Distrikto Valka

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Distrikto Valka
(Valkas novads)
Distrikto
Ērģemes pilsdrupas 2000-08-05.jpg
Ērģeme kastelruinoj
Flag of Valkas novads.png
Flago
Valkas novads COA.svg
Blazono
Lando Latvio Latvio
Historia regiono Vidzeme
Ŝoseo E264/A3 Inčukalns-Valka-Estonio
 - Ŝoseo A2 Rigo-Pskovo
 - Ŝoseo P23 Valka-Vireši
 - Ŝoseo P22 Valka-Rūjiena
Riveroj Gauja, Seda, Pedele
Ĉefurbo Valka
Areo 909 km² (90 900 ha)
Loĝantaro 7 596 (2021[1])
Denseco 8,36 loĝ./km²
Estiĝo 2021
Horzono EET (UTC+2)
 - somera tempo EEST (UTC+3)
ISO 3166-2:LV LV-101
Valkas novads 2021.png
Commons-logo.svg Vikimedia Komunejo: Valka Municipality
Retpaĝo: valka.lv

Distrikto Valka (latve Valkas novads) estas distrikto en norda Latvio. La distrikto estis kreita en 2009, dividante la iaman distrikton Valka (latve Valkas rajons). La centro de la distrikto situas en Valka.

Ĝiaj najbaraj distriktoj estas oriente Estonia distrikto Valga, sude distrikto Smiltene kaj okcidente distrikto Valmiera.

Historio[redakti | redakti fonton]

En antikvaj tempoj, la regiono estis loĝita de miksaĵo de baltaj kaj finn-ugraj triboj, en la 10-a jarcento ili estis plejparte latgaloj kaj estonoj. Poste, la superrego de latgaloj komencis montriĝi. Komence de la 13-a jarcento, la plej granda parto de la teritorio de la distrikto estis subigita al latgala ŝtato Tālava, la nordokcidenta parto apartenis al la estona lando Sakala.

Post la Livonia konkero de la krucistoj en la 13-a jarcento, la regiono venis sub la kontrolon de la Livonia Ordeno, malgrandan parton sude ricevis la Arkidiocezo de Rigo.

Kiel rezulto de la Livonia Milito, la regiono venis sub polan regon en Pārdaugava Duklando en 1566. Post longa milito, en 1629 Svedio konkeris regiono.

Post la Granda Nordia Milito en 1721, la regiono venis sub la kontrolo de la Rusia Imperio kaj apartenis al la distrikto Valka de la provinco Vidzeme (Livonio). En 1918 la distrikto estis inkludita en la Respubliko Latvio.

Geografio[redakti | redakti fonton]

La distrikto havas varian terenon kaj partoj de ĝi apartenas al malsamaj fiziografiaj distriktoj. La centra parto estas okupita de Norda Vidzeme malaltebenaĵo. La montetaj altebenaĵoj estas en la nordokcidento kaj malproksima sudoriento.

Geologie, plejparte en la distrikto estas dominita per la sedimentoj de la mezdevonio. Mineraloj: sablo kaj gruzo (Stariņi, Vijciems), torfo.[2]

Averaĝa temperaturo estas -6,5°C en januaro kaj +16,5°C en julio. Da precipitaĵo falas 650-750 mm jare.[2]

Riveroj[redakti | redakti fonton]

La distrikto situas ĉe la limo de la basenoj Gauja, Salaca kaj Emajõgi. Gravaj riveroj:

  • Gauja baseno - Gauja, Vija, Kaičupe.
  • Salaca baseno - Acupīte, Seda, Rikanda, Ķire.
  • Emajõgi baseno - Pedele, Omuļupe.

Lagoj[redakti | redakti fonton]

Ne estas grandaj lagoj en la distrikto, la pli grandaj estas lagoj Salainis (0,8 km²) kaj Vēderis (0,8 km²).

Loĝantaro[redakti | redakti fonton]

Laŭ la stato de la jaro 2022 en la distrikto vivis 7 545 personoj sur areo de 888,53 kvadrataj kilometroj, kio rezultigas loĝdenson de 8 loĝantoj/km².

La plej grandaj setlejoj
N# Setlejo Statuso Paroĥo Loĝantaro
(2021)[3][4]
1. Valka Urbo 5038
2. Kārķi Vilaĝo Kārķu 332
3. Ērģeme Vilaĝo Ērģemes 292
4. Vijciems Vilaĝo Vijciema 288
5. Lugaži Vilaĝo Valkas 239
6. Sēļi Vilaĝo Valkas 237
7. Stepi Vilaĝo Zvārtavas 115
8. Turna Vilaĝo Ērģemes 81

Administraj unuoj[redakti | redakti fonton]

Urbo (pilsēta)[redakti | redakti fonton]

Valkas pilsēta.

Paroĥoj (pagasts)[redakti | redakti fonton]

Ērģemes pagasts, Kārķu pagasts, Valkas pagasts, Vijciema pagasts, Zvārtavas pagasts.

Bildoj[redakti | redakti fonton]

Referencoj[redakti | redakti fonton]

  1. stat.gov.lv
  2. 2,0 2,1 Latvijas ģeogrāfijas atlants - Latvia geografia atlaso. "Jāņa sēta", 2020
  3. PMLP.gov.lv Latvijas iedzīvotāju skaits pašvaldībās (latve)
  4. LĢIA.gov.lv Vietvārdu datubāze 29.01.2021 (latve)

Eksteraj ligiloj[redakti | redakti fonton]

Logo Wikimedia Commons Bildoj, sonoj kaj videoj pri temo distrikto Valka en Vikimedia Komunejo