Festo de la Konstitucio de la 3-a de Majo
Festo de la Konstitucio de la 3-a de Majo – pola festo celebrata la 3-an de majo, fiksita en 1919 kaj denove en 1990, en la datreveno de la Konstitucio de la 3-a de Majo de la Respubliko de Ambaŭ Nacioj.
La tago ne estas labortago.
Signifo de la dato[redakti | redakti fonton]
La 3-an de majo 1791 oni proklamis la unuan konstitucion en la moderna Eŭropo, la duan en la mondo post la Usona Konstitucio. Ĝi anticipis la trian en la mondo - la francan konstitucion. La konstitucio estis voĉdonita de Kvarjara Sejmo, kiun oni kunvenigis oktobre 1788.
Fiksigo de la festo[redakti | redakti fonton]
La decido pri la Konstitucio de la 3-a de Majo estis agnoskita kiel festo jam la 5-an de majo 1791.
Komence de la 2007 la 3-a de majo estas ankaŭ nacia festo de Litovio.
Festado dum la germana kaj soveta okupacioj[redakti | redakti fonton]
- 1940: En pluraj lokoj de Pollando aperis blankaj-ruĝaj flor-bukedoj sur tomboj de naciaj herooj kaj aliloke por memorigi gravajn eventojn en la historio; okaze de la festo polaj lernantoj en Varsovio de kelkaj oficiale ekzistantaj lernejoj ne venis lerni kaj nekonataj personoj metis florojn sur tomboj de mortfalintaj soldatoj septembre 1939
- 1941: Okaze de la 150-a datreveno de la Konstitucio de la 3-a de Majo prezidento de Usono Franklin D. Roosevelt depeŝis al prezidento Władysław Raczkiewicz, kaj Winston Churchill parolis al poloj en la tuta mondo alte taksante generalon Sikorski, polajn aviadilistojn, kiuj defendis Anglion, kaj polajn maristojn - fine mesaĝis al la okupata pola nacio, "kies spirito estas nevenkebla", krome emfazis metafore, ke ĉiun tagon ekzekutaj plotonoj de Hitler pafmortigas: lunde nederlandanojn, marde norvegojn, merkrede francojn aŭ belgojn, ĵaŭde ĉeĥojn, kaj nun serbojn kaj grekojn, sed poloj estas ĉiutagaj viktimoj;
- Brita Hindio: en Kolkato aperis libro "India and Poland", redaktita kaj eldonita de Wanda Dynowska kun enkonduko de Tagore, honora prezidanto de pola-barata asocio;
- En soveta militkaptitejo subleŭtenanto Tadeusz Zieliński finis skulpti reliefon Dipatrino de Kozelsk, kiu poste ektroviĝis sur kampa altaro de la Pola Armeo en Sovetunio kaj dum la Batalo de Monte Cassino, samnoman pentraĵon pretigis tie Michał Siemiradzki
- Oni ankaŭ memorigis la polan feston aliloke en Santiago de Ĉilio, Istanbulo, Tokio, Harbino, Kyrenia (Kipro), Kairo, Windsor (Ontario) kaj Latrun (Palestino)
- 1943: Krzysztof Kamil Baczyński verkis poemon "Ciemna miłość" (Sombra amo)
- Organizaĵo Eta Sabotado „Wawer”, kreita grandparte de skoltoj „Grizaj Taĉmentoj”, disaŭdigis en varsovia Żoliborz, tra strata megafono, 15-minutan patriotisman disaŭdigaĵon