Hindia sezamo

Sezamo
Biologia klasado
Regno: Plantoj Plantae Divizio: Angiospermoj Magnoliophyta Klaso: Dukotiledonoj Magnoliopsida Ordo: Lamialoj Lamiales Familio: Pedaliacoj Pedaliacae Genro: Sezamo Sesamum Specio: S. indicum
Dunomo
Sesamum indicum L.
Aliaj Vikimediaj projektoj

La hindia sezamo (Sesamum indicum) estas kultivata planto, precipe en Okcidenta Azio, Afriko, (Burkino) kaj Ĉinio, ĉefe por ties semoj, de kiuj oni prenas oleon. Ĝi estas verŝajne la unua kultivata oleplanto en la historio.

Manĝaj uzadoj

Virinoj de antikva Babilono manĝis halvaon (miksaĵo de mielo kaj sezamaj semoj) por plilongigi siajn vivojn kaj belecon. Romaj militistoj ankaŭ manĝis ĝin, por gajni kaj konservi fortecon kaj energion. Halvao ankoraŭ estas kutima manĝajo en kelkaj landoj, ekzemple Turkio.

Simit

• 
• 

  sesamaun indicum

• 

  sezama pasto

Simit (vidu supre), estas pano kovrita de sezamaj semoj. Ĝi ankaŭ estas nomata Koulouri aŭ Gevrek, kaj oftas en Turkio, Grekio, Balkanio kaj la Mezoriento.

Nutrado

Nutraj datumoj - Rostitaj kontraŭ nekuiritaj sezamaj semoj

Sezamaj semoj, rostitaj Nutra valoro po 100 g (3,5 uncoj) Energio 570 kkal   2370 kJ Karbonhidrato 26.04 g - Sukeroj 0.48 g - Fibro 16.9 g Graso 48.00 g Proteino 16.96 g Triptofano 0.371 g Treonino 0.704 g Izoleŭcino 0.730 g Leŭcino 1.299 g Lizino 0.544 g Metionino 0.560 g Cistino 0.342 g Fenilalanino 0.899 g Tirozino 0.710 g Valino 0.947 g Arginino 2.515 g Histidino 0.499 g Alanino 0.886 g Asparta acido 1.574 g Glutama acido 3.782 g Glicino 1.162 g Prolino 0.774 g Serino 0.925 g Akvo 5.00 g Vitaminoj C-vitamino  0.0 mg 0% Mineraloj Kalcio  131 mg 13% Fero  7.78 mg 62% Magnezio  346 mg 94%  Fosforo  774 mg 111% Kalio  406 mg 9% Natrio  39 mg 3% Zinko  7.16 mg 72% Procentaĵoj rilatas al usonaj rekomendoj por plenkreskuloj. Fonto: USDA Nutrient database angle

Sezamaj semoj, sekigitaj Nutra valoro po 100 g (3,5 uncoj) Energio 630 kkal   2640 kJ Karbonhidrato 11.73 g - Sukeroj 0.48 g - Fibro 11.6 g Graso 61.21 g Proteino 20.45 g Triptofano 0.330 g Treonino 0.730 g Izoleŭcino 0.750 g Leŭcino 1.500 g Lizino 0.650 g Metionino 0.880 g Cistino 0.440 g Fenilalanino 0.940 g Tirozino 0.790 g Valino 0.980 g Arginino 3.250 g Histidino 0.550 g Alanino 0.990 g Asparta acido 2.070 g Glutama acido 4.600 g Glicino 1.090 g Prolino 1.040 g Serino 1.200 g Hidroksiprolino 0.000 g Akvo 3.75 g Vitaminoj C-vitamino  0.0 mg 0% Mineraloj Kalcio  60 mg 6% Fero  6.4 mg 51% Magnezio  345 mg 93%  Fosforo  667 mg 95% Kalio  370 mg 8% Natrio  47 mg 3% Zinko  11.16 mg 112% Procentaĵoj rilatas al usonaj rekomendoj por plenkreskuloj. Fonto: USDA Nutrient database angle

Nutraj enhavoj

Sezamaj semoj estas riĉaj fonte de oleo.

Dum jarmiloj, sezamaj semoj estas uzataj kiel fonto de manĝaĵo kaj oleo. Ĝi enhavas pli granda procento de oleo de preskaŭ ia semo. Kelkfoje, ĝi estas pli ol 50% oleo. Kompare, sojfabo estas 20% oleo. Ĝi estas unu el la plej stabilaj plantaj oleoj ĉar ĝi nature estas riĉa de antioksidantoj.

Eksteraj ligiloj

• http://www.khayma.com/sesame
• http://www.efloras.org/florataxon.aspx?flora_id=5&taxon_id=200021445
• http://www.uni-graz.at/~katzer/engl/Sesa_ind.html Arkivigite je 2007-03-14 per la retarkivo Wayback Machine
• http://www.toildepices.com/fr/plantes/angio_dic/pedaliacee/sesamum/indicum.html Arkivigite je 2006-11-21 per la retarkivo Wayback Machine