Giambattista Egnazio
| Giambattista Cipelli (1478-1553) | ||
|---|---|---|
.png) "De exemplis illustrium Virorum Venetae civitatis",
verko eldonita en 1554. | ||
| Persona informo | ||
| Naskonomo | Giovanni Battista Cipelli | |
| Naskiĝo | 1478 en Venecio,  Italio
| |
| Morto | 27-a de junio 1553 en Venecio, Italio
| |
| Lingvoj | latina vd | |
| Ŝtataneco | Venecia respubliko vd | |
| Alma mater | Lernejo de Sankta Marko, Venecio, Kolegihava Preĝejo de Sankta Maria, en Venecio | |
| Profesio | ||
| Okupo | filologo • klasikisto vd | |
| vd | Fonto: Vikidatumoj | |
Johano Baptisto Egnacio (1478-1553) estis itala ekleziulo, historiisto, filologo, latinisto, helenisto, akademiulo, retorikisto, k fekunda aŭtoro de sennombraj filologiaj verkoj kaj renoma oratoro. Li estis lernanto de la humanisto Marko Antonio Sabeliko (1436-1506), Anjolo Policiano kaj Marko Muzuro.
Vivo[redakti | redakti fonton]
Johano Baptisto apartenis al humila parencaro el Venecio, kies familinomo estis Ĉipelli. Li laŭŝajne adoptis la kromnomon "Egnazio" el vilaĝo Egna, apud Bolzano, kie li kredis ke lia familio devenis. Komence li edukiĝis en Venecio, unue en la kanceliereco de la Lernejo de Sankta Marko gvidata de Benedetto Brugnolo (1427-1502)[1] kaj poste sub orientiĝo de Francesco Bragadin (1458-1530)[2] en la Lernejo pri matematiko kaj logiko apud Rialto.
Fluente parolante la latinan kaj minimume kompenta pri la greka, baldaŭ li estis dungita de la maljuna instruisto Brugnolo kiel asistanto, ricevis ekleziajn ordenojn, kaj estis konsilita starigi sian propran lernejon pri gramatiko. Kvankam ne estas evidentaĵoj ke li faris tion aĝante nur 17 jarojn, laŭ kelkaj biografoj, tamen estas klare ke tuj estis bonsukcesa. Dum siaj lecionoj, li ne nur legis la tekstojn jam presitajn de la ĉefaj latinaj aŭtoroj, sed ankaŭ prizorgis la rekonstruadon de la antikvaj filologiaj tekstoj komparante ilin kun la antikvaj kodeksoj.
Ĉi-aktiveco vekis la ĵaluzon de Marko Antonio Sabeliko kiu antaŭlonge publike instruis homsciencojn kaj komencis kalumnii lin. La respondo de la juna Egnacio estis tuja: en 1502 presiĝis kolekto da interpretaĵoj pri antikvaj tekstoj far pluraj aŭtoroj sub la zorgoj de Giovanni Bembo (1473-1545). Tiuj de Sabeliko iĝis akompani de kelkaj piednotoj, konataj kiel "Racemationes" (1502)[3] enhavantaj akre kritikajn analizojn kie li elmetis la eraroj de la renoma filologo.
Ĉi-memcenzuro ne garantiis al Egnacio la postenon de sia mortinta majstro Brugnolo, tamen ĝi portis lin en la centron de la intelekta vivo en Venecio. En 1502, li iĝis unu el la sep subskribantoj pri la statuto de la Aldina Akademio, kaj en 1506 li repaciĝis kun la jam tre maljuna Sabeliko, kies "Exempla" li eldonis post unu jaro. En 1508, li kune kun Aldo Manuzio, Marko Muzuro, Ĝirolamo Aleandro, Johano Laskaro kaj Urbano Valeriani (1443-1524) estis nomumitaj far Erasmo de Roterdamo altvaloraj asistantoj de lia "Adaĝo".[4]
Verkaro[redakti | redakti fonton]
- Valeri Maximi dictorum et factorum memorabilium libri novem, Venetiis 1502
- P. Vergilii Maronis Opera, cum commentariis Servii et Probi, 1507
- Racemationes, 1507, 1667
- Ioannis Baptistae Egnatii Veneti In Sabellici Exempla praefatio ... Marci ..., 1507, Marco Antonio Sabellico, Giovanni Battista Egnazio
- Plimi Secundi Epistolae, 1508
- Ciceronis Epistolae Familiares, 1509
- D. I. Iuvenalis Satyrae Mediolani, 1514
- Auli Gellii Noctium Atticarum libri undeviginti, 1515, Aŭlo Gelio
- L. C. Lactantii Firmiani Divinarum Institutionum libri septem..., Venecio, 1515
- Q. S. Florentis Tertulliani Apologeticus contra gentes, 1515
- Panegyricus Joan. Baptistae Egnatii. In Francisci. I. Francorum Regis ..., 1515
- Io. Baptiste Egnatii Panegyricus, 1515
- P. Ovidii Nasonis Heroides Epistolae, Venetiis 1515
- Eiusdem de noxiis venenis... eiusdem de venenatis animalibus et rabioso cane, Venetiis 1516
- Pauli Diaconi libri VIII, Venetiis 1516
- De Caesaribus libri III , 1516
- In Dioscoridem annotamenta, 1516
- De duodecim Caesaribus liber..., Venecio, 1516, 1548, ("La vivo de dekdu cezaroj"), en franca versio
- In hoc volumine haec continentur. M.T. Cic. Officiorum lib. 3. Cato Maior ..., 1517, Marcus Tullius Cicero, Giovanni Battista Egnazio
- Exemplorum libri decem, 1518, Marcus Antonius Coccius Sabellicus, Joannes Baptista Egnatius, Beatus Rhenanus, Leonardus Lauretanus, Dominicus Palladius Soranus, Joannes Franciscus Apezonibus Mirandulanus
- Scriptores Historiae Augustae 1518
- In hoc volumine haec continentur : Joannis Baptistae Egnatii,... de Caesaribus libri III, 1519
- Somnium Scipionis, Venetiis 1519
- Nervae et Troiani atque Adriani Caesaris Vitae, 1519, Cassius Dio, Georgius Merula, Giovanni Battista Egnazio
- C. Suetonii Tranquilli XII. Caesares, 1521, Gaius Suetonius Tranquillus, Giovanni Battista Egnazio
- Tomus nonus D. Thomae Aquinatis doctoris angelici Summam catholicae fidei contra gentiles, complectens, 1525
- Pedacii Dioscoridis de medicinali materia ab Hermolao Barbaro latinitate Primum donati libri quinque, 1527
- Georgiche far Vergilio, 1531
- Eutropii de Gestis Romanorum libri X, 1531
- P. Vergilij Maronis Bucolicorum, Georgicorum, et Aeneidos, cum accurata ..., 1534, Publius Vergilius Maro, Giovanni Battista Egnazio, Maurus Servius Honoratus
- Arriani Historiae ab ascensu Alexandri, 1535
- De origine Turcorum (1539)
- Princibus, 1539, Gaius Suetonius Tranquillus, F. M. Gallo, Giovanni Battista Egnazio, Desiderius Erasmus
- Christianissimo Francorum regi Francisco, ob victoriam de Helvetiis partam, Jo. Baptistae Egnatii,... panegyricus..., 1540
- De Romanorum Excellentium Imperatorum ab inclinatione Romani Imperii usque ad tempora nostra, 1540
- De omnium gentium omniumque seculorum insignibus memoriaque dignis factis et dictis exemplorum libri X..., 1541
- P. Paulus Vergerius... de unitate et pace Ecclesiae, 1542
- C. Suetonii Tranquilli Caesarum XII libri: iam denuo bonorum exemplarium ..., 1542, Gaius Suetonius Tranquillus, Marcus Antonius Sabellicus, Giovanni Battista Egnazio, Desiderius Erasmus
- Trebellius Pollio, 1544, Trebellius Pollio, Giovanni Battista Egnazio
- Dion Cassius Nicaeus, 1544, Cassius Dio, Giovanni Battista Egnazio
- Alexii Ugonis... de solitudine dialogus, 1545
- Leonardi de Portis Vicentini de sestertio Pecumis ponderibus et mensuris antiquis libri duo, 1547
- Leonardi de Portis iurisconsulti Vicentini De sestertio, pecunijs ..., 1547, Leonardus de Portis, Giovanni Battista Egnazio
- De exemplis illustrium virorum Venetae civitatis atque aliarum gentium, Venecio, 1554
- De Exemplis Illustrium Virorum Venetae Ciuitatis Atque Aliarum Gentium (1554)
- Ioannis Baptistae Egnatii, viri doctissimi, De exemplis illustrium virorum ..., 1554, Giovanni Battista Egnazio, Marco Molino
- De exemplis illustrium Virorum Venetae civitatis, 1554
- Laelius sive de amicitia, 1565, Marcus Tullius Cicero, François Baudouin
- Libri II de inlustribus grammaticis et claris rhetoribus..., 1567
- Cato Maior sive de senectute, 1582
Literaturo[redakti | redakti fonton]
- Contemporaries of Erasmus: A Biographical Register of the ..., Volumes 1-3, Peter G. Bietenholz, Thomas Brian Deutscher
- Encyclopaedia Londinensis, or, Universal dictionary of arts ..., Volume 6
- Theologian of Sin and Grace: The Process of Radicalization in the Theology ..., Luka Ilic
- Bibliothèque Nationale de France
- Dizionario Biografico degli Italiani
- The Philadelphia Rare Books & Manuscripts Company Arkivigite je 2017-02-02 per la retarkivo Wayback Machine
- Allgemeine Encyclopädie der Wissenschaften und Künste in ..., Volume 31
Vidu ankaŭ[redakti | redakti fonton]
- Leonardo Bruni (1369-1444)
- Marko Antonio Sabeliko (1436-1506)
- Leonardo Loredan (1436-1521)
- Niccolò Orsini (1442-1510) itala kondotiero
- Domizio Calderini (1444-1478) itala humanisto
- Janus Lascaris (1445-1534)
- Aldo Manuzio (1449-1515)
- Filippo Beroaldo (1453-1505)
- Anjolo Policiano (1454-1494)
- Niccolò Leonico Tomeo (1456-1531)
- Piero Dovizi di Bibbiena (1456-1514)
- Erasmo de Roterdamo (1465-1536)
- Vilhelmo Budeo (1468-1540)
- Marko Muzuro (1470-1517)
- Pietro Bembo (1470-1547)
- Giovanni Bembo (1473-1545) itala filologo
- Marco Corner (1482-1524) itala kardinalo
- Gasparo Contarini (1483-1542)
- Pietro Alcionio (1487-1527)
- Andrea Alciato (1492-1550)
- Maksimiliano Sforza (1493-1530)
- Pietro Paolo Vergerio (1498-1565)
Referencoj[redakti | redakti fonton]
- ↑ Dizionario Biografico degli Italiani
- ↑ Dizionario Biografico degli Italiani
- ↑ Racemationes ... de consuetudinibus, rationabilibus et irrationabilibus ..., Theodoricus Meerbach, Georgius Adamus Struve
- ↑ Adagia, 1527, Desiderius Erasmus