Elatero

El Vikipedio, la libera enciklopedio

Elatero estas ĉelo (aŭ strukturo alkroĉita al ĉelo) kiu estas higroskopa, kaj tial ŝanĝos formon reage al ŝanĝoj en humideco en la medio. Elateroj ekzistas en diversaj formoj, sed ĉiam rilatas al planto-sporoj. En plantoj kiuj ne havas semojn, ili helpas en disigado de la sporoj al nova loko.

Ekvizet-elateroj[redakti | redakti fonton]

En la ekvizetoj, elateroj estas kvar ruband-similaj alpendaĵoj fiksitaj al la sporoj. Tiuj alpendaĵoj evoluas el ekstera helikforma tavolo de la sporoŝelo. Ĉe matureco, la kvar strioj degluiĝas de la interna sporoŝelo, krom ĉe unun punkto sur la sporo kie ĉiuj kvar strioj estas fiksitaj.

Dum humidaj kondiĉoj, la elateroj volviĝas malloze ĉirkaŭ la sporo. La malsekaj sporoj tendencas algluiĝi unu al la alia kaj al proksimaj surfacoj pro surfaca tensio. Kiam kondiĉoj estas sekaj, la sporoj jam ne algluiĝas unu al la alia kaj estas pli facile disigitaj. Tiam, la elateroj malvolviĝas por etendiĝi eksteren kaj kapti aerfluojn. La fakto ke ili estas etenditaj nur kiam kondiĉoj estas sekaj signifas, ke sukcesa sporodisvastigo estas pli verŝajna.

La maturaj strobiloj de ekvizeto (Equisetum arvense)
Sekco tra ekvizeta strobilo, montranta sporojn kun elateroj

Hepatiko-elateroj[redakti | redakti fonton]

En la hepatikoj, elateroj estas ĉeloj kiuj formiĝas en la sporofito kune kun la sporoj. Ili estas kompletaj ĉeloj, kutime kun helikformaj ŝvelaĵoj je matureco, kiuj respondas al humidenhavo.

En la plej multaj hepatikoj, la elateroj estas liberaj, sed en kelkaj foliecaj specioj (kiel ekzemple Frullania) kelkaj elateroj restos fiksitaj al la interno de la frondo (sporokapsulo).

Sporoj kaj du elateroj de la hepatiko Ptilidium

Ceratofilaj pseŭdo-elateroj[redakti | redakti fonton]

En la ceratofiloj, elateroj estas branĉitaj aretoj de ĉeloj kiuj formiĝas en la sporofito kune kun sporoj. Ili estas kompletaj ĉeloj, kutime sen helikformaj ŝvelaĵoj (krom en la Dendrocerotaceae).

Referencoj[redakti | redakti fonton]

  • Bold, Harold C., Alexopoulos, Constantine J., & Delevoryas, Theodore. (1987). Morfologio de Plantoj kaj Fungoj, (5-a red.). New York: Harper & Row. ISBN 0-06-040839-1.
  • Campbell, Douglas Houghton. (1918). The Structure and Development of Mosses and Ferns, (tria red.). New York: La Macmillan Company.
  • Kenrick, Paul & Crane, Peter R. (1997). The Origin and Early Diversification of Land Plants: A Cladistic Study. Washington, D. C. : Smithsonian Institution Press. ISBN 1-56098-730-8.
  • Smith, Gilbert M. (1938). Cryptogamic Botany, Volume II: Bryophytes and Pteridophytes. New York: McGraw-Hill Book Company.

En tiu ĉi artikolo estas uzita maŝina traduko de WikiTrans de teksto el la artikolo Elater en la angla Vikipedio.