Eskimoj
Eskimoj estas kolektnomo por la arktaj popoloj de la norda polusregiono. Ilia nombro estis en 2000 taksata sur ĉirkaŭ 160.000 personoj.
Nomoj[redakti | redakti fonton]
Laŭ ilia propra nomado oni devas distingi almenaŭ kvin grupojn, kiuj parolas malsamajn, tamen proksime parencajn lingvojn:
- la jupikoj en sudokcidenta Alasko (ĉ. 30.000) kaj en la plej nordorienta parto de Siberio (plejparte sur la ĉukĉo-duoninsulo) (ĉ. 15.000),
- la inupiatoj en nordokcidenta Alasko (ĉ. 10.000),
- la inuvialuitoj en nordokcidenta Kanado (ĉ. 30.000),
- la inuitoj en nordcentra kaj nordorienta Kanado (ĉ. 30.000),
- la kalaallitoj sur Gronlando (ĉ. 50.000).
"Eskimo" laŭ la hodiaŭa maĵoria opinio de lingvistoj venas el la lingvo de najbaraj Kri- kaj Algonkin-indianoj. R. H. Ives Goddard de la institucio Smithsonian'a derivis la vorton de formo "ajaskimeŭ", t.s. "faranto de neĝŝuoj". La antaŭa klarigo de "eskimo" kiel "viandomanĝanto" aŭ "nekuirita-fiŝomanĝanto" hodiaŭ ne plu estas akceptita, tamen tiu misa interpretado kaŭzis intertempan malakcepton de la vorto "eskimo" inter politike-ĝustemaj persongrupoj. La proponita anstataŭiga nomado "inuito" ne taŭgas por ĉiuj eskimoj ĉar temas pri nur unu grupo el pluraj. La internacie konata kooperativo de Kabo Dorset en la Nunavut-teritorio ekde sia fondiĝo ĝis hodiaŭ senŝanĝe nomas sin „West Baffin Eskimo Cooperative (WBEC)“, t.e. Okcidenta Baffin Eskimo-Kooperativo.
Eskimoj en Esperanto[redakti | redakti fonton]
Marjorie Boulton, en sia mikspota libro Faktoj kaj fantazioj, dediĉas ties 15an ĉapitron "Fabeloj de la Eskimoj" al komentoj pri tiu popolo; poste ŝi rakontas interesan fabelon pri virino kiu adoptas urson; dua fabelo temas pri kiel korvo estas nigra en konflikto kun ansero.[1]
Notoj[redakti | redakti fonton]
- ↑ Marjorie Boulton, Faktoj kaj fantazioj, progresiga libro, Universala Esperanto-Asocio, Roterdamo, 1984, dua eldono 1993. Paĝoj 127-132.