Municipo Limbaži
| municipo Limbaži | ||
| latve Limbažu novads | ||
| municipo | ||
 Veczemju klifoj
| ||
|
||
| Lando |  Latvio
| |
|---|---|---|
| Historia regiono | Vidzeme | |
| Ŝoseo | E67 Rigo-Talino | |
| - Ŝoseo | P9 Ragana-Limbaži | |
| - Ŝoseo | P11 Tūja-Valmiera | |
| - Ŝoseo | P15 Ainaži-Valmiera | |
| Urboj | Limbaži, Salacgrīva, Aloja, Staicele, Ainaži | |
| Riveroj | Salaca, Vitrupe, Svētupe, Brasla | |
| Ĉefurbo | Limbaži | |
| Areo | 2 441 km² (244 100 ha) | |
| Loĝantaro | 28 546 (2021[1]) | |
| Denseco | 11,69 loĝ./km² | |
| Estiĝo | 2021 | |
| Horzono | EET (UTC+2) | |
| - somera tempo | EEST (UTC+3) | |
| ISO 3166-2:LV | LV-054 | |
 | ||
 | ||
 Vikimedia Komunejo: Limbaži Municipality
| ||
| Retpaĝo: limbazi.lv | ||
La municipo Limbaži (latve Limbažu novads) estas municipo en norda Latvio. La municipo estis kreita en 2021 preskaŭ en la lastaj limoj de iama distrikto Limbaži (latve Limbažu rajons, 1950-2009), ekskludi paroĥon Lēdurga, donita al distrikto Sigulda, per unuiĝo de ekzistantaj en 2009-2021 3 iamaj pli malgrandaj municipoj (latve Limbažu novads, Alojas novads, Salacgrīvas novads). La centro de la municipo situas en Limbaži.
Ĝiaj najbaraj municipoj estas oriente municipo Cēsis kaj municipo Valmiera, sude municipo Saulkrasti kaj municipo Sigulda, norde Estonia Pärnumaa, kaj okcidente Golfo de Rigo de Balta Maro.
Historio[redakti | redakti fonton]
La teritorio de la municipo estas loĝata ekde la 2-a jarmilo a.K. En la 10-a ĝis 13-a jarcentoj la municipo estis la parto de la livonoj ŝtato de Metsepole, tra kiu komercvojo kondukis de Turaida ĝis Viljandi. En la 13-a jarcento, la teritorio estis inkludita en la Livonia Riga Arkidiocezo. Post la Livonia milito, ĝi venis sub polan-litovan regon en Pārdaugava Duklando, kaj post 1627 sub svedia regado.[2] En 1721 la teritorio estis konkerita de la Rusia imperio, en 1918 ĝi iĝis sub Latvia kontrolo.
Geografio[redakti | redakti fonton]
La okcidenta parto de la municipo situas en la Marborda malaltebenaĵo (latve Piejūras zemiene). La marbordo estas okupata de strio de arbaro kaj marbordaj herbejoj, kiuj atingas la akvon en la nordo proksime de Kuiviži. Plurloke ĉe la marbordo (Dunte, Liepupe, Tūja, Ķurmrags) densaj rokaj amasoj, kelkloke ĉe la bordo sabloŝtonaj nudrokoj (Veczemju klifoj). Oriente de la maro estas la Metsepole ebenaĵo kun multaj praaj rivervaloj (Vitrupe, Svētupe, Vangmuiža), kiuj enhavas serion da lagoj.[3] La ondiĝanta Limbaži altebenaĵo en la suda parto de la distrikto. En la orienta parto, la distrikto estas trafita per Augstroze montetoj en la sudo (Cēsu kalns 126 m) kaj Burtnieka ebenaĵo en la nordo. Mineraloj: argilo (Tūja, Pāle, Pociems, Viļķene, Vīķi), gruzo (Kaijciems, Lauvas, Lielezers, Tūja), sablo (Katvari, Pociems, Tiegaži), torfo (Puikules-Tēvgāršas, Kodu-Kapzemes, Laugas, Aģes marĉoj), koto (Dūņezers). Grundoj - tipe podzoligitaj (pli proksime al la marbordo), malforte kaj modere podzoligitaj gazonoj, gazonbruno kaj marĉo.[3] Arbaroj kovras proksimume duonon de la municipa areo, marĉoj ĉirkaŭ 8%.[2]
Klimato[redakti | redakti fonton]
Averaĝa temperaturo: -5 °C en januaro, +17 °C en julio. Precipitaĵo en la okcidenta parto estas 550–600 mm jare, en la orienta parto ĝis 800 mm.[2]
Akvoj[redakti | redakti fonton]
La plej multaj el la riveroj fluas rekte en la maron - Salaca, Vitrupe, Svētupe, Aģe. Sudorienta rivero Brasla, alfluanto de Gauja.[4]
49 lagoj pli grandaj ol 1 ha. Plej granda: Augstrozes Lielezers 4 km², Limbažu Lielezers 2,6 km².
Loĝantaro[redakti | redakti fonton]
La municipo Limbaži havas 28 546 loĝantojn (2021) kaj la denseco estas 12,8 loĝantoj por kvadratkilometro.
| N# | Setlejo | Statuso | Paroĥo | Loĝantaro (2021)[5][6] |
|---|---|---|---|---|
| 1. | Limbaži | Urbo | — | 7182 |
| 2. | Salacgrīva | Urbo | — | 2706 |
| 3. | Aloja | Urbo | — | 1100 |
| 4. | Staicele | Urbo | — | 875 |
| 5. | Skulte | Vilaĝo | Skultes | 823 |
| 6. | Ainaži | Urbo | — | 721 |
| 7. | Ozolaine | Vilaĝo | Limbažu | 676 |
| 8. | Umurga | Vilaĝo | Umurgas | 472 |
| 9. | Viļķene | Vilaĝo | Viļķenes | 454 |
| 10. | Svētciems | Vilaĝo | Salacgrīvas | 346 |
Administraj unuoj[redakti | redakti fonton]
Urbo (pilsēta)[redakti | redakti fonton]
Ainažu pilsēta, Alojas pilsēta, Limbažu pilsēta, Salacgrīvas pilsēta, Staiceles pilsēta.
Paroĥoj (pagasts)[redakti | redakti fonton]
Ainažu pagasts, Alojas pagasts, Braslavas pagasts, Brīvzemnieku pagasts, Katvaru pagasts, Liepupes pagasts, Limbažu pagasts, Pāles pagasts, Salacgrīvas pagasts, Skultes pagasts, Staiceles pagasts, Umurgas pagasts, Vidrižu pagasts, Viļķenes pagasts.
Bildoj[redakti | redakti fonton]
-
Marborda herbejoj -
Vidzeme ŝtona marbordo -
Ķurmrags lumturo -
Domo en Ainaži -
Rivero Salaca en Salacgrīva -
Lago Limbažu Dūņezers -
Burtnieku strato en Limbaži -
Rivero Vitrupe
.jpg)
.jpg)
Referencoj[redakti | redakti fonton]
- ↑ stat.gov.lv
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Latvijas Padomju Enciklopēdija - Latva Soveta Enciklopedio, p. 6-184.
- ↑ 3,0 3,1 Latvijas PSR Mazā Enciklopēdija - Latva Malgranda Enciklopedio, p. 2-383.
- ↑ Latvijas ģeogrāfijas atlants - Latvia geografia atlaso. "Jāņa sēta", 2020
- ↑ PMLP.gov.lv Latvijas iedzīvotāju skaits pašvaldībās (latve)
- ↑ LĢIA.gov.lv Vietvārdu datubāze 29.01.2021 (latve)