kemia formulo C3H4. Ĝi estas la plej simpla cikloalkeno kaj konsistas el trimembra ringo, kiu entanas unu duoblan ligon. Ciklopropeno estas unu el la plej forte streĉitaj ringaj kombinaĵoj, kiujn oni ĝis nun izolis. Ĝi estas pli forte streĉita ol la ciklopropano, ĉar du ligaj anguloj devas malgrandiĝo de 120° je 60° – tiel je 60° – (ciklopropano: 109,5° – 60° = 49,5°). En la naturo aperas pli komplikaj grasacidoj, kiuj entenas ciklopropenan ringon, ekz. la sterculina acido en grajna oleo de Sterculia foetida.
Sintezo[redakti | redakti fonton]
Ciklopropilamina estas metil-izita per metil-jodido. La tiel estiĝanta jodid-salo transformiĝas kun humida arĝenta hidroksido. La sekvanta seka distilado de ciklopropiltrimetila amoniumhidroksido donas per Hofmann-eliminado ciklopropenojn.
Reagemo[redakti | redakti fonton]
Pro sia granda ringa streĉo, ciklopropeno estas tre malkonstanta kaj emas forte al polimeriĝo. Se oni aldonas bromon, estiĝas 1,2-dibrom-ciklopropano, kiam la reago okazas tre forte.