Ion Luca Caragiale
| Ion Luca Caragiale | |||||
|---|---|---|---|---|---|
.jpg)
| |||||
| Persona informo | |||||
| Ion Luca Caragiale | |||||
| Naskiĝo | 13-an de januaro 1852 en I.L. Caragiale,  Princlando Valaĥio
| ||||
| Morto | 9-an de junio 1912 (60-jaraĝa) en Berlino,  Germanio
| ||||
| Tombo | Tombejo Bellu  vd
| ||||
| Etno | Greeks in Romania vd | ||||
| Lingvoj | rumana • germana • franca vd | ||||
| Ŝtataneco | Princlando Valaĥio Unuiĝintaj Princlandoj Reĝlando Rumanio vd
| ||||
| Alma mater | Universitato de Bukareŝto vd
| ||||
| Partio | Konservativa-Demokrata Partio vd
| ||||
Subskribo 
| |||||
Memorigilo 
| |||||
| Familio | |||||
| Edz(in)o | Alexandrina Burelly (en)  vd
| ||||
| Infanoj | Luca Caragiale, Mateiu Caragiale (en) vd
| ||||
| Profesio | |||||
| Okupo | lingvisto dramaturgo nudisto tradukisto ĵurnalisto poeto verkisto novelisto vd
| ||||
| Laborkampo | Literaturo, dramo, poezio, traduko kaj ĵurnalismo vd
| ||||
| Aktiva dum | 1873– vd | ||||
| |||||
| |||||
| vd | Fonto: Vikidatumoj | ||||
Ion Luca CARAGIALE (la 30-an de januaro 1852 en Haimanale, Dâmbovița - la 9-an de junio 1912 en Berlino) estis rumana dramisto, poeto, verkisto kaj specife novelisto. Li estas konsiderata unu el la plej bonaj rumanaj dramistoj kaj estis postmorte elektita al la Rumana Akademio.
Vivo
[redakti | redakti fonton]
La filo de aktorparo, li havis proksimajn ligojn al la teatro tra sia familio; du el liaj patraflankaj onkloj ankaŭ estis aktoroj.
Li laboris kiel sufloristo, teatra kopiisto, korektisto, kaj samtempe studis ĉe la Jura Fakultato de la Universitato de Bukareŝto.
Poste li estis instruisto ĉe la liceo, lernejinspektoro, gazetredaktisto kaj teatra reĝisoro.
Ekde 1888 li estris la Nacian Teatron de Bukareŝto, kiu estis nomita laŭ li.
Lia filo estis la verkisto Mateiu Ion Caragiale [1].
La 28-an de oktobro 1948, li estis postmorte akceptita kiel honora membro de la Rumana Akademio, kune kun aliaj famaj rumanaj verkistoj kiel Ion Creangă, Mihai Eminescu kaj Alexandru Vlahuță.
Verkaro
[redakti | redakti fonton]Teatraĵoj (elekto)
[redakti | redakti fonton]- 1879 O noapte furtunoasă "A Stormy Night" (komedio).
- 1880 Conu Leonida faţă cu reacţiunea "Sinjoro Leonida alfrontanta la reagon" (komedio).
- 1884 O scrisoare pierdută "Perdita Letero" (komedio).
- 1885 D-ale carnavalului "Karnavalaj Aferoj" (komedio).
- O soacră "Bopatrino" (fantasta opero en unuakto).
- Hatmanul Baltag "Kapitano Hakilo" (opero buffa).
- 1890 Năpasta "La Problemoj" (dramo).
Noveloj kaj rakontoj
[redakti | redakti fonton]- 1889 O făclie de Paşte "Paska Torĉo".
- 1898 În vreme de război Dum militaj tempoj.
- Din carnetul unui vechi sufleur El la notlibro de maljuna sufleur.
- Un artist "Unu artisto".
- Grand Hôtel Victoria Română "La Rumana Venko-Hotelo"
- Om cu noroc Viro kun bonŝanco.
- 1892 ... Pácat "peko..."
- Norocul culegătorului "La riĉaĵo de kolektanto."
- O învenţă mare "Granda invento".
- Poveste "rakonto".
- Baioneta inteligentă La "inteligenta bajoneto".
- Cănuţă, om sucit "Cănuţă, freneza viro".
- La hanul lui Mânjoală "Ĉe la gastejo de Mânjoală".
- 1901 Două loturi "Du loteriobiletoj".
- La conac "en la domego".
- Partea poetului "La parto de la poeto".
- Calul dracului "La Ĉevalo de la Diablo".
Parodioj
[redakti | redakti fonton]- Smărăndiţa "Smarandice" (moderna romano).
- Donu al mi... Mai dă-damult "Jam pasis longa tempo... Jam pasis longa tempo, longa tempo."
Referencoj
[redakti | redakti fonton]- ↑ Doina Tudorovici "Caragiale: 'ai avesi, tomnilor, cu numele meu?'", en Ziarul Financiar, la 5an de julio 2000.
Eksteraj ligiloj
[redakti | redakti fonton]- Verkoj de Ion Luca Caragiale ĉe Projekto Gutenberg
- Jono Luca Caragiale (oficiala Facebook paĝo)
- Nacia Teatra BukareŝtoArkivigite je 2022-10-04 per la retarkivo Wayback Machine (oficiala retejo)
- La Nenea Iancu Festo en ChișinăuArkivigite je 2009-06-07 per la retarkivo Wayback Machine (oficiala retejo)
- Kolekto de la karikaturoj de Caragiale, ĉe Caricatura.ro
- Ion Luca Caragiale ĉe Interreta filma datumbazo (angle)