Aarwangen (distrikto)

El Vikipedio, la libera enciklopedio
(Alidirektita el Distrikto Aarwangen)
Distrikto Aarwangen
Blazono de Aarwangen
Kastelo Aarwangen
Distriktoj de Kantono Berno
Mapo de la distrikto Aarwangen
Kantono Berno
Ĉefloko Aarwangen
Koordinatoj  47° 14′ N 7° 46′ O / 47.233 °N, 7.767 °O / 47.233; 7.767 (mapo)Koordinatoj: 47° 14′ N 7° 46′ O / 47.233 °N, 7.767 °O / 47.233; 7.767 (mapo)
Nombro de loĝantoj 41839(2008-12-31)
Areo 154 km²
Loĝantardenseco 272 loĝantoj/km²
Federacia Kodo 0202
vdr


La distrikto Aarwangen (prononcu: arvangn; en Esperanto ankaŭ distrikto Arvango) estis ĝis la 31-a de decembro 2009 administra unuo de Kantono Berno. Ĝi havis 41839 loĝantojn la 31-an de decembro 2008. Ĝia ĉefurbo estis la samnoma komunumo Aarwangen. Ek de la 1-a de januaro 2010 la iama distrikto Aarwangen estas parto de la administra distrikto Supra Argovio en la administra regiono Emme-Valo-Supra Argovio.

Geografio[redakti | redakti fonton]

La distrikto Aarwangen situas en nordoriento de Kantono Berno kaj ĝin norde limigas la rivero Aro kaj oriente la rivero Rot. La plej granda urbo kaj ekonomia centro de la distrikto estas Langenthal, kie dum jardekoj ankaŭ troviĝis la ĉefsidejo de Svisa Esperanto-Societo.

Trafiko[redakti | redakti fonton]

La distrikto Aarwangen estas bonege konektita al la privata kaj publika svisaj trafikretoj.

Tra la distrikto pasas la plej grava linio de Svisaj Federaciaj Fervojoj de okcidento al oriento de Ĝenevo tra Berno kaj Zuriko al Sankt-Galo. La urbo Langenthal estas regiona fervoja nodo, kie ankaŭ haltas rapidtrajonoj al Berno, Olten, Araŭo kaj Zuriko. Mallarĝŝpura trama fervojo de Niederbipp, tra Aarwangen kaj Langenthal krucas la orient-okcidentan ĉeflinion de la nacia fervojkompanio.

Laŭlonge de la norda limo de la distrikto pasas la grava svisa aŭtovojo A1.

Historio[redakti | redakti fonton]

En mezepoko en Aarwangen ekzistis nobela senjorujo sub la regado de la Habsburgoj. La senjorujo estiĝis ĉirkaŭ la samnoma kastelo kaj vilaĝo en la lasta triono de la 13-a kaj la komenca parto de la 14-a jarcento. Post la morto de la lasta Senjoro de Arvango la senjorujo fariĝis posedaĵo de la senjoroj de Grünenberg, kiuj vendis ĝis en la jaro 1432 al la urbo Berno, kiu en tiu epoko kune kun la Svisa Ĵurkomunumo fariĝis loka grandpotenco. Sub la regado de Berno Aarwangen fariĝis kamparvoktejo, al kiu Berno aldonis diversajn pliajn teritoriojn kaj lokojn. Dum la tempo de la Helveta Respubliko de 1798 ĝis 1803 el la voktejo Aarwangen fariĝis la distrikto Langenthal, kiu post 1803 fariĝis la ĉefdistrikto Aarwangen kaj en 1831 la distrikto Aarwangen. Ek de 1997 la distrikto Aarwangen estas parto de la administra regiono Emme-Valo-Supra Argovio.

Komunumoj de la distrikto Aarwangen[redakti | redakti fonton]

La distrikto Aarwangen konsistis je ĝia dissolvo en la jaro 2009 el 24 komunumoj, el inter kiuj la urbo Langenthal estis la plej granda. Jen la listo:

Blazono Nomo Loĝantoj
(2008-12-31)
Areo
en km²
Komunumkodo
Aarwangen Aarwangen 4250 9,9 0321
Auswil Auswil 463 4,6 0322
Bannwil Bannwil 659 4,8 0323
Bleienbach Bleienbach 665 5,7 0324
Busswil ĉe Melchnau Busswil ĉe Melchnau 195 2,8 0325
Gondiswil Gondiswil 725 9,4 0326
Kleindietwil Kleindietwil
(la 1-an de januaro 2011
integrita al Madiswil
)
486 2,7 0328
Langenthal Langenthal 14777 14,4 0329
Leimiswil Leimiswil
(la 1-an de januaro 2011
integrita al Madiswil
)
412 4,6 0330
Lotzwil Lotzwil 2431 6,2 0331
Madiswil Madiswil 2150 15,8 0332
Melchnau Melchnau 1531 10,4 0333
Obersteckholz Obersteckholz 388 3,9 0334
Oeschenbach Oeschenbach 263 3,9 0335
Reisiswil Reisiswil 184 2,0 0336
Roggwil Roggwil 3786 7,8 0337
Rohrbach BE Rohrbach 1391 4,1 0338
Rohrbachgraben BE Rohrbachgraben 423 6,5 0339
Rütschelen Rütschelen 559 4,0 0340
Schwarzhäusern Schwarzhäusern 473 3,7 0341
Thunstetten Thunstetten 2970 9,7 0342
Untersteckholz Untersteckholz
(la 1-an de januaro 2010
integrita al Langenthal
)
167 2,8 0343
Ursenbach BE Ursenbach 931 9,2 0344
Wynau Wynau 1560 5,1 0345
Totale 24 41839 272 0202

Eksteraj ligiloj[redakti | redakti fonton]