Hippaso (filozofo)

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Hippaso
Persona informo
Naskiĝo
en Metapontum
Morto
en Krotono
Mortis pro hazarda morto vd
Mortis per drono vd
Lingvoj antikva greka vd
Profesio
Okupo matematikisto • filozofo • muzika teoriisto vd
Laborkampo filozofio vd
vd Fonto: Vikidatumoj
vdr

Hippaso (greke Ίππασος) estis greka filozofo de la pitagora skolo kiu vivis en la 5-a jarcento a.K. Li originis de la urbo Metapontum en Granda Grekio.

Papo de Aleksandrio atribuas la eltrovon de neracionalaj nombroj al la pitagora skolo (laŭ la teoremo de Pitagoro, en ortangula triangulo kies du katetoj longas po 1, la longo de la hipotenuzo estas la kvadrata radiko de 2), sed la malkovro estas sekretigita por ne kontraŭdiri la aserton de la skolo pitagora, ke la tuta mondo povas esti priskribita kiel rilatoj inter naturaj nombroj. Papo rimarkas, ke la unua, kiu malkaŝis ĉi tiun sekreton, estis forigita per dronado. Iambliĥus alportas amason da konfliktantaj rakontoj pri membroj de la pitagora skolo kiuj estis punitaj de la dioj per dronado, kaj unu el la rakontoj indikas ke Hippasus estis punita per dronado. Ĉi tiuj rakontoj kuniĝas por atribui la malkovron de la neraciaj nombroj al Hippasus.

La kredindeco de ĉi tiuj rakontoj estas pridubinda, kaj nuntempaj fakuloj kredas, ke malkovro de la neraciaj nombroj ne ŝokis la mondon de Pitagoro. Ili klarigas, ke la fonto de ĉi tiu legendo estas, ke la grekoj en la tempo de Pitagoro uzis la saman vorton por priskribi neraciajn nombrojn, ne-rilatumon inter du entjeroj, kaj por priskribi "neracian" fenomenon, tio estas "nekredebla fenomeno".

Aliaj legendoj diras, ke Hippaso estis forpelita de la pitagora skolo, ĉar li publikigis iliajn kaŝitajn malkovrojn, aŭ estis dronita, ĉar li atribuis al si la malkovron de la strukturo de la dekduedro, pluredro, kies tutaj flankoj estas kompleksaj kvinlateroj. Estas pruvo, kies malkovro estas atribuita al Hippasus, ke en konveksa regula kvinlatero la rilatumo de la longo de la diagonalo al ĝia bazo estas neracia nombro.

Hippaso estis la unua, kiu studis resonancon kaj akustikon. Kelkaj el liaj verkoj estas malperditaj ĝis la nuntempo.

Eksteraj ligoj[redakti | redakti fonton]