Geedziĝo de ŝtato
Geedziĝo de ŝtato estas diplomatia aranĝo en kiu geedziĝo inter membroj de regantaj familioj aŭ ŝtatestroj estas uzata por plifortigi politikajn aliancojn, certigi pacon aŭ influi internaciajn rilatojn inter ŝtatoj.[1] Tiuj geedziĝoj ofte havas simbolan kaj strategian signifon, celante stabiligi rilatojn, solvi konfliktojn aŭ vastigi influon per familiaj ligoj.[2] Historie, ŝtataj geedziĝoj estis ofta praktiko en monarkioj, precipe en Eŭropo, kie dinastiaj ligoj povis determini la geopolitikan ekvilibron.[1] En modernaj tempoj, tiaj geedziĝoj estas maloftaj pro la malkresko de monarkioj kaj la pliiĝo de demokratiaj sistemoj, kvankam simbolaj geedziĝoj inter elstaraj figuroj ankoraŭ povas havi politikan pezon.[3]
Superrigardo
[redakti | redakti fonton]Geedziĝoj de ŝtato estas parto de diplomatiaj rilatoj, uzante personajn ligojn por atingi politikajn celojn.[2] Ili ofte implikas kompleksajn negocojn inter kortegoj aŭ registaroj, kun kondiĉoj fiksitaj en traktatoj, kiel dotoj, teritoriaj koncedoj aŭ promesoj de ne-agreso.[1] En la mezepoko kaj frua moderna epoko, tiaj geedziĝoj estis esencaj por krei aŭ plifortigi aliancojn, precipe en Eŭropo, kie dinastioj kiel la Habsburgoj kaj Burbonoj uzis geedziĝojn por vastigi sian influon.[3] Kvankam ili povis alporti pacon, ili ankaŭ foje kaŭzis konfliktojn, se la geedziĝo malsukcesis aŭ se dinastiaj pretendoj koliziis.[1] En la nuna epoko, la rolo de ŝtataj geedziĝoj malpliiĝis, sed ili restas simbolo de internacia kunlaboro, precipe en monarkioj kiel tiuj de Britio aŭ Japanio.[3]
Famaj historiaj ekzemploj
[redakti | redakti fonton]- Geedziĝo de Katerina de Aragono kaj Arturo de Kimrio (1501): La 14-an de novembro 1501, Katerina de Aragono, filino de la hispanaj monarkoj, geedziĝis kun Arturo de Kimrio, heredonto de la angla trono. Tiu geedziĝo celis plifortigi la aliancon inter Hispanio kaj Anglio kontraŭ Francio. Post la morto de Arturo, Katerina geedziĝis kun lia frato, Henriko la 8-a, kio havis longdaŭrajn politikajn kaj religiajn sekvojn.[3]
- Geedziĝo de Maria de Burgonjo kaj Maksimiliano de Habsburgo (1477): La 19-an de aŭgusto 1477, Maria de Burgonjo geedziĝis kun Maksimiliano de Habsburgo, estonta imperiestro de la Sankta Romia Imperio. Tiu geedziĝo alportis la riĉajn burgonjajn teritoriojn al la Habsburgoj, plifortigante ilian pozicion en Eŭropo kaj kaŭzante jarcentojn da rivaleco kun Francio.[2]
- Geedziĝo de Ludoviko la 16-a kaj Marie-Antoinette (1770): La 16-an de majo 1770, Ludoviko la 16-a de Francio geedziĝis kun Marie-Antoinette, filino de la aŭstra imperiestrino Maria Teresia. Tiu geedziĝo celis sigeli aliancon inter la Burbonoj kaj Habsburgoj kontraŭ Prusio kaj Britio, kvankam ĝi estis nepopulara inter la franca popolo.[3]
- Geedziĝo de Izabela la 1-a de Kastilio kaj Fernando la 2-a de Aragono (1469): La 19-an de oktobro 1469, Izabela la 1-a de Kastilio geedziĝis kun Fernando la 2-a de Aragono, unuigante la regnojn de Kastilio kaj Aragono. Tiu geedziĝo metis la bazon por la unuigo de Hispanio kaj ĝia ascendo kiel eŭropa potenco.[4]
Vidu ankaŭ
[redakti | redakti fonton]Referencoj
[redakti | redakti fonton]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 State Marriage. Wikipedia. Arkivita el la originalo je la 1-an de aŭgusto 2024. Alirita la 9-an de majo 2025 .
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Diplomacy. Encyclopædia Britannica. Arkivita el la originalo je la 1-an de aŭgusto 2024. Alirita la 9-an de majo 2025 .
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Royal Weddings and Diplomacy. History.com. Arkivita el la originalo je la 1-an de januaro 2023. Alirita la 9-an de majo 2025 .
- ↑ Isabella I of Castile. World History Encyclopedia. Arkivita el la originalo je la 1-an de aŭgusto 2024. Alirita la 9-an de majo 2025 .