Clara Schumann

Clara Schumann
Persona informo
Naskonomo	Clara Josephine Wieck
Naskiĝo	13-an de septembro 1819 (1819-09-13) en Leipzig, Reĝlando Saksio
Morto	20-an de majo 1896 (1896-05-20) (76-jaraĝa) en Frankfurto ĉe Majno, Reĝlando Prusio,  Germana Imperiestra Regno
Mortokialo	apopleksio
Tombo	Alter Friedhof Bonn
Lingvoj	germana
Loĝloko	Leipzig
Ŝtataneco	Reĝlando Saksio
Subskribo
Familio
Patro	Friedrich Wieck
Patrino	Mariane Bargiel
Frat(in)oj	Marie Wieck • Woldemar Bargiel • Alwin Wieck • Gustav Wieck
Edz(in)o	Robert Schumann
Infanoj	Eugenie Schumann • Felix Schumann • Julie Schumann • Marie Schumann • Ferdinand Schumann • Elise Schumann • Emil Schumann • Ludwig Schumann
Okupo
Okupo	pianisto • komponisto • muzikinstruisto
Verkoj	Piano Concerto No. 1 Piano Trio

Clara Schumann en 100-marka noto je 1997

Clara SCHUMANN [klara ŝuman], origine: Clara Josephine WIECK [vik] (naskiĝis la 13-an de septembro 1819, mortis la 20-an de majo 1896) estis germana pianistino kaj komponistino. Ŝi estis la edzino de Robert Schumann.

Clara Schumann naskiĝis en Lepsiko. Ŝia patro, la pianoinstruisto Friedrich Wieck, donis al ŝi ekde ŝia kvina vivojara striktajn pianolecionojn, krome li instruis al ŝi komponi. Kvankam ŝi en la jaro 1830 (kiel 11-jarulino) publikigis sian unuan komponaĵon (opus 1), ŝi poste ĉefe koncentriĝis al la pianludo, dononte koncertojn en tuta Eŭropo.

Kun Robert Schumann ŝi konatiĝis, kiam li kiel lernanto de ŝia patro venis al Lepsiko. Kontraŭ la volo de ŝia patro ili geedziĝis en la jaro 1840. Ekde tiam ŝi ĉefe subtenis la karieron de sia edzo kaj esence kontribuis al ties sukceso. La paro havis ok gefilojn.

Clara Schumann mortis en Frankfurto ĉe Majno, 40 jarojn post sia edzo.

El Serio Virinoj en Muziko

Clara (Wieck) Schumann (1819-1896) estis germana virtuoza pianisto kaj komponistino naskita en Leipzig. Ŝiaj gepatroj estis la pianistoj kaj pianinstruistoj Mariane kaj Friedrich Wieck. Ŝi estis edukita de la rigora patro kiu sukcese prezentis ŝin kiel mirinfano ekde la dekunua jaraĝo, en ĉiuj grandurboj de Eŭropo. Kiam ŝi estis 14 jaraĝa, ŝi premieris sian propran Pianokonĉerton en La minora kun orkestro direktita fare de Mendelssohn.

Je sia 18 jaraĝo, ŝi fariĝis unu el la ĉefaj virtuozoj de Eŭropo. Anonima recenzisto raportis: "En ŝiaj kreivaj manoj la plej ordinara trairejo, la plej rutina motivo alprenas specialan signifon, koloron, kiun povas doni nur tiu kun la plej aŭtenta arto."

Kiel parto de la ampleksa muzika edukado de ŝia patro, Clara Wieck lernis komponi, kaj de infanaĝo ĝis mezaĝo ŝi havis bonan produktadon. Clara skribis: "komponado donas al mi grandan plezuron... estas nenio kiu superas la ĝojon de kreado”.

Ŝi renkontis Robert Schumann je la aĝo de 11, kiam li venis por studi kun ŝia patro en 1830. Dek jarojn poste, Clara kaj Robert geedziĝis, super la forta rifuzo de Wieck kaj la permeso de la Tribunalo, antaŭ kiu la paro prezentis demandon.

Dum la fruaj jaroj de sia geedziĝo, ili verkis kaj publikigis komunan komponaĵon “Printempo de Amo en dekdu kantoj”. Clara sukcesis komponi kelkajn pianpecojn, lidojn kaj korusverkojn. Ŝiaj ĉambraj verkoj inkludis “Piantriopon en Sol minoro” (Op.17) kaj “Tri romancojn por violono kaj piano” (op.22), inspirita de la naskiĝtago de ŝia edzo.

Ŝi produktis unu ĝis ok komponaĵojn ĉiun jaron de la aĝo de 11, ĝis kiam ŝia produktado ĉesis en 1848. Tamen, kvin jarojn poste, kiam la familio translokiĝis al Duseldorfo ŝi iĝis signife pli produktiva komponante plurajn gravajn verkojn, inkluzive sia op.20 “Variaĵojn pri Temo de Robert Schumann” kaj “Ses Kantojn” op.23. Tiuj verkoj estis publikigitaj jaron poste.

Sed la ŝarĝo de familiaj devoj, kun la kreskanta nombro da gefiloj (la paro havis ok) reduktis ŝian kapablon kiel kreinto. Ŝi estis la ĉefsubtenanto de la familio, ŝi devis gajni monon instruante kaj prezentante koncertturneojn tra Eŭropo. Clara estis internacie fama pianisto, dum Robert, estis apenaŭ konata kiel komponisto. La prezentadoj de Clara ĉiam inkludis verkojn de Robert, kaj tio famigis lin internacie. Ĉar Robert bezonis trankvilon por komponi, Clara devis redukti sian praktikon.

Robert esprimis sian zorgon: “(La verko de Clara) montras teneran kaj muzikan eltrovemon kiel neniam antaŭe. Sed havi infanojn kaj edzon ne iras man en mano kun komponado. Kiom da profundaj ideoj perdiĝas!”. Clara frustrita skribis: "Mi iam pensis, ke mi posedas kreivan talenton, sed mi rezignis pri ĉi tiu ideo; virino ne devus deziri komponi. Se neniu povis, kial mi povus?”

Clara Schumann pianludis sian verkon “Tri Romancoj por violono kaj piano” (op.22), akompanita de la violonisto Joseph Joachim, antaŭ la reĝo Georgo la 5-a de Hanovro, kiu estis "tute ekstaza" aŭdinte ilin. Recenzisto de la “Nova Berlina muzikgazeto” (Neue Berliner Musikzeitung) laŭdis ilin, deklarante: "Ĉiuj tri pecoj elmontras individuan karakteron sincere kreitan kaj skribitan de delikata kaj ĉarma mano." Stephen Pettitt por The Times, skribis, " Ĉarma kaj kortuŝa, oni bedaŭras ke la kariero de Clara kiel komponistino iĝis dependa de tiu de ŝia edzo."

La plej granda parto de la muziko de Clara Schumann neniam estis ludita fare de iu ajn alia kaj estis plejparte forgesita ĝis reviviĝo de intereso en la 1970-aj jaroj. Hodiaŭ, ŝiaj komponaĵoj estas pli kaj pli prezentitaj kaj registritaj.

Clara Schumann, estis unu el la plej gravaj pianistoj de la 19-a jarcento. Estis konservitaj pli ol 1300 koncertprogramoj de ŝiaj prezentadoj en Eŭropo dum 58 jaroj. Komponado estis nur malgranda parto de ŝia rimarkinda arta vivo, lasante al ni nur 23 publikigitajn verkojn. Sed ĝi estas la ĉefa maniero kiel la hodiaŭa publiko povas esplori ŝian riĉan heredaĵon.

Fonto de tiu teksto estas artikolo numero 151 en la artikolserio Virinoj en muziko en la Esperanta Retradio, verkita de Sonia Risso el Urugvajo.

Verkaro

Opus/ WoO	Titolo	Instr	Komp Dato	Eldon Dato	Notoj
Orkestro
	Overture	orch	1830–32		maltrovita
	Scherzo	orch	1830–33		maltrovita
Koncerto
Op. 7	Piano Concerto in A minor 3 mvts	pf orch	1833–35	1836
Op. 18	Piano Concerto No. 2 in F minor	pf orch	1847	1994	celita kiel Op. 18 sed nefinita; Unua movo nur, publ. 1994 kiel Konzertsatz
Ĉambro
Op. 17	Piano Trio in G minor 4 mvts	pf vn vc	by 1846	1846
Op. 22	(3) Romanze für Clavier und Violine	vn pf	1853	1855
Piano
	Variationen über ein Tyroler Lied	pf	1830		maltrovita
	Variationen über ein Original-Thema	pf	1830		maltrovita
Op. 1	4 Polonaises	pf	1830	1831
	Phantasie-Variationen über ein Wieck Romanze	pf	1831		maltrovita
Op. 2	(9) Caprices en forme de valse	pf	1831–32	1832
WoO 4	Etude in AŜablono:Music	pf	1832
Op. 3	Romance variée in C major	pf	1833	1833
	Rondo in B minor	pf	1833		maltrovita
Op. 4	Valses romantiques	pf	1835	1835
Op. 5	4 Pièces caractéristiques	pf	1835	1836
Op. 6	(6) Soirées musicales	pf	1836	1836
Op. 8	Variations de concert sur la cavatine du Pirate de Bellini	pf	1837	1837
Op. 9	Souvenir de Vienne, Impromptu in G minor	pf	1838	1838
Op. 10	Scherzo (No. 1) in D minor	pf	1838?	1839
Op. 11	3 Romances	pf	1839	1840
	Piano Sonata in G minor	pf	1841–42	1991	movoj I & III origine verkitaj en decembro 1841 kiel Sonatine. Allegro kaj Scherzo, mvts II & IV aldonis en Jan.1842; movo III eld. 1845 kiel Op. 15 No. 4
	Impromptu in E major	pf	ĉ.1844	1885	eldonita kiel n-ro 17 en Album du Gaulois
Op. 14	Scherzo No. 2 in C minor	pf	after 1840	1845	Uzas temojn de Lied Op. 12, Ne. 2, "Li venis en ŝtormo kaj pluvo"
Op. 15	4 Flüchtige Stücke ("4 Fleeting Pieces")	pf	1840–44? 4. 1841	1845	N-ro 4 origine parto de Sonatine / Sonata
Op. 16	3 Praeludien und Fugen	pf	by 1845	1845
	Praeludium und Fuga a 4 voci in FŜablono:Music minor	pf	1845	2015
	Praeludium in F minor	pf	1845		listigita erare en iuj katalogoj kiel neeldonita enkonduko al la "facila" Praeludien für Schüler de 1895, sed fakte verkita 50 jarojn antaŭe
	3 Fugen über Themen von J. S. Bach	pf	1845
Op. 20	Variationen über ein Thema von Robert Schumann in FŜablono:Music minor	pf	1853	1854
Op. 21	3 Romanzen	pf	1853	1855
WoO 28	Romanze in A minor	pf	1853	neeld.
	Romanze in B minor	pf	1855?	posmort
	Geburstagmarsch ("Wedding Anniversary March") in EŜablono:Music major	pf4h	1879	neeld.
	(6) Praeludien	pf	ĉ.1895	neeld.	notataj pianimprovizoj listigita en iuj katalogoj kiel Vorspiele
	Einfach Praeludien für Schüler ("Easy Preludes for Students")	pf	1895	neeld.	notataj pianimprovizoj
Cadenza
	Cadenzas for Beethoven: Piano Concerto No. 4 in G major (Op. 58) Mvts 1 and 3	pf	1846
	Cadenza for Beethoven: Piano Concerto No. 3 in C minor (Op. 37) Mvt 1	pf	1868
	Cadenzas for Mozart: Piano Concerto No. 20 in D minor (K. 466) Mvts 1 and 3	pf	by 1891
Aranĝoj
	William Sterndale Bennett: Andante cantabile, from Three Diversions (for four hands, Op. 17) (arr. ĉ. Schumann)	pf	ĉ.1841	2012
	[[Symphony No. 1 (Schumann)|Robert Schumann: Symphony No. 1 in BŜablono:Music major (Op. 38)]] (arr. ĉ. Schumann)	pf4h	ĉ.1842–57
	Robert Schumann: Das Paradies und die Peri (oratorio, Op. 50) (piano reduction of orchestral score by ĉ. Schumann)	pf	ĉ.1843–57
	Robert Schumann: Symphony No. 2 in C major (Op. 61) (arr. ĉ. Schumann)	pf4h	ĉ.1846–57
	Robert Schumann: Genoveva (opera, Op. 81) (piano reduction of orchestral score by ĉ. Schumann)	pf	ĉ.1848–57	1880
	[[Piano Quintet (Schumann)|Robert Schumann: Piano Quintet in EŜablono:Music major (Op. 44)]] (arr. ĉ. Schumann)	pf4h	1857		reverkado de aranĝo forlasita de Brahms
	Robert Schumann: Scenen aus Göthe's Faust (oratorio, WoO 3) (piano reduction of orchestral score by ĉ. Schumann)	pf	1858
	Johannes Brahms: Serenade No. 1 in D Major (for orchestra, Op. 11) Mvt 4 Menuetto I/II (arr. ĉ. Schumann)	pf	1858 aŭ poste	2012
	Johannes Brahms: Serenade No. 2 in A Major (for orchestra, Op. 16) (arr. ĉ. Schumann)	pf	1859 aŭ poste	2012
	30 mélodies de Robert Schumann (30 Lieder und Gesänge von Robert Schumann, für Clavier übertragen)	pf	1872–74	ĉ.1874
	(11) Lieder by Robert Schumann	pf	1872–74	2012
	Robert Schumann: Etuden in kanonischer Form für Orgel oder Pedalklavier (Op. 56) (arr. ĉ. Schumann)	pf	ĉ.1887?
	Robert Schumann: Skizzen für Orgel oder Pedalklavier (Op. 58) (arr. ĉ. Schumann)	pf	ĉ.1887?
Koruso
	Schwäne kommen gezogen (partsong)	ch	1830
	Wenn ich ein Vöglein wär (3-part canon)	3v	1840
Op. 19	3 Gemischte Chöre (partsongs) text: Geibel	ch	1848		Kompinita por la 38-a naskiĝtago de Robert Schumann; celita kiel Op. 19 sed retenita
Lied
	Alte Heimat text: Kerner	v pf	1831		maltrovita
	Der Traum von Tiedge	v pf	1831		maltrovita
	Der Wanderer text: Kerner	v pf	1831		aŭtentikeco dubinda
	Der Wanderer in der Sägemühle text: Kerner	v pf	1832?		aŭtentikeco dubinda
	An Alexis	v pf	1833		antaŭe opiniita esti maltrovita pianpeco verkita en 1832, malkovrita ĉ.1990
	Walzer text: Lyser	v pf	1834?
	Der Abendstern	v pf	1834?
	Am Strande text: Burns	v pf	1840
	Ihr Bildnis text: Heine	v pf	1840		revised 1843 as Ich stand in dunklen Träumen Op. 13 No. 3
	Volkslied text: Heine	v pf	1840
Op. 12	(3) Gedichte aus Rückerts Liebesfrühling (songs) text: Rückert	v pf	1840	1841
	Die gute Nacht, die ich dir sage text: Rückert	v pf	1841	1992
	Sie liebten sich beide text: Heine	v pf	1842	neeld.	revised as Op. 13 No. 6
Op. 13	6 Lieder	v pf	1842–43 1,5. 1843 2. 1843? 3-4,6. 1842	1843	1. 2nd version of Ihr Bildnis 2. 2nd version
	Lorelei text: Heine	v pf	1843	1990
	Oh weh des Scheidens, das er tat text: Rückert	v pf	1843
	Mein Stern text: Serre	v pf	1846
	Beim Abschied text: Serre	v pf	1846
Op. 23	6 Lieder aus "Jucunde" von Hermann Rollet	v pf	1853	1855
	Das Veilchen text: Goethe	v pf	1853

Literaturo

• Beer, Anna: Sounds and Sweet Airs: The Forgotten Women of Classical Musiĉ. Chapter 6: "Schumann", pp. 205–41. Oneworld Publications (2016). (ISBN 978-1-78074-856-6).
• Boyd, Melinda: "Gendered Voices – The Liebesfrühling Lieder of Robert and Clara Schumann". In 19th-Century Music, Vol. 39 (Autumn 1975), pp. 145–62.
• Burstein, L. Poundie: "Their Paths, Her Ways – Comparison of Text Settings by Clara Schumann and Other Composers". In Women and Music: A Journal of Gender and Culture, Vol. 6 (2002), pp. 11ff.
• Gates, Eugene. "Clara Schumann: A Composer's Wife as Composer." Kapralova Society Journal 7, no. 2 (Fall 2009): 1–7.
• Gould, John: "What Did They Play? The Changing Repertoire of the Piano Recital from the Beginnings to 1980". In The Musical Times Vol. 146 (Winter 2005), pp. 61–76.
• Kühn, Dieter: Clara Schumann, Klavier. Fischer Taschenbuch Verlag (March 2009). (ISBN 9783596142033). Ŝablono:In lang.
• Mäkelä, Tomi: "Den Lebenden schulden wir Rücksichtnahme, den Toten nur die Wahrheit. Eine Einführung in Friedrich Wiecks Welt der philisterhaften Mittelmäßigkeit und besseren Salonmusik". In Friedrich Wieck: Gesammelte Schriften über Musik und Musiker [...], pp. 15–49. Frankfurt am Main: Peter Lang (2019). (ISBN 978-3-631-76745-0). Ŝablono:In lang.
• Rattalino, Piero: Schumann. Robert & Clara. Varese, Italy: Zecchini Editore (2002). (ISBN 88-87203-14-8). Ŝablono:In lang.
• Sémerjian, Ludwig. "Clara Schumann: New Cadenzas for Mozart's Piano Concerto in D Minor. Romantic Visions of a Classical Masterpiece." Kapralova Society Journal 17, no. 2 (Fall 2019): 1–9.
• Vloed, Kees van der: Clara Schumann-Wieck. De pijn van het gemis. Soesterberg, Netherlands: Aspekt (2012). (ISBN 9789461531773). Ŝablono:In lang.

Vidu ankaŭ

• Amkanto (filmo)

Eksteraj ligilo

• Senpagaj partituroj de Clara Schumann en la International Music Score Library Project
• The Creative Art of Clara Schumann, by Claire Flynn, National University of Ireland thesis, August 1991
• Clara Schumann: A Composer’s Wife as Composer – by Eugene Gates, Kapralova Society Journal
• Clara Schumann website at Geneva College
• Clara Schumann pages at Schumann Portal website (German and English versions)
• March in Es dur ĉe YouTube, for piano duet, Clara Schumann's last work
• Scherzo Nr. 2 Op. 14 ĉe YouTube
• Clara Schumann: Piano Trio in G minor, played by Galos Piano Trio at St. Martin in the Fields on 26 May 2015 ĉe YouTube