Homero Aridjis

Homero Aridjis
Persona informo
Naskiĝo	6-an de aprilo 1940 (1940-04-06) (85-jaraĝa) en Contepec (komunumo en Michoacán)
Lingvoj	hispana • angla • franca vd
Ŝtataneco	Meksiko vd
Familio
Infanoj	Chloe Aridjis (en) , Eva Aridjis (en) vd
Profesio
Okupo	ĵurnalisto mediprotektulo verkisto diplomato poeto vd
Postenoj Postenoj prezidanto (1997–2003) vd
Honorigoj Honorigoj (1964)  Xavier Villaurrutia Award (en)  Guggenheim-stipendio vd
vd	Fonto: Vikidatumoj

Homero ARIDJIS FUENTES (naskita la 6-an de aprilo 1940 en Contepec, Michoacán) estas meksika poeto, verkisto, mediaktivulo kaj iama diplomato. Li estas konsiderata unu el la plej gravaj nuntempaj literaturaj figuroj de Latinameriko.

Vivo

Lia patro estis greko el Smirno, lia patrino estis meksikanino. Li estas la plej juna el kvin fratoj.

Li komencis legi kaj verki poezion kaj prozon frue. En 1959, li ricevis stipendion de la Meksika Verkista Centro kaj la Fondaĵo Rockefeller. Li partoprenis la PEN Mondan Verkistan Kongreson en Novjorko, prezidatan de Arthur Miller (1966), kiu prezentis la plej grandajn figurojn en latinamerika literaturo.

Dum sia diplomatia kariero, li servis kiel Ambasadoro de Meksiko en Nederlando, Svislando, kaj UNESKO. De 1997 ĝis 2003, li estris la Internacian PEN-Klubon. Li estis aktiva kultura organizanto kaj aktiva partoprenanto en la mediprotekta movado. Li estis vizitanta profesoro ĉe gravaj universitatoj en Usono, Kanado, Nederlando kaj Aŭstrio.

Verkado

Aridjis publikigis pli ol 50 diversajn verkojn, el kiuj la plimulto estas kolektoj de poemoj kaj romanoj. Li ankaŭ verkis infanlibrojn, eseojn kaj eseokolektojn, novelojn kaj teatraĵojn.  En la 2000-aj jaroj li laboris kiel kolumnisto por la meksika ĉiutaga gazeto Reforma.  Li ankaŭ publikigis siajn proprajn literaturajn periodaĵojn.  Krom kelkaj dulingvaj verkoj, Aridjis skribas ĉefe en la hispana. Pluraj verkoj estis tradukitaj en la anglan de lia propra edzino Betty Ferber, kaj lia filino Chloe kaj aliaj verkistoj kiel Lawrence Ferlinghetti, WS Merwin kaj Kenneth Rexroth ankaŭ tradukis la tekstojn de Aridjis en la anglan.  Almenaŭ kelkaj tradukoj ankaŭ estis faritaj en pli ol dekduon da aliaj lingvoj.  La literaturaj temoj de liaj verkoj inkluzivas la kontakton inter la indiĝenaj kulturoj de Latinameriko (Indianoj) kaj la eŭropaj koloniigistoj,  la historion de lia patro kaj la elpelon de la greka loĝantaro el Smirno, kaj motivojn el la greka mitologio.  En multaj tekstoj, li ankaŭ traktas mediajn temojn.  Kelkaj el la verkoj de Aridji ankaŭ enhavas aŭtobiografiajn motivojn.

En 1985, li estis unu el la fondintoj de Grupo de cién (Grupo de cento), asocio de artistoj kaj intelektuloj dediĉitaj al mediprotektado kaj konservado de biodiverseco en Meksiko kaj Latinameriko.

Rekono

En 1991, la nederlanda Instituto John Adams priskribis Aridjis kiel "unu el la plej elstaraj aŭtoroj/poetoj de Meksiko",  la Poezia Fonduso, en sia portreto de Aridjis, nomas lin "unu el la plej elstaraj poetoj de Meksiko", kiu estas konsiderata la "poezia animo" de la meksika mediprotekta movado".  La retejo poets.org de la Akademio de Amerikaj Poetoj priskribas Aridjis kiel "la plej gravan poeton de Meksiko", priskribon kiun li heredis post la morto de Octavio Paz.  La Internacia Literatura Festivalo de Berlino deklaris en sia portreto de Aridjis, ke li estas konsiderata la "verda konscienco" de Meksiko.  La franca kulturrevuo Purple nombris Aridjis, kune kun Octavio Paz, Carlos Fuentes kaj Gabriel García Márquez, kiel unu el la "ĉefaj figuroj de latinamerika literaturo". Aridjis karakteriziĝas per "sia panteisma imagopovo kaj poezia lirismo" kaj "personigas la potencon de mitoj kaj vortoj".  Okaze de lia 80-a naskiĝtago, la Los Angeles Review of Books klasifikis Aridjis, kiel "unu el la plej grandaj vivantaj verkistoj de la hispanlingva mondo", kiu distingiĝas per alie "malofta humanismo", kreis "poezion de la naturo kaj esploris nian rilaton kun la planedo". La meksikano esploras mitologiajn temojn kaj la pasintecon en multaj el siaj verkoj. Pejzaĝoj ofte ricevas mitan ekzaltiĝon de Aridjis, kaj li ankaŭ regule traktas diaĵojn kaj historiajn figurojn. Kontraste al aliaj latinamerikaj verkistoj de sia tempo, Aridjis laboras malpli kun ironio kaj metafikcio.

Verkaro (elekto)

Romanoj

• . La palabra, Meksiko 1961.
  • . Joaquín Mortiz, Meksiko 1964.
  • . Joaquín Mortiz, Meksiko 1967.
  • . Fondo de Cultura Económica, México 1971, ISBN 968-16-1655-3.
  • . Siglo Veintiuno Editores, México 1985, ISBN 968-23-1340-6.
  • . Joaquín Mortiz, México 1986, ISBN 968-27-0224-0.
  • . Editorial Diana, México 1988, ISBN 968-13-1875-7.
  • . Fondo de Cultura Económica, México 1993, ISBN 968-16-3952-9.
  • . Alfaguara, 1994, ISBN 968-19-0226-2.

Poeziaj libroj

• . Joaquín Mortiz, Meksiko 1969.
• . Fondo de Cultura Económica, México 1997, ISBN 968-6258-47-7.
• Betty Ferber, George McWhirter (red.):. Carcanet, Manĉestro 2001, ISBN 1-85754-543-5.
• Stephen McNeilly (red.):. Swedenborg Society, Londono 2015, ISBN 978-0-85448-181-1.
• . Novaj Direktoj, Novjorko 2023, ISBN 978-0-8112-3173-2.

Aliaj verkoj

• kun Betty Ferber :. Mandel Vilar Press, Simsbury 2017, ISBN 978-1-942134-09-1.
• . Ediciones Castillo Infantil, Meksikurbo 2014, ISBN 978-6-07516864-7.